Familietijd in Ontario

Het is bijna kerst. De kerstliederen klinken op de radio. Ook in Haïti klinken Creoolse kerstliederen, hoewel de kerst op zich niet een groot feest is. De Creoolse kerstliederen zingen van een kerst aangepast aan Haïti, waar de kerstman zich moet voorbereiden op het lopen in afval en kaarsen moet meebrengen voor het geval er geen stroom is... Maar ook liederen die zingen dat het hier geen feest is.
Mijn collega was op bezoek uit Amerika. Samen bezochten we een aantal van onze partners. De directeur van een van de partners zei: "Ik ben een beetje moe om voor mijn land te bidden. Ik zie duisternis." Een van zijn medewerkers is enkele maanden geleden gedood om een laptop. Een andere medewerker had afgelopen week een wapen tegen zijn hoofd gekregen nadat hij uit de bank was gekomen. Zijn geld is hem afgenomen, zijn leven heeft hij behouden. Het sloot weer aan bij het onderwerp van onze devotie afgelopen week; het slechte, het moeilijke in de wereld. Toch denk ik niet dat we het zat worden om te bidden voor Haïti. Het strijden tegen het slechte begint in onze eigen omgeving, onze eigen familie, zo spraken we. Al doet een ander ons slecht, wij moeten ons best doen om het met goed te beantwoorden.

Mijn collega's hadden een bespreking met de staatssecretaris voor integratie van gehandicapten. Intussen was ik elders in gesprek over een protocol voor bescherming en integratie van restavèk kinderen en plannen voor 2013 met onze partners. We hebben een aantal artikels geschreven voor de website van Church World Service Latijns Amerika en Caribisch gebied (www.cwslac.org), waar met regelmaat nieuws te lezen is over ons werk in de regio.

Twee van de kantoor collega's vierden hun verjaardagen achtereen. Dat werd samen gevierd met een feestelijke maaltijd, taart na, plezier, grappen, toespraken en vooruitkijken. De volgende dag, vrijdag 14 december, vond er een workshop plaats met ASR over het protocol voor restavèk kinderen bij het ministerie van sociale zaken. Terwijl mijn collega die workshop bijwoonde, vertrok ik via Miami naar Toronto. Ik keek uit het raam naar het mooie land Haïti, het tropische eiland met haar zee, strand, zon, bergen. De hoofdstad Port-au-Prince (en het land als geheel) zonder enige vorm van goede infrastructuur. Anderhalf uur later vlogen we over Miami, een zeer gestructureerde stad. Zo dichtbij, zo heel anders.

Ik vloog noordwaarts, mijn ouders westwaarts. Op het vliegveld van Toronto ontmoetten we elkaar, 'halverwege' onze woonplaatsen. Een goed weerzien. We hadden een auto gehuurd en reden naar Tillsonburg, waar we een fijne tijd hebben in een huis bij de schoonouders van m'n nicht. Bij aankomst in Toronto gelijk slechte berichten van het doden van de vele kinderen in Connecticut. Het slechte in de wereld gaat door.

Eindelijk even winter. We drinken lekkere warme koffie en chocolademelk bij Tim Hortons, winkelen bij Walmart, eten hagelslag, piepers, bloemkool, boerenkool en gehaktballen, rijstepap met bruine suiker, aardbeien; Hollandse pot in Canada. We wandelen in de rust en ruimte, de uitgestrektheid, langs mooie huizen. We kunnen zomaar op bezoek bij m'n twee nichten die hier wonen. Ik wou dat dat wat vaker kon, langs gaan bij familie.

