Voorwaarts mars bataljon Lafievre

In februari een volle week met buitenlands bezoek. Mijn collega woonde maandag en disdag een training bij over klimaatveranderingen, terwijl ik naar een conferentie ging over microfinanciering. Aansluitend naar Boen, ten oosten van Port-au-Prince. Daar ontmoette ik SSID, waar Church World Service mee samenwerkt in zowel de Dominicaanse Republiek als Haïti. Er vond een training plaats over 'gelijkheid tussen man en vrouw'. We bezochten een aantal van de nieuw gebouwde huizen. Een echtpaar vertelde dat ze voorheen een huis van betonblok hadden, maar dat was in de aardbeving volledig ingestort. Andere gezinnen in de omgeving woonden in lemen huizen. Bij elk huis wordt een latrine gebouwd en ook hebben mensen via een landbouwproject en microkredietprogramma een manier om in hun levensonderhoud te voorzien.

Intussen was de directrice van Caminante onderweg van de Dominicaanse Republiek naar Haïti. Een collega uit Amerika was al gearriveerd. De volgende dag was een coördinatie van afspraken; eerst in gesprek met de bezoekende collega en ASR over lobbyen omtrent 'kindslaven', daarna met Caminante en ASR uitwisseling plannen tussen beide buurlanden. Eveneens een gesprek met Haiti Grassroots Watch/Ayiti Kale Je, een alternatieve pers die kritisch onderzoek doen naar diverse onderwerpen, waaronder projecten van huisvesting. Terwijl ik naar een vergadering van ACT Alliance ging, waar voornamelijk de denationalisatie in de Dominicaanse Republiek ter sprake kwam, haalde mijn collega een tweede bezoeker van Caminante van het busstation. Intussen kreeg ik telefonisch bericht dat een cheque die CWS geschreven had was gestolen, waardoor ik met spoed naar de bank kon vertrekken om de cheque te blokkeren. Er vinden veel overvallen plaats op mensen onderweg naar of komend uit de bank.

Ook 's avonds onder de pannen met de bezoekers, van wie eentje voor het eerst naar Haïti kwam. Donderdag en vrijdag namen we met elkaar deel aan een training over 'binationaal lobbyen', met deelnemers uit Haïti en de Dominicaanse Republiek. Daarbij werd gekeken naar wat organisaties op dit moment doen aan lobbyen, een analyse van 'macht', presentaties over het fiscale systeem in Haïti (belasting betalen/ontduiken), een voorbeeld van succesvol lobbyen in de Dominicaanse Republiek voor de besteding van 4% van het nationaal budget aan onderwijs. Eveneens een interessant voorbeeld over lokale productie van melk in het Noorden van Haïti. Natuurlijk kwamen de problemen in de Dominicaanse Republiek aan de orde, waar kinderen van immigranten hun nationaliteit dreigen te verliezen. Collega's uit Amerika en Engeland spraken over het lobbywerk dat zij doen bij hun respectievelijke overheden voor beleid ten opzichte van de Dominicaanse Republiek en Haïti. De deelnemers aan de training wilden ervoor zorgen dat het niet bij enkel de training bleef, maar besloten een commissie op te richten om vervolg te geven aan samenwerken voor binationaal lobbyen. Toen tijdens een groepsopdracht de grond van het hotel plotseling hevig trilde, stonden de Haïtiaanse deelnemers in een mum van tijd buiten. De Dominicanen bleven zitten waar ze zaten. Het bleek echter om een langsrijdend zwaar vervoermiddel te gaan. De aardbeving zit nog vers in het geheugen.

Tussendoor kreeg ik bericht van twee sterfgevallen, onder wie een twee maanden oude baby die ik op eerste kerstdag in mijn armen had. We hebben geen controle over het leven.

Ik reed de bezoekers over Champs Mars, het centrum van Port-au-Prince, langs het voormalige paleis en de ministeries, de kathedraal, allemaal ingestort. 's Avonds gezamenlijke maaltijd met alle organisaties. Terwijl ik met de collega's uit de Dominicaanse Republiek onderweg was naar de training, werd ik gebeld door RTV Noord, die oud-studenten van de Rijksuniversiteit Groningen live voor de radio spreken in het kader van het 400-jarig bestaan van de RuG dit jaar. Tijdens ons gesprek werd ik echter van achteren aangereden. De live aanrijding eindigde het radiogesprek abrupt. Het is bij blikschade gebleven.

In het weekend mijn collega meegenomen op kraambezoek in Fort Jacques; mijn petekind heeft een zusje gekregen. Na het vertrek van alle bezoekers, togen mijn collega en onze ingenieurs naar het Noordwesten voor een laatste evaluatie van de bouw van de school in La Reserve. Vrijdag was de laatste dag van het contract van de beide ingenieurs, nu de bouw van vier scholen is afgerond. Voor die gelegenheid verscheen er een extra bijzondere maaltijd op tafel, er werden woorden van dank gesproken en blijken van waardering gegeven. Een gemoedelijke manier om een samenwerking af te ronden. Zo komen we gedurig op onze levensweg mensen tegen met wie we, soms voor kort, soms voor langere periode, de weg samen mogen gaan. Onderweg leren we elkaar waarderen, leren we van elkaar, in Nederland, in Haïti, overal.

