Rozengeur en manenschijn

De maand waarin ik probeer diverse banen te combineren, is inmiddels half verlopen. Een ontzettend leerzame tijd, waarin ik weer heel wat nieuwe ervaringen op doe. Wat is er toch veel te leren. En wat zijn relaties tussen mensen complex en fragiel. Wat dat betreft maakt het niet uit of je in Nederland of Haïti of waar ook ter wereld bent; communiceren blijft een uitdaging. Uiteraard is het ook hier niet altijd rozengeur en manenschijn. Er zijn best wel eens frustraties. Het blijft wennen om te accepteren dat niets ooit op tijd begint, dat afspraken vaak niet worden nagekomen, dat mensen niet of te laat komen opdagen. Ook onbetrouwbare elektriciteit en uitvallende reservesystemen roepen ergernissen op, als je net documenten aan het versturen bent, internet nodig hebt, het licht aan wilt doen, of water wilt pompen. Deelname aan het verkeer kan een andere bron van irritaties zijn. We zijn hier in een hoofdstad. Dat betekent dus veel verkeer en korte afstand afleggen in veel tijd. Bovendien moet je hier altijd ontzettend goed opletten, maar dan ook echt ontzettend goed. Autobestuurders kijken niet op of om, maar gooien gewoon hun auto ervoor. Voetgangers steken zomaar over. Motoren slingeren overal tussendoor. En het wegdek zelf vereist ook oplettendheid; opeens hier een diep gat, daar een grote hobbel. ‘s Avonds is het nog erger. Doordat er geen straatlantaarns zijn en auto’s ofwel geen lichten voeren, ofwel groot licht wat verblindend werkt, is het zicht slecht in het donker.
We hebben bij MCC diverse pick-ups tot onze beschikking, evenals een aantal motoren. Dat is weer heel wat anders dan de auto’s en motoren die ik in Nederland gewend was. Op een van de doorgaande wegen staan, zoals ik al eens eerder heb geschreven, kinderen en jongemannen met lappen in de hand gereed om auto’s te ‘wassen’ in het langzaam voortrijdende verkeer. Allereerst denk ik dan aan de bezorgdheid van ouders in Nederland om hun kinderen alleen een drukke weg te laten oversteken. Hier leven ze op straat, de hele dag midden op de weg. Als er daarna een droge doek over de vuile auto gewreven wordt, moet ik telkens aan mijn vader denken en hoe die zou uitroepen: “Zo komen er allemaal krassen op de auto!”
Op een andere voet brengt het grote aantal zieken zorgen met zich mee. Toen de World Servants groep hier was en ik daar een avond te gast was, werd me gevraagd of er ook veel zieken zijn na de orkanen. Ik had er toen nog weinig informatie over, maar in de volgende dagen kwam collega na collega met verhalen over zieke kinderen met wie ze naar het ziekenhuis moesten. Ook ik ben in twee weken tijd een vijftal keren met familieleden van collega’s naar het ziekenhuis gereden. Er zijn maar weinig mensen met een auto en met een rijbewijs, dus zo helpen we elkaar. Ik was verbaasd over de vele zieken, maar ze vertelden me dat dit normaal is na orkanen. Veel ziekte en weinig geld voor de dokter. Behalve deze ziektes komen er veel infecties voor doordat het water vaak niet zuiver is. Vooral veel dames lopen infecties op doordat het water dat gebruikt wordt voor douchen zoveel bacteriën en vuiligheid bevat. Nee, het is niet allemaal vanzelfsprekend positief. Ik ben ook nog voor mezelf naar het ziekenhuis geweest, maar dat was gelukkig alleen maar voor een hepatitis B test, die ik nodig had na een serie vaccinaties. Ik geloof dat ik nu wel volgespoten ben met alle benodigdheden...
