Er is een tijd voor alle dingen

Er is een tijd voor alle dingen; er is een tijd van lachen en huilen, van gaan en komen, van werken en ontspannen. We besloten op een zaterdag met z’n tienen naar het strand te gaan. Wat een zegen dat ik in deze jaren vriendschappen heb opgebouwd. Onze bestemming was het publieke strand aan Cote des Arcadins. Een heerlijke ontspannen dag van zwemmen in zee, van zitten in de schaduw onder de palmbomen met op elke knie een petekind. Het deed me plezier om te zien hoe de rest genoot. Er is niet zo vaak een tijd en gelegenheid voor zulke uitjes.

De volgende dag bleek ik bij vertrek naar de kerk een lekke band te hebben. Na dat verholpen te hebben alsnog naar de kerk, maar bij vertrek van de kerk wilde de auto niet starten. De volgende avond stond ik wederom met een lekke band en de dag daarop wilde de auto weer niet starten. Dus het wagenpark liet ons wat in de steek. Mijn collega zei dat ze soms de neiging heeft om andere weggebruikers te rammen, zo arrogant en egoïstisch kunnen bestuurders zijn. Nu is dat niet direct een oplossing, maar inderdaad zijn sommige chauffeurs totaal niet bereid aan de kant te gaan of op andere weggebruikers te letten. Aan de andere kant zijn veel chauffeurs over het algemeen wel bereid iemand er tussen te laten. Veel auto’s rijden rond zonder achterlichten; een object erg geliefd bij dieven.

Er is ook een tijd om naar de bank te gaan en dat kost veel tijd. Maar er is zowaar een optie om in de auto langs een loket te rijden en die optie verkies ik nog altijd over het in de rij staan. 45 minuten in de auto wachten of minstens een uur in de rij in de bank.

Momenteel is ook de tijd voor leerlingen van de middelbare school om de staatsexamens af te leggen. De basisscholen hebben vakantie. Mijn collega’s vragen allemaal voorbede voor het slagen van hun kinderen. Maar ook na het afronden van een goede opleiding is er geen garantie dat men werk vindt. Ironisch genoeg heb ik het luxe probleem dat ik er over na kan denken wat ik na mijn tijd bij MCC Haïti wil doen. Ik kan een keuze maken, tot op zekere hoogte. Ik voel me bijna schuldig dat ik worstel met de vraag wat te doen, terwijl mensen om me heen worstelen met het feit dat ze niets te doen vinden.

Eens per jaar of zo zitten mijn oren dicht en moeten ze uitgespoten worden. Vorig jaar toen ik hier naar de dokter ging kreeg ik een vloeistof voorgeschreven om een week later terug te komen. Ik dacht nu dan maar vast die vloeistof te gebruiken en na een week langs te komen. Helaas… Die dokter bleek er niet meer te zijn. Dus een andere kliniek opgezocht (een oog, keel, neus, oor arts). De arts daar vond de vloeistof echter geen goede en schreef me een andere voor. Maar bij navraag in meerdere farmacieën, inclusief ‘de farmacie waar alles verkrijgbaar is’, bleek dit niet verkrijgbaar te zijn in het land. Terug maar weer, om een alternatief te vragen. Dat eindelijk gevonden en nu nog steeds wachten op een afspraak.

Een tijd van komen en gaan. Het was tijd voor mijn collega James om terug te gaan naar California, waar hij zijn gezin een jaar lang heeft achtergelaten om bij MCC Haïti als ingenieur het team te komen versterken. We hebben passend afscheid van hem genomen met het slachten van twee geiten die een aantal weken lang in de tuin hebben staan grazen en met maïs uit eigen tuin, zoete taarten en vele genodigden. Een dag later zijn de geitenkoppen en poten gebruikt om soep van te koken. Ik zal James missen. Vele goede herinneringen aan ons samenzijn hier. De wereld is klein; ook Myriam is eindelijk met haar man en zoon Clarence aangekomen bij haar familie in California, niet ver bij James vandaan. Bij het afscheid van James was ook degene aanwezig die hem gaat vervangen. Komen en gaan.

Afgelopen vrijdagmiddag haalden Hervé en ik een predikant en nog vier heren op, om gezamenlijk naar Desarmes te rijden. Heel MCC Port-au-Prince toog in onze blauwe shirts uit naar Desarmes om de trouwerij bij te wonen van onze collega Frantzo. Als chauffeur van de dominee en co was ik ’s avonds mede te gast bij Frantzo. We aten samen en daarna zette ik de heren af bij hun slaapplaats. Zaterdagochtend vroeg reed ik twee keer naar Verrettes om een deel van de gasten bij de kerk te brengen. De trouwerij zou om acht uur ’s ochtends beginnen, maar uiteraard werd dat ruim een uur later. Het was opmerkelijk hoe de dominee iedereen op z’n gemakt wist te stellen. Een natuurlijk grapje tussendoor en er verscheen een ontspannen glimlach op de gezichten van een ieder. Zelfs als er al iemand gestresst zou zijn, dan dankzij zijn aanpak niet meer. Een koor zong een speciaal lied voor Frantzo en zijn vrouw. Er werden wijze woorden gesproken, ringen uitgewisseld en zo trouwde de jongste en laatste vrijgezelle collega van Desarmes. Op advies van enkele vrienden had ik voor de gelegenheid kleren laten maken. Direct na de ceremonie togen wij terug naar Port-au-Prince, terwijl de andere gasten naar Desarmes gingen voor de receptie. Maar de dominee had ’s middags een andere dienst te leiden en ik moest voor een doopdienst naar Fort Jacques. Dat was echter 4,5 uur rijden. Ik kwam aan toen de mis was afgelopen. De doop vond vervolgens plaats in zeer besloten gezelschap. De moeder overhandigde mij het kind en zo hield ik mijn petedochter ten doop. Een bijzondere dag.

De volgende dag was het avondmaal in de kerk, zoals elke eerste zondag van de maand. Ik sta elke keer weer versteld van de talenten van de muzikanten. Ze beginnen met gitaar, stappen over op keyboard en eindigen bij het drumstel. Momenteel is er gedurende 43 dagen elke dag van half vijf ’s middags tot half acht ’s avonds kerkdienst. Dit is een jaarlijks terugkerend gebeuren, vooral bedoeld om andere mensen uit te nodigen in de kerk en op te roepen zich te bekeren. Mijn collega Hervé, tevens diaken in de kerk, is een van de leiders van de diensten. Dus door de week na het werk samen naar de kerk. Het blijft bijzonder om mensen vol overgave diensten te zien leiden en volgen. De kerk zit overvol, mensen staan tot buiten op het erf toe, voor de pastorie.

Tijdens devotie onder de collega’s stonden we stil bij Psalm 104; hoe God niet alleen alles geschapen heeft, maar ook overal een plan voor heeft en alles onderhoudt. Zelfs de mieren. Daar lachten we bij, want we kennen allemaal wel de overlast van deze ijverige beestjes. Ook mijn huis wordt momenteel belaagd door mieren, zelfs tot in m’n bed toe. Maar ook goed nieuws; na ruim vier maanden heb ik eindelijk weer stroom! Het elektriciteitsprobleem is opgelost. Ons huis en enkele andere huizen waren maanden lang afgesloten, maar eergisteravond was het feest. Televisies gingen aan, muziek klonk. Kan nog net even.

Als ik op straat rondloop, houd ik mijn rugzak voor me. Ik zorg dat ik niets in m’n zakken heb behalve een zakdoek en kleingeld voor de taptap. De reden is dat ik al meerdere pogingen tot diefstal heb meegemaakt in, bij en tussen taptaps. Zo ook afgelopen week weer, toen ik van de ene naar de andere taptap liep. Ik voelde een hand mijn zak ingaan, greep de arm vast en draaide me om. Dat zijn frustrerende momenten, dat mensen zomaar willen nemen wat niet van hen is. Helaas een probleem dat we in alle landen en plaatsen kennen.

Gisteren waren collega Anne en ik weer op bezoek in Croix-des-Bouquets, om nog een tiental kunstenaars te bezoeken. Een van hen had een prachtig bewerkte poort gemaakt voor zijn erf. Het is bijzonder te zien hoe ze elk hun eigen unieke creaties hebben. Sommigen werken met verf, anderen niet. Allemaal werken ze hard om in het levensonderhoud van hun families te kunnen voorzien.

De maand juli is aangebroken. Jaren werden maanden, maanden werden weken, weken worden dagen. Ik rond en draag werk af; hulpgoederen, connecting peoples, documenten van mijn computer op een andere zetten, op pad langs partnerorganisaties, projectaanvragen doornemen en alles ordenen in dossiers, zodat anderen straks alles nog terug kunnen vinden.
Tot op heden heb ik nog geen duidelijkheid over wat er na deze maand gaat gebeuren. Iemand stuurde me onderstaand gebed, dat precies weergeeft wat er momenteel in me omgaat:

Heer mijn God
Ik weet niet waar ik heen ga.
Ik ken de weg niet die voor me ligt.
Ik kan niet met zekerheid zeggen
waar hij zal eindigen.
Ook ken ik mezelf niet echt,
en als ik denk dat ik Uw wil volg,
dan betekent dit nog niet
dat ik dat ook werkelijk doe.
Maar ik geloof dat het verlangen om U te behagen
U in feite ook behaagt.
En ik hoop in dat verlangen te leven
bij alles wat ik doe.
Ik hoop nooit iets te doen zonder dat verlangen.
Als ik dit doe dan weet ik
dat U mij zult leiden langs het rechte pad,
hoewel ik er misschien niets van begrijp.
Daarom zal ik altijd op U vertrouwen,
ook al lijk ik verloren en in de schaduw van de dood.
Ik zal niet bang zijn
want U bent steeds bij mij,
en U zult mij nooit aan mijn lot overlaten
om mijn gevaren alleen te doorstaan.

Thomas Merton