Plannen, behulpzaamheid en Pasen

Church World Service werkt met verschillende lokale partners op basis van jaarplannen. Momenteel bevinden we ons midden in de periode waarin jaarplannen eindigen, verslagen geschreven moeten worden en nieuwe plannen opgesteld. Dat betekent de ene deadline na de andere; werk met restavèk kinderen, corporaties in het Noordwesten en Artibonite, een nieuw plan voor uitbreiding in het Noordwesten.

Terwijl de auto een week in de garage stond voor onderhoud en reparaties, reisde ik per taptap naar kantoor, wat allicht weer interessante situaties oplevert en voorbeelden van behulpzaamheid; de tas aanpakken van een vrouw met een baby zodat zij met het kind uit kan stappen, elkaar helpen met instappen en uitstappen en voorkomen dat iemand valt. In een andere taptap zat ik in de uiterste hoek tegen de cabine aan. Toen ik wilde uitstappen, bleek een hengsel van mijn rugzak klemgeraakt te zijn tussen bank en cabine. Wrikken en wegen, maar hij kwam niet los. M'n buurman kwam er aan te pas, andere passagiers schoten te hulp en riepen aan de chauffeur om even te wachten en nog niet verder te rijden. Uiteindelijk kwam hij zelf ook bij ons achterin en met alle hulp kwam het hengsel los. Een mooi voorbeeld van behulpzaamheid, vertrouwen, geduld en samenwerking. Kleine dingen, grote waarde.

Op een zaterdagavond organiseerde een groep van 17 jongemannen, Kerygma genaamd, een concert ter gelegenheid van hun 15 jarig bestaan. Een tijd geleden hadden ze in kerk gezongen op een zondagochtend en gelijk de gemeente uitgenodigd voor dit concert. Ze brachten 15 indrukwekkende liederen ten gehore, een heel mooi concert. Ze zingen goed en hun nummers hebben een boodschap. De zangtalenten van Haïti blijven verbazingwekkend.
Intussen is de herbouw van de kerk begonnen, die in de aardbeving is vernield. Puin is geruimd en de eerste steen gelegd voor de wederopbouw. Alle groepen van de kerk (jeugd, mannen, vrouwen, kinderen) organiseren activiteiten om geld in te zamelen voor de bouw; schoenen poetsen, eten verkopen, spullen maken om te verkopen, enz.

Pasen is een belangrijke christelijke viering in Haïti. De kerken organiseren volop activiteiten in de week voorafgaand aan Pasen. Met een aantal jongelui van de kerk reisden we op Goede Vrijdag in de auto naar Pestel. In Les Cayes voegde zich een motor bij ons, die voor ons uit reed. Onderweg kwamen we niet alleen katholieke processies tegen, optochten van rijen mensen die een kruis dragen, maar ook zogenaamde 'rara' groepen, mensen gekleed in blauwe en rode kleuren (de kleuren van de vlag), muziekinstrumenten dragend van bamboe en ander materiaal, dansend en muziek makend. Toen we Les Cayes eenmaal voorbij waren, blokkeerden rara groepen op verschillende plaatsen de doorgang. Ze maakten vrij baan voor de motor, maar ons hielden ze tegen in de auto. Overal moesten de motorrijders voor ons pleiten om ons door te laten zonder te betalen. Later legden ze me uit dat ze geld willen voor hun dansen om eens in de 7 jaar koeien te kopen, te slachten en onder de rara dansers te verdelen.

Uiteindelijk kwamen we veilig aan in Pestel. De volgende ochtend schoof ik voor het eerst sinds vele jaren weer in de middelbare schoolbanken voor een biologieles (op zaterdag). Daarna liepen we het dorp in, naar het ouderlijk huis van een van ons gezelschap en vervolgens naar het dorpsplein, aan het water. Het was marktdag en ook de rara groepen waren volop actief. We aten schelpdieren en reden terug naar Lafievre, waar we te gast waren.

Ik maakte gebruik van de latrine en zag met een keurige boog m'n telefoon uit mijn zak precies het gat van de latrine invallen. Zo goed zou ik niet hebben kunnen mikken... Uiteraard werd ik hartelijk uitgelachen door de rest van het gezelschap, maar tegelijkertijd waren ze niet te beroerd om de helpende hand te bieden en onder grote hilariteit namen drie heren het op zich om met stokken de telefoon uit de diepte te halen. Hij was op de achterkant gevallen en kwam er schoon uit, stond zelfs nog aan. Het hoesje werd weggegooid en hij was weer klaar voor gebruik, omgedoopt tot 'stront telefoon'... Dit een week nadat hij gerepareerd was en weer in m'n bezit gekomen na een val in een emmer water. Hij maakt wat mee.

