Verwoest

Dinsdag 12 januari, rond vijf uur. Ik zit thuis aan tafel een video te monteren voor een partnerorganisatie. Plotseling begint het huis te trillen en schudden, alsof iemand het als een speelgoedbakje in z’n hand houdt en er hard mee heen en weer schudt. Een voorbij denderende truck kan een huis soms doen trillen. Dit is heel wat anders. Ik besef dat het een aardbeving is. Ik blijf kalm zitten waar ik zit en wacht op het moment dat de muren instorten en ik bedolven zal worden onder mijn woning. Een aantal seconden gaan voorbij. Het huis blijft staan. Ik blijf in leven. Ik loop naar buiten, hoestend onder de grote stofwolk die over de stad is neergedaald. Overal om me heen hoor ik geroep. Wat zeggen de mensen? “Bondye gran! Nou vivan!” God is groot! Wij leven! Niet ‘waarom God?’ Verbijsterd sta ik even naast mijn woning. Ik probeer vrienden en collega’s te bellen, maar communicatie is niet mogelijk. Ik loop weer naar binnen om mijn schoenen aan te trekken. Een nieuwe schok trilt door het huis. De muren zijn gescheurd, er ligt van alles op de grond, maar verder neem ik de moeite nog niet om te kijken wat de schade is. Ik baan me een weg over golfplaten en ingestorte muren om de berghelling af te komen. Overal om me heen ingestorte woningen. Ik loop richting voetbalveld. Daarnaast staat een school, waar gewonde kinderen vandaan komen strompelen. De school is ingestort, vele kinderen zijn overleden. Overweldigd door alle geluiden, geuren en gezichten om me heen snel ik een andere berghelling op, biddend om mijn vrienden in leven aan te mogen treffen. Wat een opluchting om daar Garly en zijn gezin geschokt maar gezond en wel aan te treffen. Het huis van zijn broer is ingestort. In de woning er tegenover is 11 januari een baby geboren. Moeder en kind lagen te rusten toen het huis instortte. Beiden zijn gestorven.

