Voortzetting

Het is een poos rustig geweest op de website. We gaan terug in de tijd, eerst naar maandag 30 april. Die dag vloog ik van Port-au-Prince naar Santo Domingo in een klein propellervliegtuigje, waarbij de piloten zich tussen de handvol passagiers doorwrongen om in de cockipt te komen. In Santo Domingo werd ik opgewacht door Josue, die me naar een hotel bracht. De volgende ochtend heb ik een nieuw paspoort aangevraagd bij de Nederlandse ambassade in Santo Domingo, aangezien er in Haïti geen ambassade is. Daarna heb ik met SSID gewerkt aan een financiële controle. Via Skype een gesprek gevoerd over ‘Stay another day’, een concept om toerisme te promoten. In een woeste taxirit keerde ik aan het eind van de dag terug naar het hotel. Een dag later nog een werkoverleg met SSID over het naderende einde van het programma in Ganthier/Boen en de waterreservoirs en huizen die nog gebouwd moesten worden. Na de werkdag maakte ik een wandeling door de oude binnenstad, langs de kathedraal, het huis van Columbus en de winkelstraat.

Donderdag 3 mei vloog ik ’s ochtends vroeg terug naar Haïti, langs de kustlijn en over de meren. William haalde me op van het vliegveld en bracht me gelijk naar het kantoor van SKDE om een nieuw plan te bespreken, dat 1 juni van start is gegaan. Per 1 mei hebben we er een nieuwe collega bij, die gevestigd is in het Noordwesten en daar met onze partner organisaties werkt, waaronder SKDE. Voor zijn transport is een Honda motor aangeschaft.

Op bevrijdingsdag ging ik bij het Rode Kruis bloed doneren, aangezien ik in het nieuws een oproep had gehoord voor vrijwilligers, vooral van mijn bloedgroep. Het blijft lastig om voldoende bloed op voorraad te hebben en familie van patiënten moeten zelf bloeddonors zoeken omdat er te weinig vrijwilligers zijn. Toen ik die dag terugreed naar huis, verscheen er onderweg bij Thomassin een prachtige regenboog aan de lucht, tegen zonsondergang, met regen en zon, volledig zichtbaar, het uiteinde verdwijnend in een dal/vallei tussen de bergen. Scherp gekleurd, iets vager een tweede regenboog zichtbaar. Prachtig.

Vanaf die zondag begonnen de kerkdiensten in Guibert om kwart over acht in plaats van kwart over tien. ’s Middags kreeg ik bezoek van Amost. Eigenlijk zou ik die week naar het Noordwesten, maar op het laatste moment werd de planning gewijzigd en bleef ik in Port-au-Prince. Ik woonde een bijeenkomst bij van CAEC, waar normaalgesproken collega Rony bij aanwezig is. Dit is een comité voor samenwerking op het gebied van voedselveiligheid en landbouw. Een tweetal organisaties presenteerden het werk dat ze doen, een daarvan over mangoproductie in het Zuiden van het land.

Toen onze schoonmaakster Roseline voor de verandering een aantal rekeningen en prijsopgaven ging ophalen, kwam ze overrompeld terug. De envelop met de papieren was in de taptap uit haar tas gestolen...

Van 14 tot en met 16 mei waren we voor het eerst met het voltallige team bij elkaar; tien man plus een broer/vriend die per 1 juni ook ons team is komen versterken. Voor de meesten was het de eerste keer dat ze bij Decameron kwamen, een strand resort. Na aankomst gingen ze gelijk het restaurant in om te eten. Ik maakte een wandeling langs zee, waar ik de rest even later ook aantrof, met grappen en grollen. Het was een combinatie van werkzaken bespreken en ontspanning, een stukje welverdiende rust na het harde werken van een ieder. De eerste middag/avond spraken we over de geschiedenis en visie van CWS, ons werk in lobbyen en samenwerking met partners/netwerken. Ook vertelden Rony en ik over onze reizen naar Amerika.

