Politiek, de bergen in

Alweer een nieuwe maand in het jaar 2011. Op de derde dag van deze maand zijn eindelijk de definitieve verkiezingsresultaten bekend gemaakt. De verkiezingen vonden plaats op 28 november. De voorlopige resultaten werden bekend gemaakt op 7 december. Twee maanden later, op 3 februari, werd aangekondigd als nummer 1 nog steeds Mirlande Manigat, maar als nummer 2 Joseph Martelly. Het volk lijkt tevreden te zijn met deze uitslag, want het is gelukkig rustig gebleven. Geen opstand en rellen, geen wegblokkades en verbranden van autobanden, geen rookwolken. De oorspronkelijke nummer 2, Jude Celestin, kandidaat van de huidig regerende partij, is van zijn plaats verdreven. Hij was onterecht, door fraude op die plaats geëindigd. Nu maakt het land zich op voor de tweede ronde tussen dit tweetal, die op 20 maart zal plaatsvinden. Als voorzorgsmaatregel is het kantoor weer twee dagen gesloten geweest, maar gelukkig konden we nu algauw weer terug aan het werk. Vervolgens werd geëist dat René Preval, de huidige president, zijn functie zou neerleggen op 7 februari. Dat is de datum dat presidenten normaalgesproken geïnaugureerd worden. Preval weigert.
Op politiek gebied werd het land verder verrast door de terugkomst van voormalig president Jean Claude Duvalier, ook bekend als ‘Baby Doc’. 25 jaar geleden verliet hij het land. Hoewel hij, net als zijn vader, met ijzeren hand regeerde en als een dictator wordt beschouwd, herinneren veel Haïtianen zich de regeringsperiode van de Duvaliers als een tijd waarin infrastructuur goed functioneerde. Betere wegen, meer consistente elektriciteitsvoorziening, etc. Algauw na zijn aankomst werd Duvalier gearresteerd. Momenteel klinken er geruchten dat ook oud-president Jean Bertrand Aristide terug zal keren naar zijn vaderland.

In januari ontvingen we bezoek van MCC Amerika en Canada; een aantal ‘hoge heren’ die de strategie van MCC Haïti kwamen bespreken en tevens de voortgang van het werk sinds de aardbeving kwamen bekijken. We zijn met hen naar Desarmes geweest, waar we ’s avonds naast elkaar onze bedden spreidden op de veranda. Weg valt de hiërarchie. De volgende ochtend in alle vroegte (vijf uur) stonden we op om met elkaar een berg te kunnen beklimmen en zo het herbebossingwerk op de bergtoppen te kunnen bezoeken. Herbebossing in het dal is iets heel anders dan herbebossing op de bergtoppen. We liepen naar twee grote boomkwekerijen, beide dichtbij een waterbron. In totaal worden hier de komende 1 of 2 jaar 300.000 bomen gekweekt om daar geplant te worden. We klommen nog hoger de bergen in, waar lage stenen muren gebouwd zijn ter bescherming van de grond; om te voorkomen dat de grond wegspoelt tijdens heftige regen (tegengaan erosie en ontbossing). De natuur was weer overweldigend mooi. Een schitterend land. Een bijzondere baan toch, om voor je werk met collega’s van allerlei nationaliteiten achter elkaar een smal bergpad op te klimmen, wandelend in Gods prachtige natuur. Het was markt dag in Desarmes en we kwamen veel mensen tegen die de berg afdaalden met manden koopwaar op hun hoofd. Schoolkinderen vandaar lopen elke dag de berg op en af om in het dorp naar school te kunnen. We bezochten tevens het kantoor van een lokale partner organisatie (ODD; organisatie voor de ontwikkeling van Desarmes). Onderweg naar Desarmes bezochten we een terrein waar partnerorganisatie SKDE huizen bouwt voor slachtoffers van de aardbeving. Ook bekeken we een van de woningen herbouwd door partnerorganisatie Fonkoze, tevens voor slachtoffers van de aardbeving. Beide projecten vinden plaats in en rondom Cabaret.
In Desarmes wachtte mij nog een aangename verrassing, toen mijn collega Fritzner aan me vroeg of ik zijn pasgeboren zoon Edwin accepteer als mijn petekind. Mijn tweede petekind. Zo wordt mijn leven steeds meer verbonden met dit land, niet alleen voor nu, maar ook voor de toekomst.
Na terugkomst in Port-au-Prince wachtte ons nog een vergadering op avond. MCC zegt terecht dat dit geen acht tot vijf baan is, maar 24 uur per dag ben je MCCer.

Verder gaat het gewone ritme door van team vergaderingen op vrijdagochtend en devoties op dinsdagochtend. Ik ben bezig met het voorbereiden van de komst van een nieuw echtpaar dat werkzaam zal zijn in de connecting peoples positie die ik tijdelijk waarneem. Ook bereiden we de komst voor van diverse groepen die in de maanden februari en maart bij MCC Haïti te gast zullen zijn. Daarnaast hebben we een aantal bezoeken gebracht aan een Mennonieten gemeente in Croix-des-Bouquets. Qua afstand niet zo ver (een kilometer of 15 enkele reis), maar door files doen we er zomaar twee uur over om er te komen. We hielpen een predikant van de gemeente met zijn aanmeldingsproces voor deelname aan een meerdere weken durende training op het gebied van vrede/gerechtigheid/conflict resolutie aan een Mennonieten partneruniversiteit van MCC. Elk jaar stuurt MCC Haïti hier een aantal deelnemers naar toe. Tegelijk namen we Engelse testen af bij twee kandidaten voor een uitwisselingsprogramma voor jongeren (IVEP). Het contact hierover met de kandidaten in de Dominicaanse Republiek verloopt voornamelijk via email.

