December

Collega’s van CWS in Amerika hadden gevraagd of Haïti kerstcadeautjes kon leveren; vissen en varkens van zeepsteen. Dus op zaterdag 2 december reed ik naar Cormier om de bestelling op te halen. Het kostte dit keer wat moeite om een goede oversteekplaats te vinden door de rivier, want de oever was nogal stijl waar ik normaalgesproken oversteek en ik wilde niet dat de auto om zou kiepen, dus hebben we een alternatieve route gezocht. De 230 beeldjes werden in papier gewikkeld. Toen we terugreden, stond het verkeer vanaf Martissant stil. Beide kanten op stond alles muurvast. In het donker, schemer en duister stonden we nog steeds op dezelfde plaats. En wat een mensen. Voetgangers, motorfietsen, auto’s. De politie die niks deed aan verkeersregelen. Een truck die met z’n oplegger bijna tegen ons aanreed. Drie en een half uur in de file. Dat vergt meer dan geduld. Ongeveer 120 km gereden en 11 uur op pad geweest. Ik dacht dat laatst 7 uur van het vliegveld naar Les Cayes lang was, maar dit was 6 uur tijd van Cormier/Leogane naar Kenscoff.

De volgende ochtend woonde ik een ‘graduation’ bij. Die vond plaats op een katholieke school, herbouwd na de aardbeving van 2010. Elf leerlingen ontvingen hun diploma in psychotherapie. Toesprakken, diplomauitreiking, een dans van de leerlingen.

Eindelijk een week op kantoor. Een plan ingediend voor risicobeheer met GRADAID. Er was geen brandstof bij de benzinepomp. Naar de bank. Verslagen schrijven. Naar DHL om het zeepsteen naar Amerika te verzenden. Verslagen lezen. Financiële verslagen doornemen van de corporaties en organisaties waarmee we huizen herbouwen. Vergadering van ACT Alliance met deelname van Church of Sweden. Stoelen laten repareren. Water halen. Bezoek van iemand van de enige overheidsschool in het Noordwesten die docenten opleidt. Maandverslagen van collega’s doornemen. Voorbereidingen voor bouw van meer huizen. Financiële administratie van CWS bijwerken. Naar DCPJ om verblijfsvergunning te verlengen. Naar de carwash, waar je ook de tijd voor moet uittrekken. Verzekering betalen. In de kerk een keten van gebed, hand in hand, voor een zieke zuster. De dochter van een collega werd opgenomen in het ziekenhuis wegens chronische bloedarmoede. Een andere collega werd zelf opgenomen in het ziekenhuis.

De maand december gaat helaas ook vaak gepaard met een stijging in criminaliteit, waaronder gewapende overvallen. Collega’s van onze partneroganisatie SSID werden overvallen toen ze onderweg naar Thomazeau waren om bonen te kopen. Al hun geld en telefoons werden ingenomen en daarnaast werd er veel verbaal geweld en vernederende handelingen gebruikt. Ook de techniciens die de waterputten kwamen boren in Ganthier, werden beroofd in het huis waar ze verbleven.

In het weekend naar het concert van Rony z’n koor. De collega’s waren goed vertegenwoordigd. Mooie liederen van Agape Theou en andere artiesten en een groep mannen.

Dinsdag 12 december wederom naar het Noordwesten. Drie collega’s vertrokken die dag naar Grand Anse en Elondieu en ik reden samen naar Gonaïves. Elondieu had het gevoel dat de weg steeds slechter wordt. We begonnen onze ronde bij KEPK in Kolen, La Reserve, waar we het financieel verslag bespraken van de huizenbouw. Dat is geen eenvoudige opgave voor mensen die vaak beperkt onderwijs hebben genoten. We bezochten twee van de drie huizen die bijna afgerond zijn met KEPK. Een ervan heeft nog geen ramen en deuren, maar desondanks slaapt de zoon des huizes al in het huis, want als het regent worden ze nat in hun beschadigde woning. De nood voor het huis is duidelijk.

