Europa

Het is elke keer weer een plezier om naar Europa te komen. Dit keer ging het onverwacht snel, nu er een bezoek in mei tussendoor was gekomen. Een bezoek in augustus stond al lange tijd gepland, in verband met het 40 jarig huwelijksjubileum van mijn ouders.

Maar eerst brachten we in Haïti nog een zieke terug van Port-au-Prince naar Pestel, toen hij eindelijk geopereerd was. Na anderhalve maand weggeweest zat de tuin gelijk vol bezoek van de kerk. Er was een geit geslacht en 's avonds werden er onder het genot van thee met bladeren uit de tuin mooie verhalen verteld door een groepje jongelui. De volgende ochtend hebben we getracht spelletjes te spelen: wie is het, mens erger je niet, dammen. Alleen bij het laatste hadden we gelijke spelregels...

In diezelfde week bracht ik een bezoek aan Boen, waar we een viertal gezinnen bezochten die voor de aardbeving een huis hadden, daarna in een tentenkamp terecht kwamen en vervolgens in een tent terugkwamen op de grond waar eerst hun huis stond. Een gezin met 9 kinderen was net twee weken eerder in hun huis getrokken, na vier jaar lang in een tent gewoond te hebben. De moeder vertelde ons dat het de avond ervoor geregend had, voor het eerst sinds hun intrek in het huis. De kinderen dankten dat ze nu droog bleven en gewoon naar bed konden, in plaats van nat te regenen. Een ruim, stevig huis, een waardig en veilig onderkomen.

Dinsdag 5 augustus vertrok ik na werktijd naar het vliegveld. Mijn collega bracht me weg, keek onderweg zoekend om zich heen en remde af. Wat zoek je, vroeg ik. Vervolgens dook daar een andere collega op, Roseline; verrassing, zei ze. Ze wilde me mee wegbrengen naar het vliegveld. Iets ogenschijnlijks kleins, maar een groot en waardevol gebaar. Op het vliegveld ging het moeizaam; het systeem lag eruit, alles moest handgeschreven worden. Met een uur vertraging vertrokken we naar Santo Domingo, waar we nog meer vertraging opliepen. Al met al kwamen we de volgende dag met anderhalf uur vertraging aan in Parijs, waardoor ik mijn trein miste. Met een trein later kwam ik uiteindelijk aan in Amsterdam, waar mijn ouders me alweer opwachtten.
Een dag later mocht ik kennismaken met mijn derde nichtje, Amélie.

Zaterdag 9 augustus was de grote dag: het 40 jarig huwelijksjubileum van mijn ouders, dat gevierd werd met ooms, tantes, neven en nichten bij camping de Jong in Damwoude. Jong en oud kon in een huifkar stappen voor een rit door de weilanden. Mijn broer en ik hielden een foto presentatie met verhalen en plaatjes uit de oude doos. Het was een voorpret om samen met mijn broer oude fotoalbums door te nemen en herinneringen op te halen. We hebben een hele mooie, goede dag gehad. Heel gezellig, een geslaagde dag met de familie. Lekker eten, maar bovenal een goede sfeer. Veel relaties gaan vele jaren terug, hoewel er in 1974 mensen bij waren die er nu niet meer zijn en er nu mensen zijn die er toen nog niet waren. We houden de herinnering levend.

Met deze mooie dag werden onze feestdagen ingeleid: 9, 10, 11 en 12 augustus, een aaneenschakeling van vieringen en verjaardagen. Tegelijk bleef ik de helft van de tijd werken voor Church World Service, van huis uit. Ook brachten we in het kader van KDRe een bezoek aan een gelijksoortige organisatie in Drachten; Imena Foundation. Eveneens een nostalgisch bezoek aan de Schierstins in Veenwouden, waar ik voor het eerst kwam en waar mijn ouders 40 jaar geleden zijn getrouwd. Een mooi, karakteristiek pand uit de 13e eeuw.

Vrijdag 15 augustus begon onze vakantie echt. Met mijn ouders, broer en schoonzus plus kinderen, en de ouders van mijn schoonzus vertrokken we naar België. Hier hebben we twee weken mogen doorbrengen in een rustig gelegen huis buiten het dorp Ferrieres, in Wallonië. Een mooie omgeving, mooie bouwstijl met natuurstenen huizen en veel kastelen. De motoren waren mee, dus we konden een aantal ritten maken, leuke, slingerende weggetjes door bos en langs glooiende hellingen. De vele regen mocht de pret niet drukken. In de omgeving van ons huis bleken veel braamstruiken te zijn, dus we hebben kilo's bramen kunnen plukken en bramenjam en sap gemaakt. We bezochten de waterval van Coo en de abdij van Stavelot, een mooi dorpje met smalle klinkerweggetjes en een oud plein in het centrum, waar de gevels van de omringende panden op uitkijken. De abdij kent een rijke historie. Er zijn drie musea gehuisvest, over het race circuit van Spa Francorchamps, een Belgische dichter en de eerste wereldoorlog. Ook de geschiedenis van de abdij zelf is indrukwekkend; al in de 8e eeuw is men begonnen met het bouwen van het eerste stuk van deze abdij.

