Het dagelijks leven

De afgelopen periode hebben we weer verschillende binnenlandse reizen af kunnen leggen, al gaat het niet vanzelf. Elondieu en Steven zijn zowel naar Grand Anse als naar het Noordwesten gereisd om alle huizen en scholen te bezoeken die we na orkaan Matthew gebouwd hebben, als onderdeel van een interne evaluatie. Bij hun eerste poging om naar Grand Anse te gaan, keerden ze onverrichterzake terug. In Leogane werd de weg geblokkeerd door een truck om een nieuwe brug te eisen, aangezien de brug was beschadigd tijdens orkaan Laura. Uiteindelijk is het ze gelukt om 134 huizen en 4 scholen te bezoeken. De gezinnen hebben ze met open armen ontvangen. Sommige gingen zelfs in de schoolpauze hun kinderen van school halen om de ingenieurs te komen begroeten. Veel van de kinderen zitten in een lagere klas dan qua leeftijd logisch zou zijn. Ook werd geconstateerd dat 46% van de families geen latrine heeft, wat geacht werd een eigen bijdage te zijn. Ze graven een gat met een manchete voor elke grote behoefte, maken gebruik van de latrine van buren of graven een groot gat voor hergebruik, met boomstammen eromheen om te voorkomen dat het gat invalt.

Samuel en Jackson zijn vrijwel continu op pad, op diverse plaatsen in het land, om training te houden over schapen en varkens. De eerste dieren zijn gekocht en verdeeld. Dit vindt momenteel plaats met één organisatie in Artibonite, één in het Zuidoosten, zes in het Noordwesten en de school Cassavon in Grand Anse. Hun reis naar het Noordwesten vorige week verliep niet zonder problemen. De weg was geblokkeerd in Montrouis. Een dominee en zijn 7 maanden zwangere vrouw waren de nacht ervoor in hun woning doodgeschoten. De baby is gered. De bevolking had de weg geblokkeerd in protest wegens de toenemende onveiligheid.

Ook Patrick was in het Noordwesten, waar hij diverse corporaties en scholen bezocht. De wegen zijn zeer verslechterd dit jaar, evenals het telefoonsignaal. Vooral de school van Kal’Etang maakte indruk. Deze is opgericht in 2009 en is moeilijk bereikbaar. Tijdens orkaan Matthew is het dak eraf gewaaid en zijn muren omgevallen. De lessen vinden nu plaats in een onderkomen van plywood. Sommige docenten hebben al vier jaar geen salaris ontvangen, ook al hebben ze een contract met de overheid. Docenten delen hun eten met leerlingen of kopen zoute koekjes voor de kinderen, die hongerig op school komen. Aangezien de docenten niet betaald krijgen, moeten ze zelf geld lenen om het onderwijs van hun eigen kinderen te kunnen betalen. Vaak worden deze leningen tegen extreem hoge rentepercentages verschaft.

Na de gehouden enquêtes met ouderen over de impact van COVID-19, is er in de afgelopen periode een verslag gepubliceerd van de bevindingen. De aankondiging van het verslag kwam op de Internationale Dag voor Ouderen. Van een van de oudere mannen is een verhaal geplaatst op de website van CWS: https://cwsglobal.org/stories/food-shortages-and-growing-worries-among-haitis-older-adults/. Deze man heeft een catheter, die regelmatig vervangen zou moeten worden, maar daar heeft hij het geld niet voor. Hoewel de meeste ouderen weten welke voorzorgsmaatregelen ze kunnen nemen tegen COVID-19, heeft 56% geen toegang tot beschermende materialen omdat ze die niet kunnen betalen. De ouderen hebben geen pensioen of bron van inkomsten en zijn volledig afhankelijk van hulp van familie of buren, wat in de context van COVID-19 is verminderd wegens een toename in werkeloosheid. 92% van de 240 ondervraagden heeft de hoeveelheid en kwaliteit eten moeten verminderen wegens COVID-19, terwijl maar liefst 87% voor minder dan twee dagen eten in huis heeft. Toegang tot gezondheidszorg blijft eveneens gebrekkig. 98% weet niet waar ze naartoe kunnen voor een coronatest, terwijl 73% geen toegang heeft tot gezondheidszorg. Op mentaal vlak valt het ook niet mee. 49% is bezorgd en 43% gedeprimeerd. 52% heeft onvoldoende water, waardoor regelmatig handen wassen een probleem is. De bevindingen en aanbevelingen zijn besproken met de deelnemende organisaties. Hierbij werd onder andere aandacht besteed aan het belang van voedsel, onderdak, toegang tot gezondheidszorg, sociale steun en lobby omtrent betere oudedagvoorziening en verzekering. Naar aanleiding van het verslag, kregen we vanuit Japan een uitnodiging om een hoofdstuk bij te dragen aan een boek over ‘pandemie en veiligheid: perspectief van technologie en ontwikkeling’.

