Wordt vervolgd

Binnenkort reis ik naar Nederland. Via internet vul ik een formulier in en dan kan ik zomaar naar Amerika reizen en er drie maanden blijven als ik wil. Dat komt omdat ik in Nederland geboren ben. Was ik in Haïti geboren, dan zou ik een flinke som geld moeten betalen, een uitgebreide vragenlijst invullen en vervolgens voor een gesprek moeten gaan. Dan zou er grote kans zijn dat ik tijdens dat gesprek een visum geweigerd kreeg. Wij kunnen reizen, gaan en staan waar we willen, maar hier heeft men te maken met weigering en vernedering. Het is oneerlijk verdeeld in de wereld.

Laatst werd er tijdens het weekend een kunstmarkt gehouden met lokale producten gemaakt door gehandicapten. Ik heb inmiddels heel wat lokale kunst kunnen bewonderen; metaalwerk, houtwerk, stoffen, sieraden, maar ook lokale dranken waren aanwezig. Het is bemoedigend te zien dat de kwetsbare en vaak vergeten groep van gehandicapten zo ook een kans krijgt.

Ik ben weer naar de oorarts geweest. Haar officiële spreekuur is van 9 tot 12 uur, maar de eerste keer dat ik kwam had ze gezegd 10 uur. Ik kwam nu maar om half elf, heb een uur staan wachten en vervolgens nog drie kwartier zitten wachten. Eindelijk maar toch kwam ze opdagen en was ik aan de beurt.

De afgelopen weken was er weer een groep Amerikanen op bezoek. Ik heb ze meegenomen voor een stadstoer en voor ze vertaald bij een gastspreker. Ik draag mijn hulpgoederen verantwoordelijkheden over aan een collega. We hebben de opslag uitgeruimd. En we hebben problemen om een container voor een andere organisatie uit de douane te helpen krijgen. Die is al een jaar in het land. Ik heb een partnerorganisatie (genaamd ‘Steun lokale productie’) geholpen met analyseren van enquêtes en herschrijven van vragen. Verder heb ik mijn ‘exit interview’ gehad op dezelfde dag dat ik voor iemand vertaalde bij haar ‘entrance interview’. Mijn laatste week bij MCC Haïti is aangebroken.

Op een ochtend kreeg ik een telefoontje van iemand uit de kerk. Hij belt wel vaker en vroeg hoe het gaat. Goed, zei ik, en met jou? Goed, zei hij, behalve dat m’n huis is afgebrand. Wat?! Hij zei dat al z’n spullen verloren waren gegaan, hij had niets kunnen redden. Ik vroeg naar het huis zelf. Dat bleek niet een huis te zijn, maar een tent van doek en hout. Onvoorstelbaar; huis kwijtgeraakt in de aardbeving en nu het weinige dat nog over was in een brand. Ik ging ’s middags naar hem toe en hij ontving me met een glimlach op z’n gezicht, doorgaand met z’n werk met kinderen, niet ontmoedigd, alles in geloof overgevend. Ik betwijfel of ik die moed op zou kunnen brengen in zijn situatie.

Vorige week ontvingen we ook het bericht van de moord op een Haïtiaanse studente in de Dominicaanse Republiek. Ze ging haar huur betalen aan de huiseigenaar, werd verkracht en vermoord. Onvoorstelbaar, wat doen wij mensen elkaar voor vreselijke dingen aan. Haar ouders hadden hun hoop op haar gevestigd en heel wat opgeofferd om haar daar te kunnen laten studeren, aangezien het universitair onderwijs in Haïti minder toegankelijk en minder goed is.

Tegenover dood staat leven. Een collega/vriend uit Christant, in de buurt van Desarmes, had me uitgenodigd voor de presentatie van zijn kind in de kerk. Dus op een zaterdagochtend ging ik mee naar de adventistenkerk waar ze lid van zijn en woonde de presentatie/toewijding van zijn zoontje bij. Het belang van de rustdag werd benadrukt; het opzijzetten van een dag voor God, maar ook tegelijkertijd het belang van werk in de overige dagen.

