Mensen en Noordwesten

In de eerste maand van het nieuwe jaar bezoeken we alle vijf partner organisaties van CWS, niet persé met een werk agenda, maar vooral om elkaar te groeten en het beste te wensen. Samenwerking is meer dan enkel financiering, het gaat ook om menselijke relaties en betrokkenheid. Zo ondervond ook onze collega Roseline, die het kantoor schoonhoudt en eten kookt. Nadat zij op een maandagmiddag, de dag na haar verjaardag, vertrokken was naar huis, verschenen prompt alle collega's in de keuken. De heren in hun nette overhemden gingen aan de slag met bananen en kip. Ik had Hollandse pot bereid. Tegen de avond werd Roseline met een smoes het kantoor weer ingeleid, terwijl ze met een collega onderweg was ergens anders naartoe. Inmiddels was het kantoor veranderd in een kinderopvang; de kinderen van de collega's waren net uit school gekomen, inclusief Roselines eigen kinderen en haar man. Ze kwam de deur door en iedereen sprong al zingend tevoorschijn; 9 volwassenen en 9 kinderen. Roseline wist niet wat haar overkwam. Iedereen heeft lekker gegeten, het was een gezellige, volle bak, maar het belangrijkste was 'dit toont dat jullie veel van me houden'.

Intussen ben ik nog steeds bezig om verloren gegevens te vervangen. Naar telefoonmaatschappij Digicel om mijn oude telefoonnummer terug te krijgen. Naar het politiebureau om ook hier aangifte van diefstal te doen, een vereiste voor een nieuwe verblijfsvergunning. Een agent, die naar dezelfde kerk gaat als ik, ging met me mee om me wegwijs te maken. Twee dagen later terug om het formulier op te halen. Pasfoto's maken en op naar immigratie, wederom met iemand die er de weg weet en mensen kent. De verblijfsvergunning gaat twee maanden duren, wordt ons gezegd. Tegelijk komt er bericht van de Nederlandse ambassade in Argentinië; het paspoort is klaar en wordt per diplomatieke post via Nederland naar de Dominicaanse Republiek gestuurd, waar een collega het te zijner tijd voor me op zal halen.

Thuis zitten we op een dag in het donker. Nu is dat niet zo heel verwonderlijk, maar wel als de buren in hetzelfde pand wel stroom hebben. De buurman (eigenaar) presenteert ons een torenhoge elektriciteitsrekening. Mondeling, wel te verstaan, zonder factuur. Als we uiteindelijk wel de rekening te zien krijgen, brengt die weinig duidelijkheid, met handgeschreven bedragen boven de getypte bedragen. Een bezoek aan het elektriciteitsbedrijf leert dat het echte bedrag vele malen lager ligt dan wat de buurman ons vroeg. Hij beweerde dat het bedrijf ons had afgesloten. In werkelijkheid had hij ons afgesloten. Omgang met mensen blijft een uitdaging...

Na de inauguratie van een schoolgebouw in december, bezochten we in januari CECODE opnieuw. Het gebouw in Bicentenaire is nu in gebruik, de kinderen krijgen er les, de directie heeft er haar kantoor. We spraken met leerlingen en de directeur, die vertelden dat het nieuwe gebouw een groot verschil maakt. De leerlingen hebben meer ruimte, een mooi, goed en net lokaal, ze kunnen zich er beter concentreren, hebben geen last van regen onder lekkende zeildoeken. Onderwijs verbetert.

Verder is de maand januari een periode van verslagen schrijven, voor zowel CWS als KDRe. Ook is KDRe bezig met de reparatie van 9 woningen in het Noordwesten en de bouw van 2 klaslokalen.

In een weekend gingen we met de kinderen op bezoek bij een bevriende familie in de buurt van Fort Jacques. Het is altijd een plezier om in de bergen te zijn; mooi, rustig, fijne familie, een gitaar werd tevoorschijn gehaald, de kinderen speelden met elkaar. Kleine dingen van grote waarde. Ik woonde eveneens een trouwerij bij en zorgde voor transport van de familie van de bruid.

Twee van onze kantoorgenoten gaan naar dezelfde kerk. Een van hen had ons allemaal uitgenodigd voor een concert. Haar groep zong, een kleine groep professionele zangers (CAD). Er trad eveneens een koor op, Gospel Kreyol, en een derde groep. De kerk was stampvol; mensen moesten staan. Ze juichen, zingen, klappen, vol enthousiasme, zowel mannen als vrouwen. Muzikaal talent wordt ontwikkeld, zang neemt een belangrijke plaats in de cultuur in, en in geloof, God loven en aanbidden. Als contrast verzamelde zich buiten de kerk een meute die in carnavalsmuziek opging. Het begint vroeg, carnaval is pas in maart.

