Welkom in de strijd

Terug uit Centraal Amerika.

Vorige week woensdag woonden we in La Conquista een forum bij. In een rustig straatje grenzend aan een oude kathedraal en het dorpsplein, hing een spandoek met daarop de aankondiging voor het forum. Na enkele introducerende woorden, presenteerde iemand een studie over voedselveiligheid en ondervoeding in de gemeente, wat betere statistieken opleverde dan Totonicapán in Guatemala. Iemand anders sprak over de gemeenteplannen voor de komende jaren in infrastructuur etc. Het forum werd afgesloten met een gezamenlijke maaltijd. Tegen die tijd was het op straat een drukte van belang bij een auto die kippen uit stond te laden. Dat bleek een programma van de overheid te zijn, die zegt elk gezin (op het platteland) van kippen te zullen voorzien, voornamelijk voor het welzijn van de kinderen.

Na een tussenstop bij het CIEETS kantoor in Jinotepe reden we terug naar Managua, met zicht op groene heuvels en in de verte zelfs even de Pacifische Oceaan. Een van de medewerkers van CIEETS nam ons mee voor een ronde door Managua. Hij bracht ons naar een stadsplein waar fakkels branden en graftombes liggen. Rondom het uitgestorven plein liggen het oude paleis, nu in gebruik als museum, een gebouw waarin diverse ambassades gehuisvest zijn, en de oude kathedraal, met een grote vlag wapperend boven het geheel. Dit was vroeger het stadscentrum, maar sinds de aardbeving van 1972 is dat veranderd. De mooie, oude kathedraal vertoont nog de scheuren van de aardbeving en is tot op heden niet gerepareerd. Niet toegankelijk voor bezoek. Zonde van zo'n mooi gebouw. In de buurt van het plein staat ook nog een beeld van de nationaal bekende dichter Ruben Dario. Overal was men bezig met kersverlichting ophangen.
We reden verder naar Lago de Managua, oftewel Lago Xolotlan, een erg vervuild meer waar de stad aan ligt. We streken even neer in een van de restaurantjes aan het water, voordat we door het oude stadsdeel met kleine, lage huizen weer naar INPHRU reden. Daar deelden we 's avonds een maaltijd met medewerkers van Christian Aid, een organisatie waarmee CWS in verschillende landen samenwerkt. Intussen kreeg ik vele berichten binnen over orkaan Sandy die Haïti bezocht en daar voor overstromingen zorgde.

Donderdag zijn we op pad geweest met INPHRU, waar we in een gastenverblijf verbleven. INPHRU is actief op 5 markten en een woonwijk in Managua. Ze zetten zich in voor onderwijs en gelijke kansen voor kinderen, mensenrechten, kinderen die geweld hebben geleden en ook kinderen die op markten werken. Op hun terrein staat een huis voor meisjes, waar 18 meiden in de leeftijd van ongeveer 12 tot 20 jaar kunnen verblijven voor twee maanden achtereen. Daarnaast zijn er ook meisjes die overdag komen. Het zijn meisjes die seksueel geweld te lijden hebben gehad en die genezing zoeken. INPHRU biedt ze activiteiten en therapie aan, om te leren omgaan met wat hen is overkomen. Soms word ik zo moe van alles, van alle ellende, alle problemen, alles wat we elkaar aan doen. De meiden waren sieraden aan het maken en ook wij kregen een armband van ze cadeau. Ze maken er eveneens bekers. We kregen ieder een beker cadeau met de afbeelding van Che Guevara erop. Daar hebben we hem weer, die kreet om gerechtigheid. De beker staat nu op mijn bureau, om me te doen herinneren aan die groep meiden die geleden hebben, die erkennen wat ze is overkomen en die willen genezen, om me te doen herinneren aan hun roep om overwinning, aan de roep om gerechtigheid die ik nu op zoveel plaatsen en door zoveel mensen heb horen uiten.
's Middags bezochten we een van de markten waar INPHRU werkt; Roberto Huembes. Hier heeft INPHRU een centrum waar een paar kinderen aan het kleuren waren, anderen speelden op een blokfluit en drie jonge tienermeiden waren een tekst aan het opstellen voor een radio uitzending waar ze aan mee zouden doen, over het leven op de markt. Ze liepen met ons mee als onze gidsen de markt over. We ontmoetten de oma van een van hen, die schoenen verkoopt. Het project van INPHRU stelt de kinderen in staat om dichtbij hun familie te zijn en toch goed opgevangen te worden en iets leerzaams en leuks te kunnen doen. Ook zelf moeten ze verkopen op de markt. De meisjes waren open en spontaan. De kleinste van de drie, klein voor haar leeftijd, zei: "Ik ben klein, maar ik heb een groot hart." Een prachtige uitspraak, die algauw duidelijk wordt uit haar voorkomen. Ze wil later dierenarts worden en veel geld hebben om alle straatkinderen uit de straat te kunnen halen. Ze spraken over hun rechten, hun dromen, gevaren op de markt, etc.