Het werk bij MCC gaat goed. Ik ben verrast dat ik na zo korte tijd bij MCC als de (op een na) jongste van het team al zoveel kansen krijg. Zoals gezegd: ik leer ontzettend veel en ben dankbaar voor het werk dat ik mag doen. Het werk voor Défi Michée schiet er een beetje bij in deze weken, doordat ik meer met allerlei dingen bij MCC bezig ben. Vandaag hebben we onze spullen ingeladen bij Delmas 19 en hebben we kantoor Défi Michée verhuisd naar Delmas 75, het gebouw van MCC. Daar voel ik me goed op m’n plaats, dus een positieve ontwikkeling. Het kantoorleven is hier trouwens wel wat anders dan in Nederland. Veel kantoren hebben een lunch tussen de middag. Dat is de hoofdmaaltijd van de dag; rijst met bonen, of gemalen maïs met groente, of pompoensoep, etc.
31 oktober was het reformatiedag. Samen met een aantal andere organisaties organiseerde Défi Michée in het weekend eraan voorafgaand drie diensten; vrijdag, zaterdag en zondagavond. Er traden koren op, er werd gebeden, gesproken door organisaties, gepreekt. Ik stond versteld van de enorme menigte mensen die er dagelijks op afkwam. De kerk was tot de nok toe gevuld. Sterker nog; ook de gangen waren vol en zelfs buiten zaten mensen te luisteren. Een man of 5000, zo schatte mijn collega.
Een van de taken van country representatives is het beantwoorden van officiële uitnodigingen. Er kwam een uitnodiging binnen voor een receptie voor de nieuwe ambassadeur van Canada in Haïti. Samen met een collega heb ik de honneurs voor MCC waargenomen. Dat is weer een interessante ervaring. De receptie werd gehouden in zijn huis. Er waren vele agenten op de been, ook op straat, om het verkeer te regelen en de boel te bewaken. Iemand wees ons diverse mensen aan en vertelde wie ze waren; directeur van deze organisatie, president van dat, senator zus, hoge heer zo. De ambassadeur kende MCC wel, vertelde hij ons. Zo beleven we weer van alles.
Hoewel de bevolking weinig vertrouwen heeft in de politie, zijn ze op de weg zeer actief. Ik ben in 1 week tijd drie keer aangehouden. Controleren van papieren, vragen van wie de kinderen zijn die bij me in de auto zitten (kijken of er geen sprake is van ontvoering), etc. In Nederland is me nog nooit gevraagd naar mijn papieren. Ik heb inmiddels een Haïtiaans rijbewijs, maar daarop staat alleen vermeld dat ik bevoegd ben auto te rijden. Ik vroeg waarom er niet bij staat dat ik ook mijn motorrijbewijs heb. Ach, dat heb je niet echt nodig...
Met alle mensen om me heen die momenteel aan het reizen zijn, begin ik zelf langzamerhand ook wel zin te krijgen om op reis te gaan. En in december ga ik op reis! De kerstvakantie hoop ik in Nederland door te brengen. Het is moeilijk voor te stellen dat het al november is. Ik begin alle besef van tijd te verliezen, met een continu durende zomer.
Sinds een paar weken verblijf ik nu bij het gezin van mijn collega die in Amerika is; zijn vrouw en twee zoontjes. Ook daar leer ik weer van alles en krijg ik veel respect voor gezinsleven. Ik leer gebakken plataan (banaan) bereiden, bouillon (nee, niet zoals we dat in Nederland kennen, maar ik kan er geen andere vertaling voor vinden), een ander gerecht met als hoofdbestanddeel bloem (veel gebruikt hier), vruchtensap van citroen (ook weer anders dan de Nederlandse), sinaasappel, of andere verse vruchten, etc. Als het gas op is, ga ik met de gastank naar een benzinepomp om de tank te laten vullen. Degene bij wie ik in huis ben vraagt me of bij ons thuis in Nederland de gastank in huis staat, naast het fornuis, of buitenshuis. Ik probeer haar uit te leggen dat we gasleidingen, waterleidingen en stroomkabels hebben, die 24 uur per dag gas, water en elektriciteit leveren, wat we dus niet bij hoeven te vullen. Ze kijkt me verbaasd aan. Wat zijn er toch veel verschillen, wat een totaal andere wereld.