Natuurlijk mocht een bezoek aan de Niagara Falls niet ontbreken, het eerste dat mijn ouders op school leerden bij aardrijkskunde. Op de basisschool leken deze dingen zo onbereikbaar ver weg. Nu zijn we er zomaar. De wereld wordt steeds kleiner. Een bijzonder natuurverschijnsel, waar onvoorstelbaar veel water naar beneden komt. Alleen jammer dat het zo midden in de bebouwde kom ligt, met allemaal hotels er omheen gebouwd. Ook bijzonder dat de watervallen zich steeds verder verplaatsen. We volgden de Niagara River noordwaarts naar Niagara-on-the-Lake, een mooie route door een wijnstreek. De rivier vormt de scheiding tussen Canada en Amerika en komt uit in Lake Ontario, een van de grote meren. Welland Canal oversteken, een kanaal met vele bruggen, eveneens de meren Ontario en Erie verbindend. Door St Catharines rijden. De drukst bevolkte provincie van het land en daarvan het drukst bevolkte deel, maar zo uitgestrekt en weinig bebouwing. Ruimte en rust. Tabakshuizen hier en daar. Kalkoenen, coyotes en reeën in de achtertuin. Op bezoek bij familie in Tillsonburg en St Marys.
Een dagje binnendoor in de richting van Goderich en Kincardine rijden, langs Lake Huron, een andere van de grote meren. Veel rijden, veel ruimte. Glooiende velden en wegen, heel ver kijken, rijden door dorpen, langs een diversiteit aan kerken en vooral langs vele boerderijen, met veel land en akkerbouw. Mooie, rustige omgeving. Hier en daar paard en wagens op straat, onderweg van de Mennonieten boerderijen.
Donderdag naar St Jacobs farmers market. Eerst naar de veiling van koeien staan kijken. Er worden stevige en mooie meubels verkocht. Buiten wordt fruit aangeboden, binnen in de hallen van alles en nog wat, van etenswaren, vlees, maple syrup, eigengemaakte groente tot quilts en serviesgoed, veel gemaakt en verkocht door Mennonieten. 's Avonds genieten van familiebezoek.

Vrijdagochtend toen ik uit bed kwam en uit het raam keek, zag ik een witte wereld. Sneeuw! Wat mooi, een prachtig natuurgeschenk. Daar had ik zo op gehoopt. Ik mis de winter. Wat is het fijn om te kunnen wandelen, om buiten te zijn, in de rust, zonder verkeersdrukte, zonder van alles en iedereen te moeten ontwijken aan obstakels op een drukke weg. Fijn om weer eens een muts op te hebben en handschoenen aan en een sneeuwbal te gooien. Genieten.
Ook 's avonds dankbaar om bij het kerst programma van de (achter)neven en nichten te kunnen zijn in Norwich, die ons trots hadden uitgenodigd om te laten zien en horen hoe goed ze kunnen zingen en de Bijbelteksten opzeggen die ze gezamenlijk hadden geleerd. Wat is het mooi om samen met familie kerst te vieren, de geboorte van Jezus te herdenken. Terwijl er wordt gebeden voor het onderwijs en de docenten, bid ik in mijn hart ook voor het onderwijs en de docenten in Haïti. De docenten die zo vaak zelf niet onderwezen zijn, die zo vaak geen salaris ontvangen maar enkel met goede wil doorgaan. De scholen die gebrekkig zijn, te weinig; toegang tot basis en voortgezet onderwijs, daarna beroepsonderwijs, universiteiten en dan werkgelegenheid.

Toen we terugkwamen, bleek er geen water te zijn. Waar ik ook kom, overal doet men goed z'n best om me thuis te laten voelen... Alleen is het in Haïti wat makkelijker om ergens een emmer water te halen en is het niet zo koud als hier. Aan het eind van de volgende ochtend stroomde het water weer, iets dat we voor zo vanzelfsprekend aannemen. 's Middags reden we naar St Marys voor familiebezoek. 's Avonds met z'n allen naar Tillsonburg. Een bijzonder samenzijn van nichten/zussen met hun gezinnen, mijn ouders en ik. Mooie familieverhalen over vroeger.

Vanochtend naar de kerk in Woodstock. Het is bijna kerst. We gedenken de geboorte van Jezus, de Zoon van God, allemaal in onze eigen taal, in onze eigen kerk, met eigen gebruiken en manieren, maar allemaal dezelfde God. De vrede op aarde begint bij het zoeken naar eenheid in plaats van verdeeldheid, bij respect en liefde. Het jaar 2012 is bijna voorbij. Alweer een jaar voorbij, zeggen we dan. We kijken terug op alles wat er gebeurd is, de dingen die ons verdriet hebben gedaan, de dingen die ons blij hebben gemaakt. We kijken vooruit, onwetend wat er gaat gebeuren. Omgang tussen mensen, relaties zijn complex. We maken het onszelf vaak zo moeilijk, het is zo moeilijk om nederig te zijn, geduld te hebben, elkaar proberen te begrijpen.

Alweer een jaar voorbij, een jaar waarin ik verder heb geschreven, een jaar waarin jullie verder hebben gelezen en reacties hebben gegeven. Heel hartelijk bedankt dat jullie blijven lezen, bedankt voor al die reacties, die me stuk voor stuk raken en moed geven.

Ik wens een ieder goede kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar!