Herenigd

Het is stil en leeg in huis. Even mocht ik weer de gezelligheid en huiselijkheid ervaren van familie om me heen. Het was bijzonder goed om samen tijd te kunnen doorbrengen hier in Haïti. Via een website kan leven in Haïti heel interessant klinken en dat is het ook, maar natuurlijk is het niet eenvoudig om zo ver bij je familie verwijderd te zijn.
Lang heb ik uitgekeken naar het moment dat mijn ouders uit het vliegveld van Port-au-Prince naar buiten zouden komen lopen. Vrijdag 11 december was dat moment er. We hadden elkaar een jaar niet gezien. Ik was blij en trots om mijn ouders naar het MCC kantoor te kunnen rijden en ze daar voor te stellen aan de mensen die hier mijn ‘familie’ opmaken. Vandaar reden we naar huis. Eindelijk mijn ouders bij me in huis, eindelijk weten ze waar ik woon. Het leek wel Sinterklaas toen de koffers werden uitgepakt. Iedereen die wat heeft meegegeven: bedankt!
De volgende dag hebben we een ‘stadstoer’ gedaan; langs het paleis, door Pétion-Ville en door Port-au-Prince. Zondagochtend naar de kerk (hoewel niet te verstaan voor mijn ouders) en ’s middags naar Joseph, die ons had uitgenodigd voor de middagmaaltijd. Hij woont in een kleine woning, met 1 slaapkamer waarin 5 personen slapen op 2 bedden. De maaltijden worden bereid op een houtskool vuurtje. Het smaakte prima en was gezellig, maar ook confronterend.
Maandag 14 december was het eindejaarsfeest bij MCC. Een geweldige ervaring, een fantastische sfeer. Na samen zingen en een meditatie over gelukkig zijn, hebben we samen een maaltijd genuttigd waaraan dagen voorbereiding vooraf waren gegaan; het kopen, doden en bereiden van een geit, rijst met bonen, gebakken banaan, enz. We hadden lootjes getrokken en zo bracht ieder een cadeau mee. Wat is er gelachen en gek gedaan, geweldig. Bijna iedereen hield een toespraak of verzon een andere bijzondere manier om het cadeau te overhandigen aan degene die hij had. We hebben ons uitermate vermaakt.
De dag erna zijn we naar Fermathe, Kenscoff en Furcy geweest, de bergen in. Bijzondere natuur. Het voelde wat ongemakkelijk om daar rond te rijden, in armoede, tussen mensen die zich enkel te voet of per ezel verplaatsen. Er kwamen heel wat indrukken af op mijn ouders. Op de terugweg nog bij een uitzichtpunt geweest boven de stad en de zee.
We zijn een week op pad geweest, het land in. De eerste bestemming was Desarmes. Tussen de middag aten we in een ‘restaurant’, wat die naam niet verdiende volgens m’n ouders. Een half afgebouwd vertrek, eten gekookt op houtskool, een muis die langs de muur schoot, een vrieskist die gekoeld wordt met grote blokken ijs erin (er is geen stroom in Desarmes). Het eten smaakte echter prima en was meer dan voldoende. Genoeg om ons energie te geven voor een wandeling door de rivier. Het was even schrikken van de kakkerlakken in de buiten wc, de kikker die in een keukenkastje woont en vogelspinnen die vooral ’s avonds tevoorschijn komen. De volgende dag hebben we een motorrit gemaakt vanuit Dezam. Genieten van de mooie omgeving en het mooie weer. Wel goed opletten om kippen, geiten, koeien, ezels, paarden, mensen, (vracht)auto’s en vrijwel onzichtbare drempels te ontwijken op de weg. Jean Rémy, een collega uit Dezam, heeft ons rondgeleid langs moestuinen en een bos en uitleg gegeven over de landbouw. Vervolgens lieten we Dezam achter ons en togen naar Gonaïves. Onderweg pikten we Cher Frère op, die mee ging om ons in het Noordwesten een en ander te laten zien. In Gonaïves bezochten we een project van woningen die door partnerorganisatie SKDE zijn gebouwd en waarvoor ik namens MCC de evaluatie heb gedaan. Zo konden mijn ouders een stukje van ons werk zien. Ik raakte in gesprek met een vrouw die we een paar maanden geleden spraken in een tentenkamp. Het deed me enorm goed om te zien dat zij en haar drie kinderen nu in een van de huizen wonen.
