Een woning en bezoek aan Chicago

Het is een tijd stil geweest op mijn website. Veel gereis de afgelopen tijd. Sinds orkaan Matthew hebben we veel mensen thuis bezocht. Het doet zeer om de onmenselijke omstandigheden te zien waarin ze wonen. Tegelijk zit het menselijke juist in de kleine dingen. Als ik door het chaotische verkeer van Port-au-Prince rijd, zie ik een vrouw aarzelend aan de kant van de weg staan. Een andere vrouw pakt haar arm en helpt haar kordaat de weg oversteken. Eenmaal aan de overkant laat ze haar arm weer los en gaat ieder haar eigen weg. Een klein gebaar, maar een mooi voorbeeld.

Het einde van het jaar nadert. Het is geen eenvoudig jaar geweest. Maar dit werk, dit leven kies je niet als je een makkelijke weg wilt gaan. Mijn collega’s, onze ingenieurs, zijn vrijwel elke week van maandag t/m vrijdag van huis. Dat heeft uiteraard een impact op hun persoonlijke leven, op hun rol thuis, in de kerk, bij vrienden. Een bezoeker zei laatst terecht tegen ze dat het duidelijk is dat ze dit werk niet doen voor de cheque die ze aan het eind van de maand ontvangen. Dit vereist een ander soort motivatie, een passie, een betrokkenheid. Mijn collega’s geloven in wat ze doen en ze doen hun werk goed. Het raakt ook hen om te zien hoe mensen leven. De huizen die we bouwen zijn vaak niet groter dan 24-28 m2. Dat lijkt klein, maar meestal is het groter dan de huizen die mensen nu hebben. Stukken golfplaat, palmbladeren, lakens die een huis bijeen houden. Wat onze ingenieurs motiveert, is te weten dat ze mogen bijdragen aan een veilig huis voor gezinnen die zelf de mogelijkheid niet hebben om hun vernielde woning te herbouwen. Ik heb diep respect voor mijn collega’s. Nee, het jaar 2017 is geen eenvoudig jaar geweest, maar de aanwezigheid van mijn collega’s heeft glans gegeven aan dit jaar. Hun aanwezigheid en het resultaat: mensen die hun intrek konden nemen in nieuwe huizen.

We zijn met elkaar verbonden, wereldwijd. We kunnen ons werk niet alleen doen. Al wat we hebben gedaan na orkaan Matthew is mogelijk gemaakt door financiële steun vanuit Amerika en Canada, voornamelijk kerkgenootschappen die lid zijn van CWS. In oktober had ik de gelegenheid om met een aantal van hen in gesprek te gaan in Amerika en in november kwam een van hen bij ons op bezoek in Haïti.

Terug naar zaterdag 21 oktober. Ik had twee gasten uit de Dominicaanse Republiek onder mijn hoede tijdens onze week samen in Chicago. De directeur van FRB, een van onze donateurs, kwam ons ophalen om deel te nemen aan een herfst viering in Somonauk. Dit was een viering van 3 projecten die geld inzamelen voor FRB, een samenwerking van 29 kerken. Onderweg vielen ons de herfstkleuren op. Gele, rode, oranje, bruine, groene bladeren. De viering vond plaats in een loods op een boerderij, waar zich zo’n 200 man verzamelden. Er werd gezongen en gesproken door bezoekers uit Myanmar, waar FRB ook werk ondersteunt. Er werd gebeden en er werden zakken bloem uitgedeeld aan de 29 kerken zodat ze met Thanksgiving brood konden bakken en Avondmaal konden vieren met dezelfde bloem. Aansluitend vonden er diverse activiteiten plaats rondom de boerderij. Er waren ritten met paard en wagen, er werd met kleine trekkertjes geraced door de kinderen, die ook in een ‘zandbak’ van maïskorrels konden spelen en in een doolhof van hooibalen. We hebben op een zevenpersoonsfiets gezeten en gekeken hoe appelcider werd geperst. Rondom de boerderij stond nog maïs op het land. Een tractor nam mensen mee voor korte ritten, er werden schapen geschoren, pompoenen bewerkt, en een politiehond kwam z’n kunsten demonstreren. De schuur stond vol enorme machines waarmee het land bewerkt wordt. De week ervoor was ik in het Noordwesten, waar Rony urenlang onderweg was naar een ziekenhuis en boeren enkel een pikhouweel of een manchete hebben als gereedschap. Het verschil is weer schrijnend.

De dag werd afgesloten met een veiling van taarten die door verschillende mensen thuis waren gemaakt. Een professionele veilingmeester deed het bieden. Dat was een plezier om te zien en was bijna niet te volgen zo snel ging het. Het bieden ging tegen elkaar op, met de duurste taart verkocht voor $ 500. Een goede manier om geld in te zamelen.