Afgelopen week ben ik drie dagen op pad geweest met twee heren om enkele projecten te bezoeken die mogelijk gemaakt worden met giften vanuit Nederland. Donderdag reden we vanuit Port-au-Prince naar Gonaïves, vandaar naar Gros Morne en Pendu. Daar houdt de weg op. We parkeerden de auto bij een priester en gingen te voet verder. Rugzak om, een rivier oversteken, van steen tot steen springend en vervolgens omhoog de bergen in. De heren vroegen verontwaardigd of ik nog niet zweette en stopten gedurig om te rusten. Het is een gezonde en rustige omgeving, maar een hele opgave om er te komen. Na zo’n anderhalf uur lopen, waren we op de plaats van bestemming; Mayonbe. Daar vinden twee projecten plaats; herbebossing en de bouw van een school. Tegen de tijd dat we aankwamen liep het al tegen de avond. We hebben wat voorwerk verricht en waren te gast bij de directeur van de school. Zijn lemen woning, bestaande uit twee vertrekken, was aan een muur deels vernield. We kregen een maaltijd voorgezet met ingrediënten direct uit de omgeving. We vonden zonder problemen een slaapplaats. In Nederland doen we vaak moeilijk over logeerkamers en zo. Wij sliepen met z’n drieën in het ene vertrek en de familie met z’n allen in het andere vertrek.
De volgende ochtend zijn we in gesprek geweest met de bouwers van de school en met het comité van de lokale coöperatie/landbouw microkredietorganisatie. Het ‘gebouw’ dat er voorheen stond was opgetrokken uit gevlochten matten en telde één ruimte. Nu wordt er een schoolgebouw met 8 klaslokalen, een directie en een opslagruimte gebouwd. Maar bedenk wel: alle materialen komen van ver en moeten te voet de berg opgedragen worden. Ongelooflijk wat een werk het zo is om betonblokken, zakken cement, ijzer, zand, stenen en alle andere benodigdheden ter plaatse te krijgen. Wij hadden zo al genoeg moeite om de berg te beklimmen, laat staan als je een zak cement om een betonblok op je hoofd of schouders hebt. Naast de school is een van de boomkwekerijen waar diverse soorten boompjes geproduceerd worden die zowel direct door het comité geplant worden als verdeeld onder de bevolking.
Vrijdagmiddag vingen we de terugtocht aan. We werden begeleid door een muilezel. Naar beneden is het je schrap zetten om niet uit te glijden, maar verder kost het een stuk minder inspanning dan omhoog. Twee muilezels en een aantal mensen gingen terug de berg op met betonblokken. De muilezels dragen elk vier, de mensen één of twee. Diep respect voor hen.
Wij gingen weer verder per auto. Terug naar Gonaïves, waar we de nacht doorbrachten. Gisterochtend daar een aantal prijsopgaven gezocht in bouwmaterialen handels en vervolgens teruggekeerd naar Port-au-Prince.

De afgelopen tijd is een bewogen tijd geweest van veel nadenken, bidden en zoeken welke weg te gaan. Ik heb bij een aantal organisaties in Haïti gesolliciteerd. Een daarvan nodigde me uit voor een gesprek. Na het eerste gesprek werd ik uitgenodigd voor een tweede gesprek. Dinsdag 19 juli kreeg ik een telefoontje met het nieuws dat ik ben aangenomen als country representative bij Church World Service. Dit is een Amerikaanse organisatie met een visie erg gelijk aan die van MCC; gericht op het terugdringen van armoede en honger en het streven naar vrede en rechtvaardigheid. Dit nieuws is een opluchting en geeft een stukje rust, leiding en duidelijkheid. Ik heb met heel veel plezier bij MCC gewerkt en ben ontzettend dankbaar voor de afgelopen drie jaren, voor de mensen om me heen, voor alles wat ik geleerd en ontvangen heb, voor deze levensingrijpende ervaring. Tegelijk zie ik er naar uit om een nieuwe ervaring op te doen en ben ik blij dat ik dit land nog niet definitief hoef te verlaten. Church World Service (en degenen die me hebben geïnterviewd) is geen onbekende voor me; MCC werkt met hen samen aan diverse projecten en ook hebben we een aantal gelijke partner organisaties.
Deze week is mijn laatste week bij MCC Haïti. Afronden en tevens verhuizen, geen definitief afscheid nemen, maar tot weerziens zeggen. Ik ben blij dat ik nu mag weten wat er gaat gebeuren na deze maand. En ook ben ik blij dat ik de gelegenheid krijg om twee maanden naar Nederland te komen. Met dit stukje duidelijkheid is het ticket nu geboekt. Zaterdag 6 augustus hoop ik in Nederland aan te komen. Begin oktober zal ik terugkeren naar Haïti.

Een ieder nogmaals hartelijk dank voor de onbetaalbaar waardevolle steun in de afgelopen jaren! Ook in de toekomst hoop ik een iedere belangstellende via deze weg op de hoogte te blijven houden.