De scholen zijn weer begonnen

De eerste werkdag na mijn vakantie vertrok ik gelijk naar Cap Haïtien, na Port-au-Prince de grootste stad van Haïti, gelegen aan de kust in het Noorden. De volgende ochtend reden we verder naar Ouanaminthe, Noordoost Haïti, om daar de grens over te steken naar Dajabon in de Dominicaanse Republiek. Precies een week eerder ging ik voor m'n werk de grens over van België naar Duitsland en kon mijn vader zich niet voorstellen dat de grens hier om vijf uur dichtgaat. Nu ging ik voor m'n werk de grens over van Haïti naar de Dominicaanse Republiek en konden mijn medereizigers zich niet voorstellen dat je niet eens hoeft te stoppen en gewoon door kunt rijden bij een grensovergang. Na twee uur tijd konden we het buurland in. Twee keer een hoek om en we waren al bij het kantoor van Solidaridad Fronteriza, waar een twaalftal organisaties vertegenwoordigd waren uit Haïti en de Dominicaanse Republiek. Samen vormen we een binationale commissie, met als doel om op verschillende manieren de relaties tussen beide landen te promoten en onderwerpen te bespreken die beide landen aangaan. Een goed initiatief om dialoog te voeren met organisaties en mensen van twee landen die van historie veel conflicten kennen. Deelnemers uit Santo Domingo konden nog dezelfde dag thuiskomen, aangezien de wegen in de Dominicaanse Republiek een stuk beter zijn dan in Haïti, maar wij kwamen niet verder dan Gonaïves, vanwaar we de volgende ochtend verder reden naar Port-au-Prince. Het was donker, nat en mistig in de bergen in het Noorden.

Op 10 augustus is er een grote gevangenisuitbraak geweest, waarbij 329 gedetineerden zijn ontsnapt in Croix-des-Bouquets, onder wie bendeleider Clifford Brandt. Er zijn tot op heden 80 ontsnapten opnieuw gevangen genomen. Clifford Brandt, om wie de hele uitbraak opgezet was, werd binnen 48 uur opgepakt door de Dominicaanse politie. Verder is oud-president Jean Bertrand Aristide voor de rechter gedaagd in verband met witwassen van geld, illegale drugshandel, corruptie, etc. Dit heeft weer tot de nodige demonstraties en wegblokkades geleid, waarbij veel autobanden verbrand worden.

Maandag 8 september is het nieuwe schooljaar begonnen, dit keer zonder vertraging. De afgelopen jaren heeft de overheid telkens de start van het schooljaar met een maand uitgesteld. Het is een zware opgave voor ouders om het benodigde schoolgeld bij elkaar te krijgen; een geldsom voor de entree van het jaar en vervolgens een maandelijks bedrag. Een maand uitstel brengt daar echter geen verandering in. Zoveel mensen willen graag werken, maar kunnen geen werk vinden. Docenten krijgen niet betaald tijdens vakanties en de overheid loopt zelf ook achter; het overheidsprogramma dat 'gratis onderwijs' zou moeten promoten door een aantal scholen met een bijdrage per leerling te sponsoren (van bepaalde klassen) heeft tot nu toe nog maar één bedrag naar de scholen overgemaakt voor het afgelopen jaar. Tijdens mijn verblijf in Europa begonnen de scholen daar weer, maar zonder de zorgen die ouders hier hebben. Zoveel meer mogelijkheden voor kinderen in landen als Nederland, wederom het contrast van een overdaad aan speelgoed, voedsel, mogelijkheden tot ontspanning en recreatie, gezondheidszorg, onderwijs. Tijdens een bezoek aan een van onze partnerorganisaties belandden we in een gesprek over hoe belangrijk het is om goed te doen wanneer je maar kunt en mensen in moeilijkheden te helpen, of schoolgeld te betalen voor kinderen. Mensen hebben zelf niet veel, maar proberen toch hen die minder hebben te helpen.

CWS, partner organisatie ASR en UNICEF maakten gezamenlijk onze opwacht bij het ministerie van sociale zaken en werk. Over het algemeen staan medewerkers van ministeries niet bepaald bekend als productieve medewerkers. Doel van het gesprek was om de overheid te betrekken in een serie workshops die gepland worden met Haïtiaanse organisaties om te bespreken hoe zij werken met restavèk kinderen/kindslaven; wie doet wat waar hoe en waarom, wat werkt en wat werkt niet. Samenwerking met de overheid is van groot belang. Deze workshops worden parallel georganiseerd aan een onderzoek naar de situatie van restavèk kinderen, geleid door een technisch comité waar CWS, ASR en UNICEF alle drie deel van uitmaken. ASR heeft eveneens een protocol geschreven voor bescherming en integratie van kinderen. Momenteel zijn ze met een ronde door alle provincies van het land bezig, om dit protocol te bespreken met relevante organisaties en andere betrokkenen. Mijn collega woonde op een zaterdag een sessie bij in Hinche, terwijl ik die dag uitgenodigd was bij een trouwerij.