Er vond gedurende twee dagen een vergadering plaats met CWS collega’s uit Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, Europa, het Midden Oosten, Afrika en Azië. Hierbij werd gekeken naar de ontwikkelingen waar christelijke, internationale organisaties mee te maken hebben. Er waren collega’s uit Vietnam, Indonesië, Guatemala, Amerika, Kenia, Argentinië, Servië, Thailand, Haïti, Myanmar, Japan en Cambodja. Een geschikt tijdstip vinden is een hele opgave; het was half 6 ’s ochtends in Guatemala toen we begonnen en half 9 ’s avonds in Japan.

Samen met IOM worden in de Bahamas 52 migranten geholpen aan nieuwe documenten. Ook is er een nieuwe samenwerking van start gegaan, voor verder werk in gemeenschappen met migranten op drie eilanden van de Bahamas. Op dit momenten word conctacten gelegd met de overheid en organisaties.

Via ACT Alliance hebben we online twee trainingen gehouden over de internationale standaarden van Sphere omtrent gezondheid en onderdak. Binnen de regio Latijns Amerika droegen we bij aan een brainstormsessie over het functioneren van ACT Alliance en ook over vrede en veiligheid, met organisaties in de Dominicaanse Republiek, Cuba, Colombia, El Salvador, Argentinië, Guatemala en Honduras. In de regio is daarnaast een werkgroep opgericht over het verminderen van risico’s van rampen.

Eveneens via ACT Alliance heb ik de gelegenheid om gedurende 9 weken deel te nemen aan een cursus over psychosociale ondersteuning, met deelnemers uit Cuba, El Salvador, Costa Ricia, Peru, Argentinië, Venezuela, Nicaragua en de Dominicaanse Republiek. We leren over welzijn, ‘eerste pyschologische hulp bij ongelukken’, actief luisteren, zelfzorg, emotionele crises, positieve bevestigingen, stress, angst en burnout.

In het kader van COVID-19 hebben er de afgelopen periode voedseldistributies plaatsgevonden. Hiervoor zijn vooral ouderen uitgekozen die deelgenomen hebben aan de enquête. Maar ook een jong weesmeisje en een verpleegkundige die haar baan verloor in deze periode werden geselecteerd. Familieleden zijn speciaal naar AGEHPMDNG gekomen om te bedanken voor de steun. Een van de gezinnen werd thuis in een dankdienst aangetroffen, waar ze baden en dankten voor CWS. Na de voedseldistributies zijn er eveneens zaden verstrekt. Het is momenteel regenseizoen, seizoen om te planten. Ook zijn er scholen bezocht om te bekijken of er handenwasgelegenheden geïnstalleerd kunnen worden. In Bolivia heeft CWS met een partner al zulke handenwasgelegenheden aangebracht bij klinieken. In Mexico is huur en voedsel betaald voor migranten die hun werk verloren.

In Port-au-Prince hebben sommige scholen het bedrag aan schoolgeld weer verhoogd, wat het nog moeilijker maakt voor de ouders. Dit ondanks het feit dat de munteenheid (gourde) plotseling bijna 50% in waarde is gestegen, wat heeft geleid tot verlies van banen. Bovendien dalen de prijzen niet evenredig met de koersstijging. Tijdens een vergadering van de Nationale Coördinatie van Voedselveiligheid/Ministerie van Landbouw, werd medegedeeld dat de prijzen van voedselproducten weer gestegen zijn ten opzichte van eerder dit jaar.

Het voordeel van alle virtuele activiteiten is dat het nu mogelijk wordt om van afstand deel te nemen aan bijzondere momenten. Zo werden we uitgenodigd voor de dienst waarin oud-collega Don bevestigd werd als predikant van de Christian Church in Amerika. Een mooie, emotionele dienst. Handafdrukken waren gescand en ingezonden en werden zo op papier om hem heen gedrapeerd als handoplegging. Don heeft CWS een aantal jaren geleden verlaten om theologie te gaan studeren. Een van de sprekers zei dat de belangrijkste vraag die een predikant kan stellen, is: kan ik helpen?

Ik heb goed contact met de buren, die regelmatig wat apparatuur bij mij komen opladen en tegelijk gedurig hun eten met me delen. Hun baby werd gedoopt dus kwam de familie bijeen. Een nicht vierde haar verjaardag. Ook de dochter van een collega vierde haar verjaardag. Aangezien ze aan het begin van het schooljaar jarig is, valt het niet mee om haar verjaardag te vieren, met alle kosten van het nieuwe schooljaar. We hebben haar verrast met een lekkere taart. Gelijk weerzien met een poes die bij mij vandaan komt. De vrouw en dochter van collega Jackson stonden op een dag onaangekondigd voor de deur. De 3-jarige dochter stapte gelijk kordaat naar binnen, alsof ze kind aan huis is. Een mooi mens en een onverwachte zonnestraal op de dag.

