Stilte voor de storm & te gast bij de Bruderhof

Na een week in Amerika is het nog steeds niet voor te stellen dat ik aanstaande zaterdag in Haïti hoop aan te komen. De vrede en rust die de landelijke omgeving van Akron uitstraalt, staat in schril contrast met de alles behalve vredige situatie in Port-au-Prince. Haïti haalt de voorpagina van de Amerikaanse kranten momenteel vrijwel dagelijks. De onrust en stabiliteit die ontstaat door de stijgende voedselprijzen leidde twee weken geleden tot rellen en de roep om aftreden van de regering.
Intussen lijkt MCC haar best te doen om de overgang van hier naar Haïti extra moeilijk te maken… Voedsel in overvloed, alles prima voor elkaar, draadloos internet, keurige kamers voor alle deelnemers aan de oriëntatie. Een stuk luxe voordat we in heel andere omstandigheden terecht zullen komen.
Afgelopen week was de eerste van twee weken oriëntatie op het terrein van MCC in Akron. Hier is het kantoor van MCC gevestigd, evenals een eetzaal, verscheidene gebouwen met slaapplaatsen en een soort conferentiecentrum. De eerste week waren er 35 deelnemers, waarvan 20 een baan hebben binnen Canada en de Verenigde Staten. Deze 20 personen zijn afgelopen zaterdag vertrokken, zodat er voor de tweede week oriëntatie 15 deelnemers overblijven die elders in de wereld aan het werk zullen gaan. Bestemmingen zijn: Laos, Vietnam, Burundi, Tanzania, Egypte, Mexico, Paraguay en Haïti. De leeftijd varieert van begin twintig tot begin zestig.
Hoewel de meeste mensen uit een Mennonieten achtergrond komen, hebben we een grote diversiteit binnen onze groep. Het is bijzonder mooi om te zien hoe respectvol men elkaar hier behandelt. Hoewel we elkaar nog maar een week kenden, vertelden velen over persoonlijke voorvallen in hun leven die een mens diep raken. Een voormalig bendelid die neergeschoten is en het geloof gevonden heeft om te kunnen vergeven, iemand die door haar opa is mishandeld, een vrouw die door haar man is verlaten en met haar 4 kinderen dagelijks een andere kerk bezocht om een gratis maaltijd te ontvangen, maar ook een predikant die samen met zijn vrouw hun vaderland Cuba verlaten heeft omdat ze niet konden instemmen met het beleid in Cuba, een voormalige non; 35 unieke personen.
Het is fijn om te zien welke gezichten er horen bij de mensen van MCC met wie ik per e-mail en telefoon contact heb gehad de afgelopen maanden. We hebben meer gehoord over MCC zelf, de organisatiestructuur, visie, missie, maar ook kwamen er medewerkers van het MCC kantoor in Washington DC vertellen over de contacten tussen MCC en de Amerikaanse regering. Zij waren vooral geïnteresseerd in Haïti, aangezien ze zich daar de komende jaren speciaal op gaan richten. Er is hier nog een echtpaar dat naar Haïti zal vertrekken (eind juli) en aan ons drieën is gevraagd om contact te houden met het kantoor in Washington DC en ook om daar na onze drie jaar dienst langs te komen.
De maaltijden vinden gezamenlijk plaats in de eetzaal. Na het ontbijt wordt de dag begonnen met een soort overdenking, waarbij vorige week de vraag aan bod kwam ‘wat doe ik hier’. De nadruk lag zowel op ‘wat’ (visie, hoop), als op ‘doen’ (geloof; het in de praktijk brengen van hoop) en ‘ik’ (doe ik het echt om de ander en God te dienen, of om mezelf goed te voelen). We worden bewust gemaakt van vele aspecten.