Dinsdag begonnen we met devotie. Daarna vertelde Donald over ons werk met SSID, ik over ons werk omtrent kinderrechten en voedselveiligheid in het Noordwesten, en Patrick over de huizen- en scholenbouw naar aanleiding van orkaan Matthew. Het was een gelegenheid waarbij een ieder meer te weten kwam over het werk van een ander, aangezien we zelden bij elkaar op dezelfde plaats zijn, met sommigen voornamelijk gevestigd in het Noordwesten, anderen in Grand Anse, iemand in Ganthier en een aantal op kantoor in Pétion-Ville. We eindigden de werksessie met een brainstormen over de plannen voor CWS Haïti na juni 2018, voor een nieuw fiscaal jaar.

Na het eten namen de heren en de beide dames een duik in zee, gevolgd door fanatiek voetbalspel en een ontspannen in het zwembad. Een mooie zonsondergang kleurde over de zee en het eiland La Gonave. ’s Avonds was er een dansshow, met een groep die in verschillende samenstellingen en met verschillende kledij dansen uitvoerde. Twee mannen praatten de boel aan elkaar, op een komische manier. Na afloop verspreidden de collega’s zich. Ik zat op een stoel bij het zwembad, kijkend naar de weerkaatsing van de palmbomen in het water.

Woensdagochtend wandelde ik over de paden, langs de zee, over de speelvelden en langs het verste van de twee zwembaden. We begonnen de dag opnieuw met devotie, geleid door nu twee andere collega’s. Patrick verwees naar Psalm 133 en sprak over werken als broeders in een gedeelde geest, hoe te functioneren als team. Ter afsluiting sprak ik een woord van waardering uit aan alle 10 collega’s. Ik haalde Jesaja 43:4-5 aan, over waardering en liefde en dat we nergens bang voor hoeven zijn omdat God bij ons is. Woorden horen gepaard te gaan met daden. Het feit dat CWS hen dit samenzijn aanbod, was een teken van de waardering van mij persoonlijk en van CWS als organisatie voor het werk en de inzet van de collega’s, een groep dienaars. Aansluitend werd er opnieuw gevoetbald en gezwommen in zee. Daarna keerden we terug naar Port-au-Prince.

Die donderdag reed ik eerst naar het kantoor van telefoonmaatschappij Digicel om een telefoon te kopen. Toen ik op kantoor aankwam, vroegen twee collega’s me een gesprek. Ze hadden gemerkt dat het niet zo goed ging met mij. Ik had zelf de avond ervoor ook een bericht verzonden om hulp te zoeken. Dit heeft het een en ander in gang gezet.

De volgende dag was een nationale feestdag, vlaggendag. Elke ochtend om 8 uur wordt de vlag gehesen op scholen en overheidsinstanties. Voorbijgangers worden dan geacht stil te staan. Een van de auto’s moest dat weekend naar de garage. Ik bracht een bezoek aan Jimmy en Stephanie in Fort Jacques voor de verjaardag van Jimmy en een gesprek met zijn vrouw en hun beide dochters. Aansluitend reed ik langs Patrick om wat op te halen en af te geven en bespreken en toen naar Elondieu om iets te brengen.

Na het weekend hebben we verder gesproken en heb ik mijn leidinggevende, Martín, een email gestuurd. Diezelfde week nog vloog hij van Argentinië naar Haïti. Donderdag 24 mei kwam hij aan. We hadden elkaar anderhalf jaar niet gezien.

De volgende dag hadden we een gesprek met SSID. In de afgelopen twee jaar zijn er 122 huizen gebouwd. De week ervoor al hadden we een gesprek met de ingenieurs van SSID over de huizenbouw en de waterreservoirs. Rony en Patrick bezochten die week Ganthier, waar voorbereidingen werden getroffen voor de bouw van waterreservoirs. Per 31 juli is het werk daar afgerond. Daarmee kwam ook een einde aan het contract van onze collega Donald. Tevens spraken we met MCC over de voortgang van de bouw van de school in Pavillon.