De periode van carnaval is voor veel kerken een gelegenheid om activiteiten te organiseren voor de jeugd en ook voor volwassenen. Er worden kampen georganiseerd, groepen gemeenteleden reizen gezamenlijk naar verschillende delen van het land. De protestantse kerk ziet haar leden liever niet deelnemen aan carnaval, waarvan de landelijke viering dit jaar plaatsvindt in Gonaïves.

Ook Eglise de Dieu de Boulard had haar bestemmingen: de jeugd ging op kamp naar Plaisance du Sud, de dames naar Corail, de heren naar Port Salut en tot slot het 'bataljon' naar Lafievre. Ik had de eer om de afvaardiging van het bataljon te mogen vergezellen. Het bataljon maakt deel uit van de brigade, een soort scouting, maar onlosmakelijk verbonden met de kerk. Het is een groepering van militair karakter, gericht op onderwijs voor transformatie en transformatie voor dienen. De jongelui (en ouderen) die er deel van uitmaken, zijn er om niet alleen hun gemeente maar ook de wijdere gemeenschap te dienen. Ze worden geacht elke dag een 'goede daad' te verrichten, orde te houden in de kerk, hun geloof te delen met anderen, etc.

Een delegatie van 10 personen van Boulard zou in Lafievre de inauguratie bijwonen van het bataljon aldaar. In Lafievre/Pestel is men volledig afhankelijk van regenwater voor de watervoorziening. Het is al een paar maanden droog geweest, dus de situatie is nijpend. De dominee die ons begeleidde vanuit Boulard, zei bij vertrek in de auto: "Als jullie maar het geloof van een mosterdzaadje hebben, dan brengen we regen mee." Dat hebben we geweten... Tot Les Cayes is de weg verhard. Er wordt gewerkt aan de weg naar Jeremie, om ook die te asfalteren. Daarvoor moet het smalle pad verbreed worden en stukken rots met dynamiet weggeblazen. De onverharde weg veranderde door de regen in een spekglad modderpad, langs een diepe afgrond. Uiteindelijk kwamen we veilig en wel aan bij de kerk in Lafievre. De meerderheid van de delegatie verbleef bij de predikant thuis, terwijl de dominee, z'n zwager en ikzelf bij de kapitein van het plaatselijke bataljon overnachtten.

Die nacht kletterde de regen op het golfplaten dak. Regen is zegen. Water hadden ze hard nodig. Nog voor vijf uur in de ochtend vertrok 'pastè' (dominee) om een fanfarekorps op te halen uit Duchity. Drie uur later was hij terug. Alle bataljon leden trokken hun blauwe uniformen aan en toen de regen uiteindelijk wat minder werd, vertrokken we naar de kerk. Door de regen begon de activiteit later dan gepland en dreigde bijna in het water te vallen, maar gelukkig kon de parade toch doorgaan. De beide bataljons, van Boulard en Lafievre, liepen in de maat over de weg, het fanfarekorps voorop. Het volkslied werd gespeeld en de optocht maakte rechtsomkeert, elk met hun eigen passen. Parade op de weg, links, rechts, voorwaarts mars. Een politieagent voegde zich bij het gezelschap, dat terugkeerde naar de kerk, waar de vlag gehesen werd. Het tweede deel was een ceremonie in de kerk, voor de inauguratie van de eerste lichting van het bataljon van Lafievre. De preek was gericht op de tekst van het bataljon: 2 Timotheüs 2: 2. De bataljon leden kregen elk, al naar gelang hun rang, insignes op hun uniform en verschillende kleuren halsdoeken omgebonden. Er werd gesproken over de geschiedenis van het bataljon, elk lid legde een 'eed' af ten overstaan van de gemeenteleden en diverse vertegenwoordigers vanuit onderwijs, politie, andere kerken, etc. Een bijzondere ceremonie, een rijke ervaring.

's Middags moest het fanfare korps weer teruggebracht worden naar Duchity. De jeugd van Boulard ging Pestel bezoeken. 's Avonds in huis met de rest converseren. De volgende dag was het alweer tijd voor vertrek. De bataljon leden van Lafievre kwamen het bataljon van Boulard gedag zeggen en voor vertrek liep iedereen nog naar de kerk voor een laatste samenzijn. Onderweg zat de sfeer er weer goed in. Toen we ergens stopten om te eten, bestelde dominee geen maaltijd maar vroeg in plaats daarvan van ons eten een 'tiende'... De jeugd houdt de boel wel levendig en zorgt voor 'live Halleluja muziek' als de radio niet werkt. Bijzonder om te zien hoe de jeugd haar vrije dagen wil geven om samen op pad te gaan, hoe predikanten de jeugd vergezellen, zich zelf ook dienend opstellen zowel in verzorgen van transport en financiële bijdragen als preken en een handvol gasten thuis ontvangen. Drie dagen genieten.