Met een hoofd vol gedachten reden we langs de nieuwe kathedraal, in wat nu een drukker deel van de stad is, in verhouding tot het oude stadscentrum. Een totaal niet indrukwekkend gebouw, om het zacht uit te drukken. Vervolgens naar een uitzichtpunt, vanwaar we uitkeken op de stad met veel groen en veel water. We bekeken eveneens een expositie over de historische Sandino.
's Avonds een afscheidsdiner met INPHRU en CIEETS, die ons zo behulpzaam begeleid hebben. We aten in een restaurant met typisch Nicaraguaans eten en muziek. Ik heb met veel plezier zitten luisteren naar de mooie muziek; akoestische gitaren, elektronisch gitaar, dwarsfluit, viool, accordeon, zangers, zo mooi op elkaar ingespeeld en afgestemd, de stemmen en de muziek.

Vrijdagochtend brachten we een bezoek aan CEPAD, een samenwerkingsverband tussen kerken. Vervolgens naar het kantoor van Christian Aid. 's Middags een afsluitende vergadering met de vijf aanwezigen van ons team. Tot slot gingen de dames van INPHRU 's avonds met enkele van onze collega's salsa dansen. Drie van ons gingen op tijd terug naar INPHRU, want zaterdag in alle vroegte vertrokken we naar het kleine vliegveld van Managua. Via Miami terug naar Port-au-Prince. Ik kwam thuis in een donker huis zonder elektriciteit, met 3 logés en het reservoir vol water; het had duidelijk veel geregend. Net die zaterdag was het opgehouden met regenen. Orkaan Sandy heeft veel vernieling achtergelaten. Vele huizen onder water, dieren omgekomen, oogsten verloren/tuinen vernield, bruggen ingestort, wegen onder water, waardoor bepaalde plaatsen onbereikbaar waren, tientallen doden, vermisten, mensen geëvacueerd. Vervolgens is Sandy naar New York gegaan, waar het plaatselijke CWS kantoor enkele dagen dicht is geweest. Wat een vernieling over het hele continent. Alweer.

Na hervormingszondag was ik maandag weer terug op kantoor. Het Wozo team is enigszins gewijzigd en uitgebreid. Een van de nieuwe medewerkers is predikant. In Nederland is dat op zich een voltijdbaan, maar hier heeft een predikant geen vast, maandelijks salaris en moet dus op een andere manier geld zien te verdienen om z'n gezin te onderhouden.
Weer volop terug. Mijn collega die achtergebleven was, vertelde me over een evenement van paralympics dat hij had bijgewoond en mede door ons gefinancierd was. Een kennismaking met Welt Hunger Hilfe, een Duitse organisatie die o.a. in het Noordwesten werkt, waar wij ook werken. Leren van wat zij daar doen. Een extra ingelaste vergadering van ACT Alliance, speciaal om te bespreken wat we gaan doen na deze orkaan Sandy. Zoveel trainingen over 'disaster risk reduction'. Laten we hopen dat huizen nu echt zo gebouwd worden dat ze kunnen weerstaan aan aardbevingen en orkanen. In Guatemala en Nicaragua zijn bouwstijlen gewijzigd, lessen geleerd, na natuurgeweld. En hier?

Een gesprek met ASR om na te denken over mogelijke reparaties van gebouwen. Een bezoek aan FOPJ in Carrefour Feuilles en eindelijk ook La Saline, hun andere centrum. Een moeilijke wijk, waar bezoek vaak een risico vormt (vooral met mijn huidskleur), aangezien omwonenden denken dat er wat te halen valt. Via een smalle corridor in een volgebouwde wijk liepen we naar een klein gebouw met twee kleine klaslokalen, waar kinderen een versneld lesprogramma volgen. Veel ouders in de wijk hebben zelf geen onderwijs gehad, ze hebben geen werk, geen geld, er is veel geweld. Ook al is dit onderwijs van FOPJ gratis, toch zijn er kinderen die sinds het begin van het schooljaar nog steeds niet zijn gekomen omdat ze zelfs geen broeken of schoenen hebben. Wat is dit toch een ontzettend ingewikkeld land, vol problemen. Dat wordt me nog meer duidelijk nu ik de gelegenheid heb om meer landen in deze regio te bezoeken. Het is waar dat elk land te kampen heeft met problemen. Maar in andere landen in de regio is de overheid wel actief, al is het misschien niet 100%. Er is infrastructuur aanwezig, gratis onderwijs, en ook hebben mensen de mogelijkheid om zich te ontspannen, wat vertier te zoeken, een beetje afleiding.

Elke dag is een strijd. Elke dag is het vechten voor elk klein ding. Water is op, stroom is eraf, pech met de auto, nu nog meer gaten in de weg die nog verder verslechterd is na Sandy. Toen we aan kwamen vliegen zag ik weer de grote ontbossing, de kale bergen. Waar te beginnen met herbebossing? Onveiligheid. Jaloezie. Relaties, meningsverschillen, ontwikkelingswerk, risico's. Soms kost het moeite om de kracht te vinden elke dag opnieuw te strijden. Ik denk opeens aan de woorden van een dominee nadat iemand belijdenis heeft gedaan: welkom in de strijd. Gisteren hield ik een pasgeboren baby in mijn armen, toen ik zijn moeder en hem bezocht in het ziekenhuis. De kleine man, twee dagen oud, keek al helder uit zijn ogen, zijn huidskleur nu nog dezelfde als die van mij. Welkom in de strijd, kleine man. Niet na belijdenis, maar al bij geboorte. Het leven is een strijd.