Ook P&O is aan bod gekomen, evenals persoonlijkheidsverschillen en communicatie, verbonden aan conflictsituaties en cultuurverschillen. Tussendoor hebben we individuele afspraken over de landen waar ieder naartoe gaat. Aan ons wordt regelmatig gevraagd hoe we erin staan, hoe we ons voelen en hoe onze familie erover denkt. Andere sessies werden gewijd aan antiracisme, ongewenste intimiteiten, streven naar vrede, vergiffenis, machtsverschillen en dienen/dienstbaarheid. Verder heeft de hele groep een bezoek gebracht aan het warenhuis van MCC. Daar worden quilts gemaakt, pakketten in elkaar gezet voor scholen, kinderen, ziekenhuizen, dekens opgeslagen, voedsel in blik en nog veel meer materialen die over de hele wereld worden verspreid.
Al met al absoluut een opbouwende week van bewustwording, waarbij vrijwel alle onderwerpen gebaseerd zijn op bijbelteksten. Het is goed om hier ervaringen te delen en een voorbereiding te kregen op de 3 jaar van dienst die voor ons liggen. De onderlinge contacten in onze groep zijn ook heel positief.
Tussendoor hebben we de gelegenheid om rond te wandelen of te fietsen in de omgeving. We hebben heerlijk zomerweer met een helderblauwe lucht, dus ideaal om te genieten van deze mooie omgeving. De boerderijen met de grote houten schuren, silo’s en windmolentjes zijn veel aanwezig in dit gebied dat dicht bevolkt is met Amish en Mennonieten. Tijdens wandelingen passeer ik regelmatig paard en wagens met vriendelijk groetende en zwaaiende Amish of Mennonieten.
Een van de echtparen die deelnemen aan de oriëntatie komt uit een van de Church Communities International, voorheen beter bekend als de Bruderhof. Zij leven in gemeenschappen van ongeveer 250 mensen, waar alles gedeeld wordt. Dit echtpaar zou afgelopen weekend naar een van hun gemeenschappen gaan en had mij uitgenodigd om mee te komen. Dus samen met hen kwam ik na een autorit van 4,5 uur aan in hun gemeenschap Spring Valley, nabij de plaats Farmington, PA. Afstanden worden hier heel anders ervaren dan in Nederland, dus als je 4,5 uur moet rijden om ergens te komen betekent dat dat je dicht in de buurt bent. Ik was te gast bij een gezin bestaande uit 11 personen; de ouders, 8 kinderen en een jongedame van buiten de familie. De gemeenschap Spring Valley heeft een eigen grondgebied, waarop 6 gebouwen staan. Een daarvan is een school en een andere is de gemeenschapsruimte, waar zich onder andere een centrale keuken, eetzaal en wasserette bevinden. De 250 leden hebben geen eigen woning of eigen auto. De gemeenschap beschikt over een paar auto’s, die ieder kan gebruiken. In het gebouw waar ik te gast was, wonen 8 gezinnen. Ieder gezin heeft een eenvoudig ingerichte woonkamer en een paar slaapkamers. Alle vertrekken grenzen aan de gangen die door het gebouw lopen. Badkamers en keukens worden gedeeld. Niemand heeft een eigen inkomen; al het geld gaat in een gezamenlijke pot, waaruit aan ieder geld gegeven wordt voor wat diegene nodig heeft. Vrijwel iedereen werkt binnen de gemeenschap. Dat kan bijvoorbeeld zijn als leraar in de eigen school, in de keuken, de wasserette, schoonmaak, of in de eigen zaak waar uithangborden worden gemaakt. Leden die buiten de gemeenschap werken, geven ook hun inkomen aan de gemeenschap. Men wordt lid voor het leven en kan deze beslissing nemen op volwassen leeftijd, waarbij men tegelijk gedoopt wordt. Als iemand de keuze maakt om geen lid te worden en de gemeenschap te verlaten, wordt dat ook gerespecteerd.