Zaterdag reed ik met Martín en Samuel naar Montrouis. Bij Titanyen stond een file. Op de weg lag een lichaam bedekt met een laken. Bij Samuel thuis in Montrouis hebben we wat gegeten en toen zijn we met elkaar naar Pyat gelopen. Martín houd van bergwandelingen en Samuel had al vaker gezegd dat hij me eens mee zou nemen naar Pyat. Mooie uitzichten onderweg. Veel bananenbomen geplant in dat gebied. In Pyat zijn waterbronnen waarvan het water in waterleidingen tot Montrouis wordt geleid. We keken uit op de vele bananenplantages, de bergen rondom, de zee en het eiland La Gonave in de verte. Na een tijdje klimmen, kwamen we aan bij een eerste bron, met helder water, kinderen en volwassenen aan het badderen, kleren wassen en emmers water vullen. Daar is geen gebrek aan water. We liepen verder naar een tweede bron, met een lang kanaal waarin mensen sprongen en zwommen. Via een andere route liepen we terug. De heenweg was de ‘doorgaande weg’ (een onverhard pad vol stenen) waar motoren het transport verzorgen, terug was een voetpad bergafwaarts, wederom langs vele bananen. Het is en blijft een mooi land. Het was erg warm en het zweet stroomde bij ons allemaal langs het lijf. Alleen bij de waterbronnen was wat verkoeling, onder bomen. Onderweg gesprekken. Martín zei dat we raar werk hebben. Aan het eind van de dag gaan we niet naar huis en dan is het klaar. En ook bedenken we altijd hoe we een ander kunnen helpen. Per 1 juni is in Buenos Aires een nieuwe collega begonnen, die zich bezighoudt met het werk in de Chaco.

Zondag ging ik naar de kerk in Laboule 12, waar gepreekt werd over de tekst waarmee ik ben uitgezonden en gedoopt; Mattheüs 28:19-20. Ik reed met Martín naar Furcy, Rustik. Dat blijft een schitterende omgeving, met zulke geweldige uitzichten tussen de dennenbomen door over het mooie gebergte. Het was een heldere dag. Vandaar reden we naar Le Montcel om van het uitzicht te genieten.

Maandag 28 mei hadden we een gesprek met ons team om hen te informeren dat ik een tijd afwezig zou zijn. Het bezoek van Martín werd dit keer benut voor overdracht en werkbesprekingen op kantoor. ’s Avonds aten we met z’n vieren bij Pizza Garden in Pétion-Ville. Later die week namen Rony en Patrick Martín en mij op avond mee naar Boutilliers, Laboule 12. We genoten van het mooit uitzicht bij Boutilliers, op de stad en de zee. Het werd algauw donker en de lichtjes van de stad lichtten op. De baai, het eiland La Gonave in een oranje licht van de ondergaande zon, het schiereiland richting het Zuiden en richting het Noorden, de haven, de stad. Een mooie, ontspannen avond.

De bananen van de boom in mijn tuin waren rijp, dus konden we bananen eten. Steven maakte er bananensap van en ik bananentaart.

Donderdag 31 mei vertrok Martín weer naar Argentinië. Het was een nationale feestdag en ik ging bij Garly op bezoek. Van zijn zoon Woods kreeg ik een wafel met stroop.

Per 1 juni is Steven aangenomen, net afgestudeerd architect, als technisch assistent die onze ingenieurs begeleidt. Die dag werd er in de Christelijke Gereformeerde Kerk van Drogeham een orgelconcert gehouden voor Haïti, met medewerking van Martin Mans.