Na deze onderbreking gingen we terug naar Pestel om het plaatselijke fort te beklimmen, 'Fort Nadenken'. Volgens een van ons zo geheten omdat het je tot denken zet als je op die hoogte uitkijkt over de omgeving... Het fort is strategisch gelegen op een helling die uitkijkt op zee. Het is gebouwd na de onafhankelijkheid, om het land te beschermen tegen een eventuele aanval en terugkomst van de Fransen. Mooi uitzicht op de Cayemites eilanden en het dorpsplein en omgeving. Visserij doet het goed in de omgeving van Pestel, in de natuurlijk gevormde baaien, beschermd tegen de wind, rustige zee.

Terug in Lafievre ging ik een eindje wandelen, heerlijk genieten van de rust en stilte tussen de rotsen en het groen in de bergen. De rest kwam me tegemoet lopen. Zondagochtend met z'n allen naar de kerk. We aten in het ouderlijke huis van iemand in Pestel. Terwijl we na het eten buiten op de veranda zaten, klonk er paniekerig geschreeuw bij de overburen. Daar had een vrouw een toeval gekregen, kon geen ademhalen en was niet aanspreekbaar. Aangezien wij een auto hadden, parkeerden we vlug voor het huis, droegen de vrouw in de auto en reden met gezwinde spoed (voor zover het dorp en de wegen dat toelaten) naar het plaatselijke ziekenhuis. Rara groepen blokkeerden opnieuw de weg, dus een van ons sprong uit de auto en riep dat we een zieke vervoerden, waarop er plaats voor ons werd gemaakt. We brachten de vrouw in het ziekenhuis en vertrokken gelijk weer om een dokter te halen. Die bleek echter al gealarmeerd te zijn en kwamen we onderweg tegen. Gelukkig ging het de volgende dag beter met de vrouw.

Na alle consternatie stapten we met z'n zessen in een roeibootje voor een rustig tochtje vanaf het dorpsplein van Pestel langs het tegenoverliggende eilandje, tussen mangroves door, naar een strand in een natuurlijke baai. Het was een mooie dag met heldere kleuren en een prachtig uitzicht op de Cayemites eilanden (groot en klein Cayemite). We constateerden een grote hoeveelheid zee-egels in het water, liepen een rondje en voeren terug naar het dorp.

Nadat we een tijdje thuis hadden gezeten, reden we naar het voetbalveld buiten Pestel, waar ik een van de heren z'n allereerste autorijles heb gegeven. Een koe die op het terrein vastgebonden stond, moest plaatsmaken en ook de kinderen moesten uitkijken in hun balspel. Al met al hebben we ons prima vermaakt met elkaar en een ontspannen, goede Pasen gehad.

Maandagochtend rustig aan voor vertrek, totdat het begon te regenen. Toen gauw iedereen en alles ingeladen en vertrokken, want het pad naar de doorgaande weg wordt spekglad in de regen. Van modder ging het naar aangestampte aarde met stenen naar glad asfalt; het wegdek bleef vele kilometers nat. En zelfs nu nog kwamen we rara groepen tegen, ook dezelfde van de heenreis. Je vraagt je af waar mensen de energie vandaan halen om dagenlang achtereen te dansen.

Terug op kantoor kreeg ik bezoek van een organisatie die met kinderen werkt in Port-de-Paix. Heftige verhalen. Een jongen van 7 jaar schuilde tegen de regen op de veranda van een vrouw, die hem daarvoor hard tegen de muur heeft geslagen, waarbij z'n linkeroog zwaar gewond is geraakt. Een 11 jarige jongen werd valselijk beschuldigd van en verhoord voor verkrachting. Een meisje van 17 stierf nadat ze een dode krab had opgegeten om haar honger te stillen, maar waarschijnlijk was de krab bedorven en het kostte haar d'r leven. Mijn bezoeker zei tegen me dat mensen doodgaan van de honger en daarom niet bang zijn om op een overvolle, onveilige boot te stappen om naar de Bahamas te proberen te ontkomen. Ze zijn bang voor honger en ellende, maar niet voor de dood, zei hij. Diep droevig, harde realiteit.

Intussen wordt de directeur van een nationaal netwerk voor de bescherming van mensenrechten met de dood bedreigd. De stroom ligt er in veel wijken af, volgens sommigen omdat er tijdens het wereldkampioenschap voetbal 24 uur per dag stroom gegeven gaat worden.
Er worden papieren geregeld voor de auto, zodat die volgende week naar de Dominicaanse Republiek kan. Ook ikzelf heb eindelijk weer een belangrijk document ontvangen: mijn nieuwe verblijfsvergunning, ter vervanging van de vergunning die gestolen was.

Tegelijk beginnen we ons voor te bereiden op een bezoek aan Nederland. We hebben al een aantal kunstvoorwerpen ingekocht om mee te nemen. In mei hopen we met z'n tweeën KDRe te vertegenwoordigen tijdens een bezoek aan Nederland.