Vakantie in mijn vaderland

Nederland. Haïti. Twee landen waarin een kamer op mij staat te wachten, waar mensen op me wachten. Wat was het fijn om in Nederland te zijn. Twee weken thuis, vakantie in mijn vaderland. Want dat is en blijft het toch; mijn vaderland. Het was fijn om in een bekende wereld te zijn, om te weten en begrijpen hoe de dingen werken, om niet te hoeven afdingen, het was fijn dat er niet continu ogen op me gericht waren die mijn doen en laten volgen omdat ik blank ben.
Na een lange periode van zomer twee echte winterweken. Wat een geluk! Een welkome afwisseling. De eerste week kon ik nog samen met mijn vader motorrijden en de tweede week konden we de schaatsen onderbinden. Prachtig mooi, even oer Hollands op de ijzers en daarna koek en zopie.
Het waren weken van veel bezoeken; familie, vrienden, gemeenteleden. Wat was het mooi om elkaar weer ‘in het echt’ te zien en spreken, de hand te kunnen schudden. Ook de ontmoetingsavond leverde een gemelleerd gezelschap van aanwezigen op. Neven, nichten, ooms, tantes, verdere familie, vrienden, gemeenteleden, buren. Ik mocht proberen via gesproken woorden en getoonde beelden iets over te brengen van het leven in Haiti. Vervolgens werd ikzelf verrast door een toespraak van Johan de Greef, die me tevens een reisdagboek van deze website overhandigde, een cheque en maar liefst 3 helmen en 6 paar motorhandschoenen voor de motorrijders van MCC Haïti! Geweldig, Johan, bedankt! Ze zitten allemaal in m’n koffers (die overigens 2 dagen na mijn aankomst bij me thuis werd afgeleverd). Een ieder ander ook van harte bedankt voor de woorden, de kaarten, de giften, de aanwezigheid, het er zijn, met een extra woord van dank aan de thuisfrontcommissie. Op deze ene avond zijn voldoende giften binnengekomen om een derde school open te houden in Haïti, een school die gesloten zou worden omdat er vanwege door de orkanen verwoeste oogsten geen geld is om de docenten te betalen. Iets om stil van te worden en geweldig dankbaar voor te zijn! En tegelijk beseffen we dat we geven van onze rijkdom en er zelf geen snee brood minder om eten, zo zeiden we ook. Ik mocht ook een gesprek hebben bij deputaten christelijke gereformeerde kerken te Veenendaal. Wederom een stimulerend gesprek. Ik ben opnieuw verwonderd vanwege de enorme betrokkenheid en steun vanuit de achterban in Nederland.
Wat bijzonder was het ook om weer onder mijn oud-collega’s te zijn, zowel tijdens een kerstborrel als een etentje. (Ik zal proberen het verhaal deze keer wat korter te houden, Robin...) Het kerstpakket dat ik mocht ontvangen, deed me terugdenken aan het pakket dat we uitdeelden in Gonaïves, nadat vier orkanen daar de stad volledig vernield en platgelegd hadden. Wat waren de mensen dankbaar. Mensen die helemaal niets hadden. Wat kijken wij er dan anders naar, vanuit onze overvloed van goederen, eten en drinken.
Ik kon weer op een echte piano spelen, een echt kerkorgel. Wat was het mooi om weer achter het kerkorgel te zitten in Drogeham. Wat was het mooi om de kerstzangavond van de kerken in Drogeham bij te kunnen wonen, bijzonder om oud en nieuw bij mijn familie te vieren, terwijl ik op de tweede dag van het nieuwe jaar Nederland alweer verliet.
Het leek allemaal weer zo normaal, hoewel ik de afgelopen maanden zo anders gewend ben en hoewel ik een hele tijd ben weg geweest. We sloten zo weer op elkaar aan, gingen verder waar we gebleven waren. Tegelijk merk ik aan kleine dingen dat ik een ander referentiekader heb gekregen. Een opmerking als ‘ouders die tegen hun kinderen zeggen: ga naar je kamer!’ doet bij mij de gedachte opkomen: dat kan in Haïti niet, daar slapen hele gezinnen bij elkaar op één kamer.
Op de verjaardag van mijn broer, 31 december, bakte ik een taart voor hem die in Haïti als feesttaart geldt (voor zover men daar geld heeft om taart te kopen); een omgekeerde fruittaart. Ik stond met een vork en lepel het beslag te kloppen, totdat ik me opeens bedacht dat we in Nederland een elektrische mixer hebben. M’n moeder vroeg zich ook al af wat ik moeilijk stond te doen. Wat een ontdekking! Dat gaat makkelijk. ’s Avonds oliebollen erbij. Bedankt, bakker ds. Sok! En ook voor de boerenkool, mijn afsluitende maaltijd op nieuwjaarsdag! En voor jou, Murat, wacht een maaltijd in Haïti, als je langskomt.
De twee weken die ik thuis heb doorgebracht, hebben me de betekenis van werken en wonen in Haïti of Nederland weer doen relativeren. Er zitten altijd twee kanten aan een vertrek, een afscheid. Er zijn mensen blij dat je komt, er zijn mensen verdrietig dat je gaat. Het was goed om dingen uit te spreken, om elkaar beter te begrijpen, ook na de eerste 8/9 maanden in Haïti. Bedankt mem, papa, Peter, Jaco en Tanja, voor deze hele fijne weken. Hopelijk tot ziens in Haiti, Cuba of Florida!
Ik ben met twee volle koffers weggegaan. Bestellingen voor deze en gene erin, producten die we niet of duur in Haïti kunnen kopen. Het is weer even gebeurd met winkelen. Er was iemand die me vroeg of ik niet gemengde gevoelens heb als ik zie en hoor voor hoeveel geld er aan vuurwerk wordt afgestoken in Nederland. Nee, ik neem het ons Nederlanders niet kwalijk. We hebben de middelen nu eenmaal en mogen die zeker wel gebruiken. We mogen gerust een mooi huis hebben, een auto, een andere levensstijl. Ik denk dat het belangrijker is dat we tevreden zijn. En dat wil er bij ons nogal eens aan schorten. We hebben zoveel, maar we willen nog meer. Daarom voor ieder niet alleen een gezond, goed en gelukkig 2009 toegewenst, maar ook een jaar van tevredenheid en respect, er voor elkaar zijn. De beste wensen voor 2009!

(Bovenstaande was geschreven tijdens 8 uren wachten op vliegveld Miami en is geplaatst na mijn veilige aankomst in Haïti en nu tijdens mijn verblijf in Guatemala. Later daarover meer bericht.)