Zo nu en dan heb ik ook onaangekondigd en ongewenst bezoek van gedierte. Een kikker in de badkamer, een kikker in de gootsteen in de keuken. De tekst uit Spreken over ‘kijk naar de mieren gij luiaard en doe als zij’ komt hier elke dag van pas. Er lopen meer mieren rond dan me lief zijn.

De auto’s moesten naar de garage, wat ook geen eenvoudige opgave is. Drie carwash gelegenheden bij langs om de auto eerst te wassen. Bij de eerste werd me na een tijdje medegedeeld dat de dame die dag besloot om pas om 9 uur te komen. De tweede zat nog dicht. Bij de derde kon ik de auto direct op de brug rijden, maar een half uur later waren ze nog niet begonnen. De generator deed het niet. Alles kost tijd, moeite en geld. Een collega zei laatst: al heb je geld hier, dan nog is er geen goede gezondheidszorg. De moeder van een vriend was geopereerd aan een gezwel. Ze moesten het gezwel zelf in een iglobox wegbrengen, of in een vriezer zetten, of maar gewoon aan het hoofdeinde van het bed laten staan, als er geen stroom was. Een ander kreeg te horen dat ze hier niet geholpen kan worden en dat ze maar naar Amerika of Cuba moet zien te gaan.

Zoals elk jaar aan het begin van het nieuwe fiscale jaar moest ik mijn verblijfsvergunning weer verlengen. Het eerste deel van het proces vindt plaats bij het belastingkantoor. Dat regelt een oud-collega nog steeds trouw elk jaar voor me. Bij het tweede deel moet ik zelf aanwezig zijn, dus ik toog met mijn document naar het me inmiddels welbekende, kleine kantoortje dat zich bevindt op een politiebureau. Er zat nog iemand te wachten en die zei dat de vrouw ‘even weg was’. In het kleine hokje staan twee bureaus geperst, twee archiefkasten, zes stoelen, en aan de muur hangen houten vakjes vol papieren. Op de grond staan dozen, ook vol papieren. Een kapotte la van een bureau puilde uit met papieren. Ik verbaas me er elke keer weer over dat ze in staat zijn papieren terug te vinden. Na anderhalf uur wachten was de dame er nog steeds niet. Uiteindelijk werd ik geholpen door een agent, die me echter niet kon vertellen wanneer ik de papieren op kan komen halen. Het is elk jaar weer een avontuur.

Datzelfde politiebureau is ook verantwoordelijk voor onderzoek naar ontvoeringen, al vraag ik me regelmatig af hoe en of daar daadwerkelijk onderzoek naar wordt verricht. Er is veel consternatie ontstaan toen een 22-jarige jongedame vlak na het afronden van haar middelbare school examens werd ontvoerd en na drie dagen vermoord teruggevonden op een berg afval. Haar familie had het geëiste geldbedrag niet bijeen kunnen brengen, dus werd ze vermoord. Een paar dagen later werden een vader (dominee) en zoon ontvoerd toen ze op zondagochtend onderweg waren naar de kerk. De dominee is een broer van een docent voor wie we een huis gebouwd hebben. Een andere 22-jarige jongedame is onthoofd in het zuiden van het land. Gedurig zijn er wegblokkades en protesten en worden er auto’s in brand gestoken. In Arcahaie worden huizen in brand gestoken en vallen vele schoten, wegens een geschil betreffende grondbezit. Een student onderwijskunde werd doodgeschoten tijdens een demonstratie voor het eisen van betere arbeidsvoorwaarden voor docenten. Zelfs in het Noordwesten van het land was onrust. In Saint Louis du Nord zijn meerdere doden gevallen wegens geweld tussen bendes. Dinsdag is een 17-jarige jongen doodgeschoten voor de deur van zijn huis, toen hij thuiskwam van school. Reden onbekend. Gisteren zei mijn collega dat we beter niet de stad in konden gaan want er was weer onrust. Wegblokkades en brand op de wegen.

11 oktober was het Wereldmeisjesdag. Die dag is er een verhaal geplaatst op de website van CWS over de school in Cassavon die we herbouwd hebben dankzij giften vanuit de Christelijke Gereformeerde Kerk (https://cwsglobal.org/stories/cassavon-inauguration/). Tegelijk werd er in het nieuws geschreven dat 41 meisjes van 14-17 jaar in Beaumont zwanger zijn geraakt tijdens de sluiting van de school wegens COVID-19.

Verder is de regio geraakt door meerdere orkanen: Eta en Iota. Deze hebben in Haïti enkel regen veroorzaakt, maar in Guatemala, Nicaragua en Honduras zijn vele overstromingen en aardverschuivingen geweest. Aangezien CWS ook in die gebieden werkt, wordt er druk gewerkt om noodhulp te bieden.