Algauw wordt het donker. Het is een van de langste nachten van mijn leven. Wachten. Waarop? Op zonsopgang? En dan? Met de hele buurt strijken we neer op de top van de berghelling. De stenen zijn een oncomfortabele ondergrond om de nacht door te brengen. Van slapen komt niets terecht. Iedereen is bezorgd om familieleden, van wie geen nieuws doorkomt. Mensen komen helemaal vanuit het stadscentrum aangelopen, met vreselijke berichten. Het paleis is ingestort. Scholen, politiegebouwen, hotels, supermarkten en ga zo maar door. De hele nacht door vinden er ‘kerkdiensten’ plaats. Eindelijk breekt de dag aan. De zon gaat op, alsof er niets gebeurd is. Garly en ik verlaten te voet Meyot. In stilte en verbijsterd lopen we naar Petion-Ville en verder naar Delmas, naar kantoor. Onderweg lange stoeten mensen op de been. Overal om ons heen ingestorte gebouwen, gevaarlijk schuin hangende huizen. Als poppenkasten zijn ze opengescheurd. Caribbean, de grootste supermarkt, is volledig verwoest. Scholen zijn met de grond gelijk gemaakt. Overal liggen lijken aan de kant van de weg, sommigen bedekt met een kleed, anderen niet volledig. Ik zie een schoolmeisje liggen, dood. Haar groene schoolrok komt onder het kleed uit. De scholen waren net maandag weer begonnen. Op de een of andere manier bereiken we kantoor. Dat staat nog overeind, maar niemand te bekennen. Garly neemt een auto mee en vertrekt, op zoek naar familie. Even later komen mijn collega’s Kurt en Pancha binnen. Ik word verblijd met het nieuws dat alle team leden in leven zijn. Samen met Pancha loop ik naar Petion-Ville, waar een groep collega’s bijeenvergaderd is in de tuin van een van hun woningen. Twee van hen zijn gewond en in verband gewikkeld. Vanaf de vijfde verdieping zijn ze met huis en al naar beneden gestort en er levend uitgekomen. Ik loop terug naar Meyot, om de nacht weer door te brengen onder de sterrenlucht. Het begin van een ander leven. Een leven van proberen gewonden naar overvolle ziekenhuizen te brengen. Een leven van medicijnen bij Artsen zonder grenzen brengen en bij andere klinieken. Kartonnen dozen gebruikt zien worden om een arm te spalken. Een afgerukt been zien liggen. Opgeblazen lijken met rottende, ontbindende handen. Stank van rottende lichamen onder ingestorte gebouwen. Trucks vol lijken. Massagraven. Verbrande lichamen. Meer ellende, dood en verderf dan je je kunt indenken. Voedsel en water distribueren. Huizen van collega’s totaal vernield zien. Alles ligt plat. Het duurt meer dan een week voordat benzinepompen weer functioneren, voordat banken opengaan, sommige winkels. De markt draait door, scholen zijn dicht. Misdadigers zijn ontsnapt, vele regeringsleiders en politieagenten zijn om het leven gekomen. Overal ontheemde, dakloze mensen. Overal angst. En nu? Mijn hart voelt net zo verscheurd als het land dat ik om me heen zie. Mijn wereld is onherkenbaar veranderd. Was dit die open vlakte? Was dit het voetbalveld? Deze plaats, waar nu provisorische tenten verrijzen? Het familieleven is vervangen door gemeenschapsleven. ’s Avonds slaap ik in een groep van 50 personen. Er wordt samen eten gekookt, samen water gedeeld. Latrines zijn er niet. Wat een problemen. Waar te beginnen? Men heeft geen geld om eten te kopen. Kinderen die huilen van honger. Radeloze ouders. En iedereen is in dezelfde situatie. Niet even, niet in een klein gebied. Overal, iedereen. Zo lang en zo hard moeten mensen werken en doorzetten om een huis te bouwen, om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. En nu? Alles weggevaagd, in een paar seconden tijd. Verwoesting. Vernieling. Dood. Verdriet. Verderf. Ellende. Honger. Dorst. Angst. En toch; ook geloof, vertrouwen, hoop, respect, solidariteit, delen. God leert ons in eenheid te leven, zegt men. Doorzettingsvermogen. Handen ineenslaan om overlevenden te redden van onder de gebouwen. Om puin te ruimen. Om doden te begraven. Om markten, benzinepompen en banken weer draaiende te krijgen. Om je buren te helpen, ook al heb je zelf niets meer. Doorgaan met het leven, omringd door de dood. Temidden van dit alles word ik stil verwonderd door het hoopgevende bericht dat ik tante ben geworden. Welkom in deze wereld, Ariane de Greef. Het is me een eer om je tante te mogen zijn. Al ken ik je nog niet, weet dat ik nu al trots op je ben. Gefeliciteerd, Jaco en Tanja, mijn broer en schoonzus.

Het is vandaag zondag. Kerkdiensten gaan door, al is het niet in kerkgebouwen. In onze ‘tent’ zaten we vanochtend bijeen om samen te bidden, te danken, te zingen, te luisteren naar het woord van God. Al zijn predikanten overleden, God wordt gediend. Twee weken geleden zat ik in de kerk in een wijk genaamd Boulard. Een dag later gingen we naar het Rode Kruis voor bloeddonatie. Nog een dag later was de vrouw van de predikant dood, begraven onder haar winkeltje. Vandaag ging ik terug naar het kerkgebouw, dat met gescheurde muren een stille getuige is van een vreselijke ramp. Het veld vlakbij de kerk is veranderd in een kamp, zoals op zoveel plaatsen. De straat is geblokkeerd door ingestorte huizen. Daar stond een grote villa, wijst iemand me. Er is niets meer van over. Eronder liggen ontelbare mensen bedolven. Het is niet te vatten wat hier gebeurd is, wat hier gaande is. Ik heb een fototoestel in mijn zak, maar het is een zware opgave om foto’s te maken. De beelden zijn te zien op televisie en in kranten.

Wat de toekomst brengen moge, mij geleidt des Heeren hand. Heere, ga met dit volk, wees genadig, wees nabij in dit land, help met wederopbouw!

Giften blijven welkom op rekeningnummer 30.42.00.182 ten name van Christelijke Gereformeerde Kerk Drogeham, onder vermelding van aardbeving Haiti.