Afgelopen maandag reisden mijn collega en ik naar het Noordwesten. Tussen de middag stopten we bij een restaurant in Gonaïves. Terwijl we zaten te eten, merkten we dat het onrustig werd op straat. Mensen renden langs en op een gegeven moment gooide de politie traangas vlak voor het (open) restaurant neer. Het spul deed z'n naam eer aan en algauw vluchtten we met tranende ogen en een brandende keel ergens naar binnen achter een gesloten deur. We wachtten totdat de rook opgetrokken was en manoeuvreerden ons met de auto langs wegblokkades die opgeworpen werden; er werd met stenen gegooid, die eveneens werden gebruikt om de weg te blokkeren, de toegangsweg voor alle verkeer naar het noorden van het land. Wat was er gaande: de leraren van de publieke scholen staken voor loonsverhoging, waarop de leerlingen antwoorden met manifestaties; zij willen hun leraren terug, zodat ze les kunnen krijgen. Zo leerde ik dat Gonaïves, de stad waar de onafhankelijkheidsverklaring van Haïti is getekend in 1804, de stad is waar mensen nog meer in protest komen dan in Port-au-Prince.

Aan het eind van de middag kwamen we veilig en wel aan in Port-de-Paix. Na een ronde door de stad en de mooi opgeknapte kathedraal, reden we naar Parc de Détente, een park net buiten de stad, een initiatief om kinderen een plaats van recreatie te bieden. We gingen er in gesprek met MINAFEP over het werk dat ze doen met kinderen, voornamelijk kinderen die niet bij hun ouders wonen. Aansluitend reden we naar La Pointe des Palmiers, waar we overnachtten in een guesthouse dat bij het ziekenhuis hoort. Een ruime, rustige campus.

Dinsdagochtend hadden we een tweede afspraak in Port-de-Paix, met GADEL, een organisatie die werkzaam is op het gebied van risicovermindering bij rampen, milieu, leefomgeving, etc. Vervolgens reden we naar Jean Rabel, waar we met FAES spraken, een overheidsinstantie die actief is in landbouw, dieren, bouw van scholen, transformatie van fruit. Verder ging het naar Mare Rouge, om in gesprek te gaan met KORAL, die samenwerken met 19 lokale organisaties in het Noordwesten. Dit alles in het kader van werkzaamheden omtrent voedselveiligheid.

We overnachtten in Mare Rouge en spraken er de volgende ochtend met GRAF, een vergelijkbare aanpak als KORAL. Het blijft genieten van de omgeving. Het is momenteel erg droog overal; geen regen. Tegelijk zag ik een verschijnsel dat ik niet vaak zie; tussen de cactussen bloeiden hoge planten met fel oranje bloemen. De ogen blijven geopend voor natuurschoon.

Woensdagavond keerden we terug in Port-au-Prince, maar donderdagmiddag vertrokken we gelijk weer naar het Noordwesten. Twee reizen in één week. Dit keer waren we met z'n vieren; onze twee ingenieurs voegden zich bij ons. We overnachtten in Gonaïves, waar we een groep muzikanten aantroffen in het restaurant, dus de sfeer zat er gelijk goed in. Daar hebben de drie heren echter geen muziek voor nodig; ik heb het voorrecht om met een bijzonder mooi team te werken, die goed werk verrichten en tegelijk aangenaam gezelschap zijn en graag ouwehoeren. Er wordt dan ook aardig over en weer geplaagd en gelachen.

Donderdag vertrokken we vroeg naar La Reserve, waar de ingenieurs de voortgang van de bouw van een school met ICEDNO evalueerden. Normaalgesproken ben ik er niet bij tijdens deze bezoeken, maar deze keer wel. Er verrijst een heel mooi schoolgebouw, met zes lokalen. Deze maand wordt het gebouw als het goed is afgerond.
We reden verder naar Jean Rabel en vandaar naar Lacoma, voor een gesprek met ADRUH. Water is een groot probleem in die omgeving. Een heel interessante organisatie, met goede kennis van zaken en interessant werk in voedselveiligheid.
Terug ging het naar Jean Rabel, waar we overnachtten. 's Avonds ergens eten en drinken en gezellig zijn. Zaterdagochtend een tweede bezoek aan ICEDNO en vervolgens vingen we de terugtocht aan. Wederom met een stop bij het 'stamrestaurant' in Gonaïves, waar de heren een voetbalwedstrijd keken. Aan het eind van de middag keerden we terug in Port-au-Prince.

Een goede week, goede gesprekken, oriëntatie op eventuele nieuwe samenwerking in het Noordwesten. Goede sfeer. De school die gebouwd wordt, maakt deel uit van een bouwproject na de aardbeving van 12 januari. Ironisch en droevig genoeg vertelde een van de ingenieurs me dat zijn broer is overleden tijdens de aardbeving. Hij was op school en het gebouw is ingestort.

Toen ik gisterochtend de kerk uitliep, kwam de zwager van de dominee me achterna lopen en riep aan me. We stonden een tijdje te praten en ik liep mee naar ze thuis om de familie te groeten. Ik werd hartelijk ontvangen en gelijk spontaan uitgenodigd om de hele dag te blijven. Gastvrijheid. Niks gepland, maar natuurlijk blijf je eten, toch? En zo had ik onverwacht een fijne tijd bij de familie; goede gesprekken en prettig gezelschap.