Via de kust reden we naar Jean Rabel, in het Noordwesten. De natuur blijft schitterend. Vandaar reden we de volgende dag naar Mole St Nicolas, aan de uiterste westpunt. Dit is de plaats waar Columbus in 1492 in Haïti voet aan wal zette. Het kruis dat hij toen geplaatst heeft, staat er nog. Mooie stranden, een kleine havenplaats met oude boten, enkele gebouwen uit de koloniale tijd. We vervolgden onze reis naar Lamontay, waar mijn ouders enkele woningen hebben bezocht die na de orkanen zijn herbouwd met giften uit de christelijke gereformeerde kerken. Inmiddels hadden mijn ouders door wat ‘slechte wegen’ zijn. Enkel onverharde wegen in dat gedeelte van het land. Dat ging de volgende dag nog door. Ergens midden in de rimboe troffen we plotseling een muur aan met een wachter aan de poort. Cher Frère leidde ons naar een miljardenproject achter die poort, gelegen aan de noordkust. Hier zijn enkele ambitieuze initiatiefnemers bezig met een plan om woningen te bouwen voor miljonairs. We wisten niet wat we zagen en hoorden. Buiten de poort bittere armoede, binnen de poort een miljardenproject. Toen we vol verbazing dit ‘dorp’ achter ons lieten, bleek de weg (het pad, beter gezegd) wat onduidelijk te zijn. We waren dus de weg kwijt in de zin van dat er geen weg was. Cher Frère stapte uit om de weg te zoeken en wees uiteindelijk op een motorspoor en zei dat we dat wel konden volgen. Eerst door een vlakte met struiken en zand. We zijn allerhande ondergronden tegengekomen; zand, modder, stenen, rotsen, kuilen, gaten, dubbele sporen voor de banden, stukjes beton, etc. En bruggen die te smal zijn voor auto’s of nog niet af, zodat we alsnog door de rivierbedding moesten rijden. We reden via het binnenland terug naar Gonaïves en hadden ook de gelegenheid om een project van World Servants te bezoeken in Puits Cousin, waar ik in 2007 aan heb deelgenomen. Bijzonder voor ons alledrie. Prachtig mooie omgeving, schitterende bergen, vergezichten, een ooievaar op een koe, een geit op een ezel, drie tot vijf mensen op een motor die balanceert op de slechte wegen, enz. In de plaats Gwo Mon reed een taptap achter tegen onze auto aan. De chauffeur reed gewoon door. Onbeschrijfelijk, dat hebben mijn ouders nu ook door. Je kunt het niet uitleggen of overbrengen, je moet er zelf geweest zijn, het zelf ervaren, het met je eigen ogen zien. De armoede is nog erger dan ze hadden gedacht. We verbleven een nacht in Club Indigo, aan het strand, met overdadige maaltijden en zoveel luxe ten opzichte van ‘de buitenwereld’, het alledaagse leven, dat het niet juist voelt.
De dag nadat we terug kwamen in Meyot, zijn we opnieuw naar Dezam getogen, dit keer om twee motors op te halen voor een motorrit van collega Kurt. Dit keer lukte het me niet om al het loslopend vee te ontwijken, dus helaas heeft het een kip z’n leven gekost. Terug in Pétion-Ville/Port-au-Prince leverden we de auto in en maakten m’n ouders kennis met vervoer per taptap. Ze verwonderen zich erover dat het allemaal nog rijdt, gezien de staat waarin ze verkeren.
Kerst in Haïti is anders dan kerst in Nederland. Niet alleen vanwege het zomerse weer, maar ook omdat 26 december hier geen kerst is en er geen kerkdienst is op 25 december, de kerstdag. Een dienst is er op de avond van 24 december. Ik heb een thuisdienst bijgewoond die door de buitenlanders van MCC was georganiseerd. Een goed samenzijn. Minder fijn is dat m’n buren zingende kerstlichtjes hebben, die continu een en hetzelfde liedje zingen als er staatsstroom is. Ook minder fijn was dat andere buren groot feest hadden tot diep in de nacht, met boxen op machtig, waardoor we weinig hebben geslapen. Kerst zelf hebben we rustig thuis doorgebracht, met wat bezoek. Er staat een lokaal gemaakte kerststal bij me in huis, waarvan de stal gemaakt is van een kokosnoot.
Afgelopen zaterdag hebben we een bezoek gebracht aan Fort Jacques, een fort, zoals de naam al doet vermoeden. Vandaar reden we verder omhoog, richting Duvier. Wederom een schitterend mooie route, met bergen rondom, en slechte, smalle paden langs een afgrond. Ook hier hebben we enkele woningen bezocht, sommige herbouwd met financiering van de christelijke gereformeerde kerken, andere met financiering via neef Tiemen en Jeroen en Fardau.
De laatste zondag samen hebben we tussen de middag gegeten bij Garly en z’n gezin. Genoeg Haïtiaanse maaltijden deze weken, variërend van geit tot kip en van rijst met bonen tot maïs en van gekookte tot gebakken bananen. We zijn nog op bezoek geweest in Gwo Jan, waar ik de eerste maand van mijn verblijf in Haïti heb doorgebracht.
Maandag 28 december brak het moment van afscheid alweer aan. Ik bracht mijn ouders naar het vliegveld en haalde tegelijk Kurt en z’n vader en broer op. Er zijn meerdere ouders op bezoek uit het buitenland momenteel. Bijzonder om elkaars familie te ontmoeten.En toen was ons bijzondere samenzijn weer voorbij en was ik weer alleen.

Een ieder de allerbeste wensen voor 2010! Dat het een jaar mag zijn van geluk, vertrouwen, gezondheid, respect, geloof, hoop, liefde en vrede.