’s Avonds komen de jongens graag bij me spelen, waarbij ik als hun paard dien en omstebeurt met ze op mijn rug ronddraaf, of ze komen gek doen op mijn bed, waar de jongste telg regelmatig ligt te koesen. Die schijnt er plezier aan te beleven om bij mij op schoot zijn blaas te legen (bij voorkeur tussen het verschonen van zijn luier door). Soms kijken we samen een film op de laptop, of we zitten te praten. Laatst klonk er gitaarmuziek voor mijn kamerraam; een serenade van twee huisgenoten samen. We gaan naar de markt om inkopen te doen voor de maaltijden. Veel geduld nodig voor het urenlange koken van Haïtiaanse maaltijden. Zondags gezamenlijk naar de kerk. Laat op een avond kwam een water truck het waterreservoir vullen. De prijs van een trucklading water hangt af van de locatie. Aangezien we op een moeilijk toegankelijke berghelling zitten hier, gaat de prijs dus omhoog.
Tussendoor ben ik op huizenjacht geweest, met de hulp van enkele ‘makelaars’. Geen eenvoudige opgave, in een stad een jaar geleden getroffen door een aardbeving. De huizenprijzen zijn flink gestegen en ook zijn niet alle huizen betrouwbaar. Hun auto van de zaak gaf onderweg de geest; koppeling lag eruit. Interessante zoektochten. Uiteindelijk ben ik terechtgekomen bij mijn oude huis in Meyot, het huis waar ik de aardbeving heb geleefd, beleefd en overleefd. Dat huis is toentertijd onveilig verklaard, maar toen ik nu mijn collega James vroeg het huis te inspecteren, constateerde hij dat ze goed werk verricht hebben in de reparaties. Een dozijn steunpilaren toegevoegd, de fundering verstevigd en verhoogd, druk op de pilaren afgenomen, scheuren gerepareerd. Het huis is weer veilig verklaard. Dus de boel schoongemaakt en weer verhuizen. De koelkast en oven waren uit het huis verdwenen. Ik werd beschuldigd van het wegnemen daarvan. Dus voor beide moesten nieuwe komen. Ook de inverter en batterijen moesten opnieuw geïnstalleerd worden, voor de stroomvoorziening.
Hoewel verhuizen hier eenvoudiger is dan in Nederland doordat ik minder spullen heb, moet ik wel met alles 50 traptreden en een berghelling op. Verder werd het proces wat vertraagd door ziek zijn. Niets bijzonders of tropisch dit keer, ‘gewoon’ keelpijn, verkouden, hoesten, hoofdpijn, koorts. Van huis uit ben ik niet gewend om voor zoiets naar de dokter te gaan, maar hier kreeg ik van alle kanten het advies om wel naar de dokter te gaan. Ik koos voor de optie ‘uitzieken’. Over aanloop niet te klagen; de drie jongens kwamen gezellig bij me in bed liggen, zo nu en dan stond er een andere huisgenoot of een van hun broers of zussen bij me. Het is meestal een gezellige boel met aanloop van broers, zussen, neven, nichten. Zelfs de dominee belde me om te vragen hoe het met me ging, aangezien hij me gemist had in de kerk en gehoord had dat ik ziek was. Een extra reden om dankbaar te beseffen dat ik weliswaar alleen naar Haïti gekomen ben, maar dat ik hier niet alleen gebleven ben.

Intussen gaat het werk aan herbouw door. We hebben afgelopen week het project in Duvier weer bezocht, waar nu 17 woningen volledig af zijn en 10 ver gevorderd. Elke keer als ik daar kom, dan daalt er een soort rust over me neer. Zo’n prachtig mooie, rustgevende omgeving, in de bergen waar het land verbouwd wordt met koolsoorten en andere producten. Tegelijk is het niet eenvoudig om aan een bron van inkomsten te komen die kan voorzien in levensonderhoud. De temperatuur veranderde van 25 naar 37 graden toen we van Duvier naar Delmas reden, volgens de temperatuurmeter van de auto. In Delmas wordt de fundering gelegd voor de herbouw van kindertehuis Chetimyl.

Er zijn veel cultuurverschillen tussen landen, ook op het gebied van de verhouding tussen mannen en vrouwen, of zelfs spelletjes van jongens en meisjes. Jongens klimmen in bomen en spelen met knikkers, meisjes doen aan touwtje springen. Mannen horen de vrouwen te beschermen. Mannen horen het initiatief te nemen voor verkering. Afgelopen weekend werden me maar liefst drie huwelijken aangekondigd, alle binnen dezelfde familie. Allemaal trouwerijen en allemaal baby’s. Vorige week, 1 februari, meldde een buurman het blijde nieuws dat zijn vrouw was bevallen van een zoon. Gisteren, 8 februari, kreeg ik bericht van de geboorte van mijn derde petekind. Een meisje dit keer; Safira. Zowel bij geboorte als bij huwelijk worden er een ‘godfather’ en ‘godmother’ gevraagd. Bij geboorte spelen deze de rol van ‘tweede vader en moeder’, terwijl bij huwelijk het om getuigen gaat die de trouwakte tekenen en als vertrouwenspersonen dienen die klaar staan met raad, in geval van problemen.

Vandaag ben ik weer terug aan het werk. Ziek zijn is niet leuk, maar alle dingen in het leven kunnen ons iets leren, ons ergens bewust van maken. Vrede, verzoening.