‘s Ochtends loop ik met de oudste zoon aan de hand naar zijn school. Overal op straat lopen kinderen, allemaal in verschillende kleuren uniformen, waaraan te zien is dat ze allemaal naar een andere school gaan. Alleen schoolkinderen dragen sokken, verder zijn sokken niet echt aan de orde. De meisjes hebben gekleurde strikken in hun haren, iedereen heeft een rugzak om en een thermosverpakking eten in de hand. Geen brood, daar doen we hier niet aan. Net toen ik vandaag bedacht dat ik gelukkig nog niet heb meegemaakt dat de kinderen geslagen worden, nam moeder helaas vandaag de riem in de hand om beide jongens daarmee terecht te wijzen. Dat is hier heel normaal. Als ik tegen wie dan ook hier zeg dat dat in Nederland niet gebruikelijk is, wordt me gevraagd hoe kinderen dan weten dat iets wel of niet mag. Ze zeggen dat de kinderen straf nodig hebben. Blijft moeilijk voor mij.
De kat van MCC heeft voor gezinsuitbreiding gezorgd. In de hoek van de bibliotheek liggen vier kleine bolletjes te krabbelen en melk te drinken bij hun moeder. Vier potentiële muizenvangers... Over dieren gesproken: Haïti is in ieder geval een land waar de koeien nog horens mogen hebben, zoals te zien op een van de foto’s bij het vorige bericht. Er zijn niet zoveel koeien, afgezien van de enkelen op het platteland. Melk is daarom grotendeels geïmporteerd. Laatst ging ik een blik melkpoeder kopen en wat staat er op de verpakking; Leeuwarden... Moet ik daarvoor helemaal naar Haïti reizen, om een blik melk te kopen dat afkomstig is uit mijn geboorteplaats?
Terwijl ik enigszins leer Haïtiaans koken, leer ik degene bij wie ik in huis ben koekjes en taart bakken. Niet dat ik daar zelf zoveel ervaring in heb, maar op de een of andere manier komt het hier vaker van pas. Dat is voor mij een stuk eenvoudiger dan eten leren koken, aangezien ik voor taart en koekjes recepten kan gebruiken, maar Haïtianen gebruiken geen recepten voor het koken van hun maaltijden. Dat gaat allemaal op kennis en zicht. Misschien kruipt het bloed waar het niet gaan kan; mijn pake (Fries voor opa) was tenslotte bakker... Een van mijn (Amerikaanse) collega’s was laatst jarig en zijn vriendin mailde me een recept van wortelcake. Ik stond er nogal sceptisch tegenover. Wortels horen bij de warme maaltijd, niet in een taart. Nog nooit gegeten dus en nog nooit gemaakt, maar het viel bij iedereen goed in de smaak. En ik moet eerlijk toegeven dat ik het zelf ook lekker vond. Misschien omdat ik de wortels niet proefde... Het is moeilijk om veel te verzinnen voor een verjaardag, met de weinige middelen die we hebben. We vieren het met taart en frisdrank en dat is het dan wel. Maar dat betekent hier al veel.
Men heeft hier niet zo vaak de kans om eens een uitje te maken. Wat dat betreft is er vaak een schrijnend verschil duidelijk tussen onze Haïtiaanse collega’s en de internationale staf, hoewel de Haïtiaanse medewerkers een salaris ontvangen en de internationale werkers niet. Toch hebben wij nog steeds meer middelen tot onze beschikking. Ik ben samen met het gezin van mijn collega een dagje naar Fermathe geweest. Even een dagje weg. Een fijne dag met elkaar.
De bouw in het Noordwesten en het Westen van het land is inmiddels op gang gekomen; de bestemming van het geld van de christelijke gereformeerde kerken uit Nederland. Een duurzame vorm van hulpverlening; reparatie van woningen, van een thuis voor vele mensen. Ook wordt er ‘aan de weg gewerkt’. Dat wil zeggen; de aanleg van de weg die mede gefinancierd wordt door persoonlijke giften die via Nederland binnenkomen. MCC heeft afgelopen week ook goederen ontvangen, vanuit Amerika. Die worden door onze partner organisaties hier verdeeld; schoolpakketten, naaipakketten en vlees in blik.
Ja, Amerika. Dinsdag 4 november presidentsverkiezingen. Ook hier kon me dat niet ontgaan. Niet alleen omdat mijn Amerikaanse collega’s me vroegen mee te gaan ergens in een restaurant de uitslagen bekijken, maar ook omdat heel Haïti zijn steun betuigde voor Obama. Op naar de onbekende toekomst.