Twee andere partnerorganisaties kwamen op eenzelfde middag bij ons langs en in een ongedwongen sfeer werden goede contacten gelegd. We proberen onze partners ook rechtstreeks met elkaar in contact te brengen, zodat ze van elkaar kunnen leren en ervaringen uitwisselen. Zomaar een goede middag met elkaar.

Tegelijk vinden er moeilijke veranderingen plaats in CWS wereldwijd. Gedurende twee dagen namen we deel aan een (virtuele) vergadering met regiocoördinatoren uit Azië, Afrika, Europa, Midden-Oosten en Latijns Amerika, evenals staf van Noord-Amerika. Het grootste deel van het wereldwijde budget van CWS is bestemd voor werk met vluchtelingen en immigranten; CWS steunt vluchtelingen in hun proces om asiel te zoeken in Amerika. De ontwikkelingsprogramma's, zoals waar wij aan werken in Haïti, maken een kleiner deel uit van de organisatie. Wereldwijd moet de organisatie echter aardig het budget inkrimpen, wat moeilijke beslissen met zich meebrengt. In onze regio staat het budget van Haïti los van de rest van Latijns Amerika. Daardoor bevinden we ons in de kromme situatie waarin een van mijn collega's die Centraal Amerika onder zijn hoede heeft uren in moet leveren, terwijl we in Haïti een vacature openen voor child protection officer.

Ongelijkheid en onrechtvaardigheid. De missie van Church World service is om vrede en rechtvaardigheid te promoten en honger en armoede te bestrijden. Vrede en rechtvaardigheid; het lijkt zo ver te zoeken. Twee zoons van een collega moesten geopereerd worden. Om 6 uur 's ochtends werden ze in het ziekenhuis verwacht. Pas om twee uur 's middags werd een van de broers ontvangen door een arts. Ze werden die dag niet geopereerd, maar kregen te horen dat ze te zijner tijd wel een telefoontje zullen ontvangen om ze te vertellen wanneer ze geopereerd worden. In juli wachtte een andere vriend dagenlang in het ziekenhuis op een operatie, in augustus zou de man van een collega geopereerd worden wat tot op heden nog niet gebeurd is en nu dit weer. Wat een stressvolle situatie, zo machteloos tegenover de gebrekkige gezondheidszorg, zo frustrerend, diep droevig en totaal niet serieus genomen.

Een paar dagen later woonde mijn collega een training bij over gelijkheid tussen man en vrouw. Onze Dominicaanse partnerorganisatie was ook vertegenwoordigd. Die hebben één medewerker in Haïti en de rest van het team is gevestigd in de Dominicaanse Republiek. Ze heeft twee keer een telefoontje ontvangen waarbij ze bedreigd werd; als ze niet haar auto en geld inleverde, dan zouden ze het en haar thuis komen halen. Ontvoeringen vinden nog steeds op grote schaal plaats. Een dergelijke bedreiging moet dan ook serieus genomen worden. Ze kan niet langer terug naar haar huis en vroeg of ze tijdelijk bij mij onderdak kon vinden. Opnieuw een stressvolle en onzekere situatie, niet wetend wie de persoon is en hoeveel hij van haar weet. Mijn huishouding is dus tijdelijk uitgebreid, niet alleen met haar maar ook met een poes, de laatste om ongenode gasten (muizen en ratten) op afstand te houden.

De afgelopen weken stonden eveneens in het teken van voorbereidingen op een analyse van KDRe. Woord en Daad heeft een dag met ons doorgebracht om te bekijken wat de sterke en zwakke punten zijn van KDRe en waar KDRe aan moet werken, vooral op het gebied van documenten. Een leerzame oefening die ons weer verder helpt. In augustus heeft KDRe opnieuw een training gehouden voor docenten in het Noordwesten en Artibonite. Voorbereidingen worden eveneens getroffen voor de aanleg van waterputten in het Noordwesten, als resultaat van de acties voor de Kerkendag van de christelijke gereformeerde kerken.