In het donker reden we naar Mare Rouge. Elondieu verzuchtte dat we helemaal niemand tegenkwamen, noch motoren, noch auto’s. Hij stopte voor een wc stop in het pikkedonker bij een akker met erwten. Toen kwam er natuurlijk prompt iemand met een zoeklicht onze richting uit. We kwamen laat en moe aan in Mare Rouge, aten en gingen direct naar bed. Gelijk alweer twee dagen/16 uren gedraaid in 1 werkdag.

We werden wakker met regen. Wegens de regen was er geen ontbijt in het restaurant, dus reden we maar naar Jean Rabel. Het was beroerd en geconcentreerd en langzaam rijden, op de gladde wegen, met regen en modder. We wilden de huizen van KOFEJ bezoeken in Beldoren. We kwamen echter niet ver. Er lagen losse stenen die spekglad waren en ik kwam er niet tegenop, ook niet met vierwielaandrijving. Elondieu kwam er ook niet tegenop, dus draaiden we maar weer om. Dat is vervelend, als de planning niet uitgevoerd kan worden, maar de wegen hebben we niet onder controle. We hadden ook naar KABM gemoeten, maar daar konden we ook niet komen. Vervolgens zouden we naar de school van Dessources, maar ook die was onbereikbaar wegens de moeder. Toen gingen we naar AGEHPMDNG om te bespreken wie van de vijf voorgeselecteerde gezinnen en acht docenten van de school van Dessources geselecteerd zijn voor huizenbouw. We kregen een kopie van het bewijs van eigendom van hun grond en eveneens van de salarisstroken van de docenten. Een droevig laag salaris voor een belangrijke baan. Docenten verdienen ongeveer $ 150 per maand.

Het was vechten met de auto, zoals Elondieu het noemde, met flink stuurwerk in de modder en bagger. Hij haalde stenen van de weg op een stuk waar een afvoerkanaal wordt aangelegd, anders konden we er niet langs. Terug naar Mare Rouge, in gesprek met GRADAID. Contract doorgenomen voor de bouw van nog eens tien huizen. Wat fijn te weten dat tien gezinnen weer een nieuw en veilig onderkomen zullen hebben. Ook hopen we binnenkort met GRADAID een plan te gaan uitvoeren voor risicobeheer.

Intussen waren onze collega’s in Grand Anse in gesprek met het schoolcomité van Mentor om daar naast de drie gerepareerde lokalen nog drie nieuwe lokalen te bouwen. Verder zullen er hopelijk binnenkort ook in Grand Anse huizen herbouwd worden.

De volgende dag reden we naar Dupre. Nu was het de beurt aan Elondieu om te glibberen over de lemen modder in Dos d’Ane. Hij zette mij af bij KED en ging zelf verder naar KPPG. Ik besprak intussen het financieel verslag met KED. Aansluitend bezochten we twee huizen van KED. Bij een ervan werd het dak gelegd. Vervolgens naar Bombardopolis, waar we weer een aantal uren over deden. De laatste rijst werd voor ons uit de pan geschraapt in het restaurant in Bombardopolis. We reden verder naar Plaine d’Orange om ook met CRPB het financieel verslag te bespreken. Terug in Bombardopolis constateerde ik dat m’n USB stick verdwenen was. Laptop gecrasht en USB kwijt. Op de derde dag van onze reis konden we eindelijk de hele planning van de dag uitvoeren. Het was erg mistig. Het weer zat niet mee die week.