De volgende dag werden we opgehaald door een collega van CWS die werkzaam is in Chicago. Hij reed ons naar Berwyn om deel te nemen aan een CROP Hunger Walk, een van de voornaamste manieren waarop CWS geld inzamelt. Dit betekent dat mensen een route lopen en daarvoor gesponsord worden. De opbrengst ervan gaat zowel naar het internationale ontwikkelingswerk van CWS als naar plaatselijke goede doelen. Het was bijzonder om nu eens zelf mee te kunnen lopen. Deze tocht was een samenwerking van 5 kerken. We mochten een woord spreken namens CWS en liepen met de groep mensen mee, zo’n 150 personen. We liepen onder de verkleurende bomen in de herfst. Politie auto’s stonden op de kruispunten om het verkeer tegen te houden zodat wij door konden lopen. Bijzonder om mensen te ontmoeten die lopen voor het werk van CWS.

Vandaar reden we naar Oak Park, First United Church. Daar kwamen mensen bijeen die al in mei hun route hebben gelopen, Hunger Walkathon West. Deze dag werden de cheques overhandigd; 75% voor CWS en $ 25% voor plaatselijke doelen. In totaal worden er per jaar in heel Amerika zo’n 1100 van zulke tochten georganiseerd, waar $ 9-10 miljoen dollar mee wordt ingezameld. Mij was gevraagd een presentatie te houden over het werk van CWS in Haïti. Aansluitend werden ook de plaatselijke organisaties gepresenteerd die een deel van de opbrengst ontvingen. Sommige van hen bieden onderdak en maaltijden aan, andere functioneren als voedselbank of bieden begeleiding aan voor leerlingen. We kregen een rondleiding door de voedselbank die vanuit de kerk wordt gerund. Erg interessant allemaal.

We wijzigden van hotel, waarbij ik mijn gasten uit de Dominicaanse Republiek kennis liet maken met de metro. Ik wees hen verder naar ons volgende hotel en ging zelf naar het kantoor van de Lutheran Church in America (ELCA). Daar ontmoette ik voor het eerst onze interim directeur voor ontwikkelingswerk van CWS wereldwijd. Samen werden we ontvangen door een afvaardiging van ELCA. Daarbij kwam aan de orde wat er gedaan wordt en is na orkanen Irma en Maria. Ik kreeg de kans om iets te vertellen en laten zien van ons werk na orkaan Matthew in Haïti, waar ELCA financieel aan heeft bijgedragen.

Vandaar werd ik opnieuw opgehaald door onze collega, dit keer om in Naperville een groep leiders van CROP Hunger Walks te moeten bij de Grace United Methodist Church. Ook aan hen vertelde ik over ons werk in Haïti. Er kwamen vele geïnteresseerde vragen van deze mensen die zich al jarenlang inzetten om een steentje bij te dragen aan het werk van CWS wereldwijd.

In de regen reisden we de volgende dag met de trein naar Western Springs, waar we het kantoor van FRB bezochten. We waren net binnen toen de stroom uitviel. Typerend, dat soort dingen trekken we aan... Toen zijn we gelijk maar naar een naburig restaurant gegaan voor lunch met het FRB team en een donateur van FRB, die gewassen verbouwt waarvan de opbrengst naar FRB gaat.

De voornaamste reden van onze aanwezigheid in Chicago was deelname aan de jaarlijkse ledenvergadering van CWS. Voor de start ervan, liep ik een eindje met onze gasten door downtown Chicago. Een voetpad loopt pal langs Lake Michigan. Hoge gebouwen ernaast en de herfstkleuren van de bomen. Het lijkt mooi.

De vergadering werd begonnen met ‘worship’ en een update door de voorzitter van het bestuur. De nieuwe visie van CWS werd gepresenteerd: “een wereld waar iedereen eten heeft, een stem, en een veilige plaats om thuis te noemen”. Dat vat ons werk in Haïti goed samen. We kregen een financiële update. CWS ontving veel financiering van de Amerikaanse overheid voor het werk met vluchtelingen, maar daar is flink op gekort sinds het aantreden van Trump.

Het was fijn om een aantal collega’s uit Amerika in levende lijve te ontmoeten. Vaak blijft het bij enkel emailcontact. We werken voor een en dezelfde organisatie, elk in een ander onderdeel. Het is goed om het geheel in oog te houden. De CEO hield een toespraak en er werd nagedacht over betrokkenheid van kerkgenootschappen/leden van CWS. ’s Avonds luisterden we naar een toespraak van iemand van de VN over religie en ontwikkelingswerk.

Donderdag 26 oktober was de tweede dag van de vergadering. We woonden de ochtendworship in de kathedraal bij en verder bestond de dag voornamelijk uit presentaties van verschillende onderdelen van CWS. Het vluchtelingenwerk, temidden van alle moeilijkheden in Amerika momenteel. Deportaties. De halvering van het aantal mensen die komend jaar in Amerika toegelaten zullen worden. Het ontwikkelingswerk in 30 landen wereldwijd; voedselveiligheid, water, rampen, duurzame energie, werken met achtergestelde groepen, droogte. Het werk na rampen in Amerika, de kits die verdeeld worden, het werk na de orkanen van dit jaar. Er werd ook stilgestaan bij het overlijden van Donna Derr, directrice van ontwikkelingswerk wereldwijd. Het was goed om bij haar leven en passie stil te staan.