We maakten kennis met de ambachtelijke, Belgische chocolade in een chocolaterie in Briscol, waar de geschiedenis en het proces van cacao naar chocola wordt uitgelegd. We bezochten Durbuy, het kleinste stadje ter wereld (zeggen ze), waar ook weer een mooi slot boven de rivier uittorent en een fontein vermaak bracht voor de kinderen.

De nichtjes hadden al veel gehoord van Belgische friet in een puntzak, dus natuurlijk moest dat een keer gehaald worden. We maakten een mooie motorrit door de Belgische Ardennen en het Duitse Eifel gebied. Rustig rondtoeren, aangename stilte, fijn bochtjes rijden, gevarieerd landschap, met bossen en op veel plaatsen kastelen op een rots uittorenend boven de plaatsen, vlag in de stok, mooie huizen, goed onderhouden, netjes, mooie bouwstijl, met balken of stenen, glooiend landschap, een fijne tocht.

In La Roche-en-Ardenne bezochten we het feodaal kasteel La Roche. Dikke muren opgebouwd uit gelaagde steen vormen een indrukwekkend verdedigingswerk. Uilen en buizerds hebben er hun plaats, er is een waterreservoir, een gevangenis, het hoogste punt biedt een mooi uitzicht op het dorp dat aan een rivier ligt.

Het fort van Huy, dat uitkijkt op rivier de Ourthe, huisvest een museum dat een beeld schetst van de tweede wereldoorlog. Toen is het gebruikt als gevangenis en nu is te zien hoe de gedetineerden er leefden, maar ook hoe de oorlog een impact heeft gehad op België. Donkere en kleine gevangeniscellen met houten deuren en ijzeren schuiven. Vertrekken met foto's, verhalen, beelden en attributen uit de Tweede Wereldoorlog, van het begin ervan en dwangarbeid, tot het doden van duizenden Joden en gevangenen. Ook afbeeldingen en biografieën van gevangenen; van geboorte tot overlijden en reden voor gevangenname, sommigen gefusilleerd, anderen bevrijd. Bovenop het fort is een mooi uitzicht rondom op de rivier en de stad en bossen en rotsen.

We bezochten ook de grotten van Remouchamps, een bijzonder natuurverschijnsel; stalagmieten in bijzondere vormen en een onderaardse rivier: de Rubicon. Een paar dagen later zochten we het hogerop: het kasteel van Modave, gebouwd op een rots met mooi uitzicht op de omringende bossen en tuinen. Zalen met familiewapens op het plafond, sierlijke en bewerkte meubels, beelden, bewerkte plafonds en muren, tapijten aan de wand, mooi gemeubileerd, een vertrek met een grote, gedekte tafel, marmeren schoorstenen, een marmeren 'fonteintje'/wastafel, hemelbedden, slaapvertrekken en een hele mooie badkamer met een badkuip in de grond, geslagen in de steen van de rots waarop het kasteel gebouwd is. Zonder stroom en verwarming en stromend water hebben ze in dit kasteel jaren geleden toch al heel wat luxe weten te maken. We liepen de grote trap op naar boven, met nog meer vertrekken. Een bibliotheek, een privé kapel met een groot gat in de hoge bovenmuur waardoor het personeel de dienst kon volgen. Toen naar de kelders; wijnkelders, de keuken met een steenkolenfornuis, wafelijzers, een bakkerij, en een miniatuurweergave van een waterrad gemaakt om water uit de fontein te doen sproeien vele jaren geleden. Het kasteel biedt een mooi uitzicht op de omgeving en ligt hoog boven de rivier waaruit het water gepompt werd.

Vanuit België reden we naar Aachen in Duitsland, waar ik Misereor bezocht, een katholieke hulpverleningsorganisatie waarmee we in Haïti in contact zijn gekomen.

Dinant is een andere plaats met een interessante geschiedenis. In 1040 is daar de Citadelle gebouwd, een vestingwerk dat op een rots 100 meter boven de Maas gelegen is, in 1466 door Karel de Stoute verwoest en in 1523 wederom opgebouwd. Dezelfde Karel de Stoute liet 800 koperslagers twee aan twee in de Maas gooien. Bij het Citadelle ligt een militaire begraafplaats van Franse soldaten die in 1914 de Citadelle heroverden op de Duitsers. Die hebben toentertijd het halve dorp afgebrand en gedood. Een indrukwekkend beeld wordt geschetst van de eerste wereldoorlog, met terecht de vraag: dat nooit meer? gevolgd door een lange lijst van alle oorlogen die na 1914 tot op de dag van vandaag doorwoeden. De Citadelle biedt een prachtig uitzicht op de Maas en Dinant en de omgeving. Met een kabelbaan stonden we in rap tempo 100 meter lager aan de oever van de Maas, waar een grote, oude, mooie kerk staat. Een paar dagen voor ons bezoek was daar een nieuw klokkenwerk in gebruik genomen. Aan beide kanten van de brug over de Maas staan rijen grote saxofoons: Dinant is de stad vanwaar Sax afkomstig is, de uitvinder van de saxofoon.

Al met al hebben we een goede, fijne tijd gehad met elkaar, echt vrij; wandelen, spelletjes doen, gewoon bij elkaar zijn. Aan alles komt echter een eind, dus ook aan deze tijd. Vrijdag 29 augustus scheidden onze wegen opnieuw. Vanuit Luik reisde ik met de trein naar Parijs, om vandaar terug te vliegen naar Haïti.