Geduld

Volgens bezoekend collega Luciano is Haïti een land om geduld te leren, in velerlei opzichten. Een van de dingen die hij niet had verwacht; urenlang in de auto doorbrengen. Zo deden we er laatst anderhalf uur over om 7 kilometer af te leggen naar OJFA, een lid van ASR, met school, kindertehuis en training. Korte afstanden, lange ritten. Aangezien hij een hardloper is, kwam hij tot de conclusie dat het lopend sneller zou zijn.

Terwijl ook collega Aaron hier was, gingen we in gesprek met enkele ingenieurs om van gedachten te wisselen over een project waarbij we gebouwen hopen te repareren van leden van ASR, die werkzaam zijn met kinderen. Verschillende leden zijn scholen begonnen puur omdat ze een nood zagen in het gebied waar ze wonen; een constatering dat de kinderen niet naar school gingen.
Later ontmoetten we in het kader hiervan eveneens AAR Japan, een organisatie die scholen en kindertehuizen heeft gebouwd voor organisaties die met gehandicapten werken. Op avond aten we met z’n drieën bij restaurant/hotel Ibo Lele, de berg op, met een wijds uitzicht over de stad, met de zee west, een meer oost, bergketens noord en zuid.

Op een zaterdag zetten we in alle vroegte collega Aaron af op het vliegveld. Vervolgens reden we verder naar Cote des Arcadins; Club Indigo. Een dag aan een mooi strand. De gebouwen met slaapruimte net nieuw geschilderd in mooie, fleurige kleuren. Iemand peddelde rond op een surfplank met verse vis te koop. We zaten heerlijk rustig aan zee. Zo mooi. Genieten. Uitkijken op eiland La Gonave, heldere kleuren van de bergen, de lucht, de zee. Palmbomen. Helder water; eerst lichtblauw, verderop donkerder, waar de algen groeien. Argentijnse ‘mate’ erbij (een soort thee). Een prachtige zonsondergang. De pracht van een tropisch eiland.

De volgende dag preekte een Afrikaanse gast predikant over het belang van goede communicatie in relaties. Niet dingen op laten lopen, maar uitspreken. De bron van problemen uitzoeken. Dit geldt niet alleen voor relaties tussen echtparen, maar ook op het werk, school of waar dan ook.

’s Avonds thuis wordt er gemusiceerd; gitaar, keyboard, zang. Toen we bijna een week zonder stroom zaten werd keyboard vervangen door klarinet, bij kaarslicht muziek lezen, de kinderen er met hun neus bovenop. Muziek kan zoveel doen met een mens. Musiceren, naar muziek luisteren, in gedachten verzinken, in een andere wereld terecht komen. Op een andere avond op bezoek, een Argentijnse maaltijd, een goede sfeer en fijn gesprek.

Service Chrétien d’Haïti organiseerde een regionaal forum over integratie van gehandicapten in de kerk en samenleving. Dit forum, voor de departementen Artibonite en Centre, vond plaats in Hinche. De rit verliep vlot, met een nieuw aangelegde, geasfalteerde weg. Vele bergen door. Mon Kabrit over (‘Berg geit’), langs Mirebalais, afslaan naar Hinche, langs een groot meer. Een mooie omgeving en genoeg te zien, waaronder taptaps met een reeks geiten op de kop eraan vastgebonden en een man met gitaar bovenop een taptap. Luciano opent mijn ogen opnieuw voor hoe bijzonder en anders dit land is.
Het forum werd begonnen met zang en gebed, waarna een bisschop sprak over gehandicapten in het ministerie van Jezus en een priester over gehandicapten in de kerk. De regionale vertegenwoordig van de staatssecretaris voor integratie van gehandicapten sprak eveneens. De spreker die waarschijnlijk het meest de aanwezigen trof, was een jongeman in een rolstoel, die sprak over discriminatie van gehandicapten. Later vertelde hij dat hij op 12 jarige leeftijd uit een mango boom is gevallen toen hij eten zocht. Hij heeft 3 jaar doorgebracht in het ziekenhuis, maar kreeg slechte behandeling. Toen ging hij naar de Dominicaanse Republiek, waarna het eindelijk beter ging. Hij studeert en is een intelligente jongeman. Helaas bestaat hier het idee dat lichamelijk gehandicapten geestelijk ook niets kunnen of nodig hebben, dat ze volledig afhankelijk van anderen (moeten) zijn, niet voor zichzelf kunnen zorgen, niet kunnen werken, leren, meedoen in de samenleving. Triest. De aardbeving heeft dat beeld in zekere zin veranderd, toen mensen met een goede baan gehandicapt raakten.
We werden verdeeld in twee groepen; een groep sprak over integratie in de kerk, de andere over integratie op scholen. Een deel van de integratie heeft te maken met gedrag/houding; dat is iets dat we zelf kunnen veranderen. Een ander deel vereist andere middelen, bijvoorbeeld om gebouwen toegankelijk te maken voor mensen met een handicap. Er is nog veel te doen.