Omdat zowel de mannen als de vrouwen door de week in de gemeenschap werken, is zaterdag de dag waarop thuis wordt schoongemaakt. Na een vroeg ontbijt werd ik rondgeleid over het terrein. Daarna kon ik meewerken in de keuken. Vijf keer in de week eet de gehele gemeenschap samen. Ik mocht dus helpen met het bereiden van de maaltijd voor 250 mensen. Maaltijdservice Fryslân in het klein… Daar stond ik dan, met een blauw-groen geblokte schort voor en een rode hoofddoek om brooddeeg in de juiste vorm te draaien, kalkoen in saus te dippen en sla te snijden en schoon te maken. Om zich te onderscheiden van ‘de wereld’, dragen de vrouwen en meisjes zelf gemaakte lange rokken of jurken en een hoofddoek. Een paar jaar geleden heeft de gemeenschap ervoor gekozen om niet langer te lunchen. Dat is zowel uit solidariteit voor de medemens die in armoede leeft en niet driemaal per dag een maaltijd krijgt, als om de reden dat hun maaltijden heel erg voedzaam zijn, aangezien alle gewassen op natuurlijke wijze door henzelf verbouwd worden.
Church Communities International heeft gemeenschappen in de Verenigde Staten, Engeland, Duitsland en Australië. Hoewel men op het eerste gezicht zou kunnen denken dat ze ‘buiten de echte wereld’ staan, is dat verre van waar. Het gebeurt regelmatig dat iemand wordt uitgezonden naar een plaats of land waar er behoefte is aan hulp, net zoals het echtpaar dat meedoet aan de oriëntatie bij MCC. Velen hebben in een van de gemeenschappen in de andere landen gewoond. Ze zijn heel open naar mensen van buiten de gemeenschappen, gastvrij, betrokken en vriendelijk. Elke paar meter dat ik buiten rondliep kwam er wel iemand me een hand geven en een praatje maken. Ze wensten me allemaal moed en bescherming toe in Haïti en steunen het werk dat ik zal gaan doen. Nu heb ik twee gemeenschappen die achter me staan; de christelijke gereformeerde kerk in Drogeham, waar ik zondag 6 april 2008 als missionair diaconaal werker van de christelijke gereformeerde kerken ben uitgezonden, en de Bruderhof Spring Valley.
Spring Valley is gelegen in een heel andere omgeving dan hier in Akron; in de bossen in het Apalache gebergte. De jongedame die mij het weekend onder haar hoede had, heeft me meegenomen om te gaan wandelen in de bossen. Ze leven heel dicht bij de natuur.
Tijdens de gezamenlijke maaltijd heb ik kort verteld wie ik ben en wat ik ga doen in Haïti. Zaterdagavond komt de jeugd van de gemeenschap bij elkaar en ook daar was ik bij aanwezig. Voor het ontbijt van zondagochtend was ik uitgenodigd bij een andere familie. Dat zal in Nederland niet gauw gebeuren, uitgenodigd worden om te komen ontbijten… Deze familie nam me mee naar de bijeenkomst die de gehele gemeenschap heeft op zondagochtend. Ze hebben geen ‘gewone’ kerkdienst, maar de invulling van de zondagochtend kan elke keer anders zijn. Het is maar net wat er speelt of waar men behoefte aan heeft. Deze zondagochtend vertelde het echtpaar dat naar Paraguay gaat over hun werk dat ze daar gaan doen.
Een weekend als dit, te gast bij de Bruderhof, zal vast niet vaak voorkomen in mijn leven. Hun levenswijze geeft me weer een nieuwe visie op het leven. Een bewonderenswaardige mentaliteit. Het voornaamste doel van de leden is om te leven vanuit liefde voor elkaar. Leven in een gemeenschap, zo dicht bij elkaar, is niet gemakkelijk. Elkaar kunnen vergeven is een onmisbare voorwaarde.
Zo heb ik in de ene week dat ik uit Nederland vertrokken ben al heel wat nieuwe ervaringen opgedaan. En hopelijk komen er nog veel meer de komende 3 jaar!