Vrijdags werd ik wakker van gezang van de kinderen in het kindertehuis, die ’s ochtends en ’s avonds devotie hebben. We vertrokken al vroeg naar Citerne Remy. Ik besprak wederom het financieel verslag met KOKAS en Elondieu bezocht de huizen. Toen samen naar KOEB in Baie-de-Henne. Bij een van de huizen werd een muur verder gebouwd. We reden door de bergen naar Anse Rouge, met mooie uitzichten op de zee. Ik hou van dat uitzicht. Dan het dal in langs de cactussen. En dan het langste stuk, van Anse Rouge naar Gonaïves, eerst over vlaktes, langs de zee, dan de bergen door, alsmaar hobbelend over stenen koppen die herrie maken. We telden de bergen die ons resteerden naar Gonaïves, helling op, helling af. Vandaar verder naar Port-au-Prince. Elondieu en ik wonen het verst bij elkaar vandaan van de collega’s. Hij woont in Croix-des-Bouquets. Het verkeer was weer chaotisch, met meerdere rijen tegemoetkomend verkeer, wat betekende dat ik half over de stoep moest, de banden langs een gat manoeuvrerend. Het duurde al met al nog drie uur voordat ik zelf thuis was, nadat ik Elondieu had afgezet.

De volgende dag, zaterdag 16 december, kreeg ik een blij telefoontje van Dieuva die me meldde dat zijn vrouw was bevallen van een gezonde zoon, hun eerste kind. De volgende ochtend belde hij me weer. De auto die hen zou ophalen uit het ziekenhuis had pech en kon niet komen. Dus vertrok ik naar Saint Marc om de pasgeboren jongen en zijn ouders op te halen uit het ziekenhuis. Ik liep de grote zaal in vol pas bevallen vrouwen en baby’s en hielp de jonge moeder de auto is. Een eer om de jongeman als eerste te mogen rijden. Ik heb al in heel wat omstandigheden opgetreden als chauffeur, maar dit was de eerste keer dat ik een pasgeboren baby van het ziekenhuis reed, nog wel helemaal van Saint Marc naar Port-au-Prince (een paar uur rijden). Toen ik de familie thuis had afgezet, wilde de auto niet starten. In de buurt is een garage dus een mechanicien erbij gehaald. De accu bleek kapot te zijn. Ze startten de auto voor me met een andere accu. Toen op zoek naar een nieuwe accu en toen dat eindelijk gelukt was, de auto ingeleverd bij mijn collega die ermee naar het Noordwesten zou. Een kapotte accu kunnen we in ieder geval beter in Port-au-Prince hebben dan in het Noordwesten. Met de motor taxi naar huis.

Vorige week in gesprek met collega’s in Amerika en Argentinië voor een debriefing van het afgelopen actieve orkaanseizoen. Een verslag geschreven over onze huizen reparatie/herbouw tot zover. Eveneens een verslag voorbereid voor UMCOR over ons werk met SSID in Ganthier/Boen. In gesprek met SSID over het verslag en veiligheid en de komende zes maanden en andere onderwerpen. Links van ons kantoor blaffen twee honden en rechts klinkt muziek. Wozo lanceerde een nationale campagne voor ‘samen leven’. Het laboratorium SICOD was in Mentor voor bodemonderzoek ter voorbereiding op de bouw van drie nieuwe klaslokalen.

Er werd me gevraagd om de auto van een priester uit Fort Jacques naar Pétion-Ville te rijden. Dat kan natuurlijk. Er is vorige week eveneens een priester neergeschoten op Route de Frères, nadat hij geld had gehaald bij de bank.

Vorige week vrijdag waren de ingenieurs op kantoor, om gezamenlijk het jaar af te ronden. Nog een werkbespreking om de verdere huizen- en scholenbouw te plannen en de voortgang te bespreken. Een gezamenlijke maaltijd met CWS en Wozo staf. Een waar feestmaal, met gebakken banaan, gebakken breadfruit, patat, marinad, akra, salade, kalkoen en ander vlees, rijst, sap.

Een van de ingenieurs kreeg bij een doktersbezoek te horen dat hij gewoon vermoeid is. Ze werken hard. Het is geen eenvoudig jaar geweest. Veel werk, veel problemen, veel moeites. Nu welverdiende rust. Het kantoor is dicht.