De volgende dag, zaterdag, bracht ik Luciano naar de bus. Hij vertrok naar de Dominicaanse Republiek. Ik bracht de auto naar de garage, die tijdens de rit naar Hinche problemen begon te vertonen.

Een dag op bezoek bij mijn petekind Djulissa die twee jaar was geworden. Per taptap van Meyot naar Pétionville. Dit zijn pickups met aan beide kanten een bankje (voor een man of 15 in totaal). Van Pétionville naar Fermathe in een ander soort taptap; een vrachtauto met laadbak waar aan beide kanten een bank staat, plus in het midden nog een om geen ruimte onbenut te laten. De truck ronkte rustig de berg op, ik zat knie aan knie met mijn overburen, was in gedachten verzonken, kon weinig zien en belandde zo in Kenscoff in plaats van Fermathe. Dan maar terug lopen. Een mooie wandeling. In Fermathe zou ik op de motor opgehaald worden. Nog geen bericht van mijn lift, dus dan maar lopen. Fort Jacques, waar ik in de wolken belandde. Zo’n mooie omgeving. En zo stil, afgezien van kukelende hanen. Uiteindelijk liep ik helemaal tot aan het huis van Djulissa en haar ouders, voorbij Athis. Een fijne dag gehad met elkaar. Samen eten, praten. Een verademing om in die omgeving te zijn, in prachtige bergen. Qua wonen zoveel beter dan de stad die relatief dichtbij ligt, hoewel watertoevoer wel moeilijk is. En vooral ook de weg ernaartoe; een hele slechte weg. Maar een schitterende omgeving, met nog niet zo vol gebouwde bergen, een stuk frisser, aangenaam koel, rustig en stil. Ik werd op de motor teruggebracht naar Fermathe. In een half uur tijd leverde me dat stijvere spieren op dan twee uur lopen, zo krampachtig moest ik me vasthouden. Een ongelooflijk slechte weg, bijna niet voor te stellen dat je daar kunt motorrijden. Van Fermathe dit keer in een minibusje naar Pétoinville, toen weer een taptap naar Meyot en uiteindelijk weer thuis.

Deze week is het carnaval. Dat wordt dit jaar in Cap Haïtien gevierd, in het Noorden van het land. Ik heb er dan ook weinig van meegekregen, behalve drie vrije dagen die mooi gebruikt konden worden voor KDRe activiteiten en het vieren van een verjaardag met een dankdienst.

Terug op het werk kreeg ik bezoek van MISSEH, een sociale missie die protestantse kerken verenigt om concreet iets te doen aan de problemen van mensen in het land, in plaats van te blijven hangen in verdeeldheid wegens verschillen tussen kerken. Ze zijn eveneens betrokken in een dialoog met de Dominicaanse Republiek, om niet alleen in eigen land, maar op het hele eiland te werken aan de problemen die in en tussen beide landen bestaan. Eenheid in plaats van verdeling.