Van droefheid ging het naar erkenning. De directeur van onze Dominicaanse partner organisatie SSID werd naar voren geroepen om de CWS oecumenische prijs van 2017 in ontvangst te nemen. Dit was de reden dat wij uitgenodigd waren bij deze jaarvergadering, zodat SSID erkend kon worden voor hun bijdrage aan de missie van CWS. De directeur kreeg het woord en ik vertaalde zijn presentatie over hun werk in de Dominicaanse Republiek, over de geschiedenis van SSID sinds 1962. Vervolgens kreeg ik zelf het woord, om het werk van CWS in Haïti te presenteren aan de hand van foto’s van de plaatsen waar we werken, verhalen delend van de mensen met wie we werken, de visie van CWS in actie tonend. Ik liet zien dat wandelen in Haïti anders is dan de tochten in Amerika, met betonblokken op het hoofd naar de plaats waar we een school aan het herbouwen zijn. Er kwamen vragen van het geboeide gezelschap en het was goed om met collega’s, leden en donateurs te kunnen delen wat we dankzij hun steun in Haïti kunnen doen.

Opgelucht over een goed verloop van de week, ging ik de laatste paar uur van de dag uitwaaien tijdens een wandeling downtown, langs de rivier, het Millennium park met z’n spiegelbol en fontein en herfstkleuren, langs het meer en de haven en hoogbouw.

Vervolgens nam ik de metro naar het vliegveld om die avond/nacht naar Atlanta te reizen. Na een korte nacht vertrok ik naar Grace United Methodist Church voor een afspraak met UMCOR, een van onze donateurs. Ook met hen verloopt het contact meestal per email, dus het was goed om elkaar nu in levende lijve te ontmoeten.

Na ons gesprek liep ik door downtwon Atlanta, Central Park, Centennial Olympic Park, langs ‘de wereld van Coca Cola’. Een mooi park. Het was ook een mooie, heldere dag, met een blauwe lucht. De herfstkleuren van de bomen, niet zoveel hoogbouw als Chicago, wat minder overweldigend. Water en een fonteinshow in het park. Ik liep langs een conferentiecentrum en Georgia Dome, naar Georgia State Capitol en Atlanta City Hall en omliggende kerken, langs het gemeentelijk hof en andere mooie gebouwen. Het valt me op hoeveel daklozen er zijn, ook in Chicago al. Ik reisde weer per metro naar het vliegveld om vrijdag 27 oktober van Atlanta naar London te vliegen en vandaar naar Amsterdam. Mooi zicht op de Tower Bridge, Big Ben en Royal Albert Hall in London.

Het was dit keer een extra bijzondere aankomst in Nederland, aangezien er bezoek uit Haïti was, al voor mijn aankomst. Jeroen en Fardau en mijn ouders hebben Amost gastvrij ontvangen en kennis laten maken met Nederland. Onwerkelijk om samen in Nederland te zijn. Nu kon hij met mij naar de kerk in Drogeham, mijn familie ontmoeten, zien waar ik gestudeerd heb in Groningen, en zingen bij de piano.

Aangezien Amost zijn vlucht vanuit Parijs vertrok, reden we samen naar Parijs. Hij wou graag de Eiffeltoren zien, hoewel dat wel een beetje een anticlimax was. We liepen over Champ de Mars en ik leerde dat daar Champ de Mars van Port-au-Prince naar is vernoemd. We wandelden langs de militaire gebouwen naar Eglise du Dome en terug naar de Eiffeltoren, langs de rivier de Seine, en volgden de oever naar Champs Elysees. Paleizen, parken, het Louvre. Erg mooie gebouwen. We reisden per metro naar het hotel, wat weer een nieuwe ervaring voor Amost was. De dag van zijn vertrek stond er ijs op de ruiten. Tijd om te vertrekken uit deze kou...

In Nederland werkte ik deels door. Het was dankdag, waarbij stilgestaan werd bij honger, waarvan ik de laatste jaren een schrijnende kant heb gezien. Mijn neefje werd 1 jaar en de ouders van mijn schoonzus vierden hun 40 jarig huwelijksjubileum, waar we met z’n allen voor bijeenkwamen in Echteld. Een mooi dorp, met kasteel Wijenburg, oude huizen, knotwilgen. We mochten oude en nieuwe bekenden ontmoeten, liefde ervaren van mijn nichtjes, wandelen in het bos in Bakkeveen, langs kleurige bomen en hei, over een nat en modderig pad.

Het vertrek uit Nederland was dit keer anders. Mijn vader reisde met me mee naar Haïti. Mijn oom bracht ons naar Schiphol. We vlogen via Philadelphia naar Miami, waar we met vertraging aankwamen en een korte nachtrust genoten voordat we dinsdag 14 november verder vlogen naar Port-au-Prince. De afgelopen weken waren mijn twee werelden vervlochten, kon mijn vader meekijken in mijn leven en werk in Haïti, kennismaken en meereizen met mijn collega’s.