In het weekend bezocht ik Smith, die later in de zomer is geopereerd in Cuba maar nog steeds zijn knie niet kan buigen. Maandag 3 juni hadden we op kantoor een afsluitende devotie, voor mij voorlopig althans. Ik had geen auto en de motortaxi chauffeur was niet beschikbaar, dus heb ik die week maar een nacht bij MCC geslapen, want het parcours van huis naar werk is met het openbaar vervoer behoorlijk vermoeiend en lang. Een van de avonden bracht Patrick me thuis, met eerst een bezoek aan hun eigen huis waar we eten meekregen om onderweg naar een oom te brengen. We dienden die week een verslag in bij ACT Alliance over huizenbouw en verder was het vooral een week van overdracht, waarbij ik dossiers uitlegde aan Rony en Patrick. Per 1 juni hebben we met beide een nieuw contract getekend met een gewijzigde functieomschrijving.

Het weekend stond in het kader van nationale kinderdag, waarbij partner organisatie ASR diverse activiteiten organiseerde. Ik bezocht Chantal, vrouw van Rony. Die zaterdagmiddag hadden zeven van mijn mannen me uitgenodigd bij restaurant Kokoye in Pétion-Ville voor een fijne, ontspannen afsluiting, met grappen en grollen van de mannen, die tot drie keer toe eten bestelden. Zondag kwamen de kinderen de kerk in met witte overhemden en jurken met groene strikken. De prediker nam meerdere voorbeelden dat God via kinderen kan spreken en dat er geluisterd moet worden naar kinderen. Hij sprak over Samuel die geroepen werd, de dochter van Nahaman, David die Goliath versloeg. De kinderen zongen tijdens de collecte twee liederen. Na de preek dansten de meisjes op twee liederen. Daarna kregen ze cadeaus uitgereikt die hun ouders hadden meegebracht.

Ik sprak Amost die dag en was bij familie Nelson uitgenodigd voor een maaltijd. De tafel was uitgebreid gedekt, met geitenvlees, rode bietensalade, tomaat/sla/komkommer, ovenschotel, gebakken plantaan, rijst met erwten, verse vruchtensap. Aan tafel met heel de familie Nelson; ouders, vier zoons en dochter. Toen de kinderen na afloop vertrokken, hebben de ouders met me gebeden en gezongen. Een fijne familie. Twee van hun zoons zijn in dienst bij Church World Service. Met de zegen van vader Nelson (tevens predikant) ging ik naar huis om de buren te vertellen dat ik afwezig zou zijn en mijn koffer in te pakken.

Maandag 10 juni bracht Patrick me naar het vliegveld. Er was zoveel geweest waaraan ik had moeten denken, dat ik was vergeten een nieuw ESTA formulier aan te vragen voor mijn nieuwe paspoort, waarmee ik Amerika in moest komen. Op het laatste moment kreeg ik het toch voor elkaar en zo vloog ik via Miami en London naar Amsterdam.

Eigenlijk zou ik eind mei naar Washington DC en in juli naar Virgina en Massachusetts. In plaats daarvan heb ik vier maanden in Nederland doorgebracht, met ziekteverlof. Vorige week woensdag, 17 oktober, ben ik weer teruggekeerd naar Haïti, waar ik mijn werkzaamheden weer op mag pakken, samen met mijn collega’s. Ik ben dankbaar voor en trots op mijn team, dat de afgelopen maanden hard heeft doorgewerkt. Ik wist al wel dat ze dit werk doen met een geweldige inzet en dat is de afgelopen maanden weer extra gebleken, nu ze mijn werk er ook bij moesten doen. Het werk met SSID in Ganthier/Boen is afgerond. ASR blijft lobbyen voor kinderrechten. In het Noordwesten wordt gewerkt aan bodembescherming, voedselveiligheid, landbouw en het verminderen van risico’s van eventuele toekomstige natuurrampen. 16 huizen zijn in aanbouw voor docenten van 3 overheidsscholen in het Noordwesten, met AGEHPMDNG en gefinancierd door de Lutheraanse kerk van Amerika. 8 huizen zijn in aanbouw met corporatie KED en 7 met corporatie KOKAS. Er is begonnen met de bouw van de basisschool van Cassavon (Grand Anse), gefinancierd door diaconaat Christelijke Gereformeerde Kerken.