Geen keus

Het is donderdag 4 februari, half elf ’s avonds. Ik kan niet slapen, zoals zo vaak gebeurt momenteel. Noodgedwongen breng ik de nacht vandaag door bij MCC, in plaats van in Meyot. Ik zit op een matras op het dak van het kantoorgebouw. Het heeft nog niet geregend sinds 12 januari. Een wonder waarvoor God gedankt wordt. Het is stil. Ik mis de geluiden van Meyot; de diensten waar we ’s avonds mee afsluiten en ’s ochtends mee beginnen. Het is rustig naast me. Een matras voor mezelf vannacht, in plaats van delen met iemand anders die regelmatig tegen me aanstompt ’s nachts. Ik voel me eenzaam, al ben ik geen moment alleen. Er is een nieuwe maand begonnen. Wat is het nieuwe jaar anders begonnen dan verwacht. Niemand had dit kunnen weten. We weten nooit wat de toekomst brengt, wat een jaar brengt, maar dit? Dit is wel heel extreem.
Ik heb er niet voor gekozen om geboren te worden in Nederland, om alle mogelijkheden te hebben van onderwijs, werk, reizen, een bankrekening, toegang tot fondsenwerving. Mijn Haïtiaanse vrienden hebben er niet voor gekozen om geboren te worden in Haïti, zonder diezelfde mogelijkheden van onderwijs, werk, reizen, bankrekening, fondsen. Het is geen keus om je hand op te moeten houden om eten te ontvangen onder toezicht van gewapende marines. Dat is vernederend, dat is aantasting van waardigheid van een mens. Vanochtend werd de dag begonnen met een vurig gebed om toegang tot werk, zodat men zelf geld kan verdienen en zelf eten kopen, in plaats van de hand op te moeten houden en afhankelijk te zijn van de blanke mens die voedsel komt uitdelen. Internationale organisaties proberen goed te doen, maar ze dragen ook veel bij aan problemen in ontwikkelingslanden. Laten we asjeblieft onze medemens met respect behandelen. Het is geen manier om voedsel uit een helikopter in een menigte te werpen, of om rellen in scene te zetten of op te roepen. Wat een onwaardige manier om het Haïtiaanse volk te portretteren. Ik hou van mijn vrienden, mijn collega’s, van dit land, dit volk. Het is hartverscheurend om de mensen met wie ik inmiddels twee jaar samen leef te horen spreken over vernedering, over waardigheid, over willen werken om zelf geld te verdienen voor het kopen van eten, over mogelijkheden die ik heb en zij niet. Ze hebben er niet voor gekozen om geboren te worden in een arm land. Ze klagen niet en ze zijn er trots op om Haïtiaan te zijn, maar ze willen graag hun waardigheid behouden, elkaar respecteren, blank of zwart, arm of rijk. Respect, vrede.

Aspirines horen tot mijn dagelijkse kost om een immer zeurende hoofdpijn te proberen in te drukken. Pijn voor mijn medemens. Ik woon, werk en leef hier, ik beleef de situatie, ik heb de aardbeving beleefd en overleefd, en toch ben ik bevoorrecht en heb ik minder problemen, enkel omdat ik in Nederland ben geboren. Ik heb geen thuis meer, maar toch. Tussen de bedrijven door ben ik mijn spullen aan het inpakken, die nu verspreid worden over Meyot en MCC. Noodgedwongen verhuizen, al heb ik geen idee waar naartoe. In ieder geval heb ik nog spullen om in te pakken. Ik bracht een bezoek aan wat eens de woning was van mijn collega’s Joel en Rachel, op de vijfde verdieping van een appartementencomplex. Het hele gebouw is nu hooguit twee meter hoog. Ik klom op hun hoekwoning op de bovenste verdieping, zag de gekleurde muren, opengelegde badkamer, vernielde stoelen, kapotte borden, een olielamp, een kaarsstomp. Ongelooflijk dat ze daar levend uit zijn gekomen, werkelijk waar ongelooflijk. Tot op heden liggen er nog vele doden onder het gebouw.

Er zijn lege plaatsen gevallen waar voorheen gebouwen stonden. Er zijn kampen ontstaan op plaatsen waar voorheen lege ruimtes waren. Ik moest naar een vergadering van diverse internationale organisaties en baande mijn weg al klauterend over brokstukken van woningen. We blijven hoofdschuddend rondlopen en rijden, nog steeds verbijsterd van de totale vernieling om ons heen.

Normaalgesproken zijn de contacten tussen Haïti en de Dominicaanse Republiek weinig vriendelijk, maar nu is de grens zowaar open gegaan en komt er veel hulp uit het buurland hier naartoe. Commerciële vluchten van en naar Haïti zijn er niet, dus ook vliegverkeer gaat via de Dominicaanse Republiek, gevolgd door een busrit naar Haïti.

Ik houd me ook deze week weer bezig met voedseldistributies in diverse wijken. Tegelijk verdelen we ook tenten, waterfilters, zeildoeken, etc. Daarnaast blijf ik veel op pad met de ingenieurs; kindertehuizen, woningen, partnerorganisaties worden alle aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen. Het is goed om een deskundig advies te krijgen.

Met de giften vanuit Drogeham en omgeving is een voedseldistributie gehouden in Delmas 24. Mensen hebben rijst, bonen, olie en spaghetti ontvangen. Ze drukten hun dankbaarheid en blijdschap uit. In hun buurt was nog niet eerder een distributie geweest. De grote organisaties richten zich op grote kampen, met meerdere duizenden mensen.

Men werkt jarenlang en heeft toch geen spaargeld. Salaris is net genoeg om van rond te komen of als het al iets meer is, dan is er de familie om voor te zorgen; werkloze ooms, tantes, neven, nichten, enz. Men werkt jarenlang en kan toch geen ticket betalen. Men werkt jarenlang om een huis te kunnen bouwen, wat hier als een belangrijke manier van sparen wordt gezien. En nu is alles weg. Ik ben opgegroeid met auto’s, motoren, bussen, treinen, vliegtuigen. Mijn vrienden en collega’s hier zijn opgegroeid met ezels, muilezels en paarden. Het Haïtiaanse volk heeft zoveel kwaliteiten. Ik leer hier zoveel. Ik ontvang meer dan ik geef, maar in ogen van velen zijn het blanken die geven en armen die ontvangen. Het is een eer om hier te mogen zijn.

Wanneer zullen we weer goed kunnen slapen?

Wanneer werkt internet zodat ik dit middernachtelijke verhaal kan plaatsen? Wanneer zal er weer elektriciteit zijn? Wanneer zullen mensen weer in hun huizen wonen? Wanneer zal men werk kunnen vinden? Wanneer?

Giften blijven welkom op rekeningnummer 30.42.00.182 ten name van Christelijke Gereformeerde Kerk Drogeham, onder vermelding van aardbeving Haïti.